Caput VII

ARGUMENTUM. — Auspicia et auguria Romana poenitenter omissa, observata feliciter.

Nec tamen temere (ausim enim interim et ipse concedere, et sic melius errare), majores nostri, aut observandis auguriis, aut extis consulendis, aut instituendis sacris, aut delubris dedicandis, operam navaverunt. Specta de libris memoriam: jam eos deprehendes initiasse ritus omnium religionum, vel ut remuneraretur divina indulgentia, vel ut averteretur imminens ira, aut ut, jam tumens et saeviens, placaretur. Testis mater Idaea, quae adventu suo et probavit matronae castitatem, et urbem metu hostili liberavit: testes equestrium fratrum in lacu, sicut ostenderant, statuae consecratae, qui anhelis, spumantibus equis atque fumantibus, de Perse victoriam eadem die qua fecerant, nuntiaverunt: testis ludorum, offensio Jovis, de somno plebeii hominis iteratio: et Decuriorum devotio rata testis est: testis et Curtius, qui, equitis sui vel mole honore hiatum profundae voraginis coaequavit. Frequentius etiam quam volebamus, deorum praesentiam contempta auspicia contestata sunt. Sic Allia nomen infaustum, sic Claudii et Junii, non praelium in Poenos, sed ferale naufragium est. Et, ut Trasimenus Romanorum sanguine et major esset et decolor, sprevit auguria Flaminius: et, ut Parthos signa reposcamus, Dirarum imprecationes Crassus et meruit et irrisit. Omitto vetera, quae multa sunt, et de deorum natalibus, donis, muneribus, negligo carmina poetarum; praedicta etiam de oraculis fata transilio, ne vobis antiquitas nimium fabulosa videatur. Intende templis ac delubris deorum quibus Romana civitas et protegitur et armatur: magis sunt augusta numinibus incolis praesentibus, inquilinis, quam cultus insignibus et muneribus opulenta. Inde adeo pleni et mixti Deo vates futura praecerpunt, dant cautelam periculis, morbis medelam, spem afflictis, opem miseris, solatium calamitatibus, laboribus levamentum: etiam per quietem deos videmus, audimus, agnoscimus, quos impie per diem negamus, nolumus, pejeramus.