• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 1

Iª-IIae q. 85 a. 1 arg. 1

Ad primum sic proceditur. Videtur quod peccatum non diminuat bonum naturae. Peccatum enim hominis non est gravius quam peccatum Daemonis. Sed bona naturalia in Daemonibus manent integra post peccatum, ut Dionysius dicit, IV cap. de Div. Nom. Ergo peccatum etiam bonum naturae humanae non diminuit.

Iª-IIae q. 85 a. 1 arg. 2

Praeterea, transmutato posteriori, non transmutatur prius, manet enim substantia eadem, transmutatis accidentibus. Sed natura praeexistit actioni voluntariae. Ergo, facta deordinatione circa actionem voluntariam per peccatum, non transmutatur propter hoc natura, ita quod bonum naturae diminuatur.

Iª-IIae q. 85 a. 1 arg. 3

Praeterea, peccatum est actus quidam, diminutio autem passio. Nullum autem agens, ex hoc ipso quod agit, patitur, potest autem contingere quod in unum agat, et ab alio patiatur. Ergo ille qui peccat, per peccatum non diminuit bonum suae naturae.

Iª-IIae q. 85 a. 1 arg. 4

Praeterea, nullum accidens agit in suum subiectum, quia quod patitur, est potentia ens; quod autem subiicitur accidenti, iam est actu ens secundum accidens illud. Sed peccatum est in bono naturae sicut accidens in subiecto. Ergo peccatum non diminuit bonum naturae, diminuere enim quoddam agere est.

Iª-IIae q. 85 a. 1 s. c.

Sed contra est quod, sicut dicitur Luc. X, homo descendens a Ierusalem in Iericho, idest in defectum peccati, expoliatur gratuitis et vulneratur in naturalibus, ut Beda exponit. Ergo peccatum diminuit bonum naturae.

Iª-IIae q. 85 a. 1 co.

Respondeo dicendum quod bonum naturae humanae potest tripliciter dici. Primo, ipsa principia naturae, ex quibus natura constituitur, et proprietates ex his causatae, sicut potentiae animae et alia huiusmodi. Secundo, quia homo a natura habet inclinationem ad virtutem, ut supra habitum est, ipsa inclinatio ad virtutem est quoddam bonum naturae. Tertio modo potest dici bonum naturae donum originalis iustitiae, quod fuit in primo homine collatum toti humanae naturae. Primum igitur bonum naturae nec tollitur nec diminuitur per peccatum. Tertium vero bonum naturae totaliter est ablatum per peccatum primi parentis. Sed medium bonum naturae, scilicet ipsa naturalis inclinatio ad virtutem, diminuitur per peccatum. Per actus enim humanos fit quaedam inclinatio ad similes actus, ut supra habitum est. Oportet autem quod ex hoc quod aliquid inclinatur ad unum contrariorum, diminuatur inclinatio eius ad aliud. Unde cum peccatum sit contrarium virtuti, ex hoc ipso quod homo peccat, diminuitur bonum naturae quod est inclinatio ad virtutem.

Iª-IIae q. 85 a. 1 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod Dionysius loquitur de bono primo naturae, quod est esse, vivere et intelligere; ut patet eius verba intuenti.

Iª-IIae q. 85 a. 1 ad 2

Ad secundum dicendum quod natura, etsi sit prior quam voluntaria actio, tamen habet inclinationem ad quandam voluntariam actionem. Unde ipsa natura secundum se non variatur propter variationem voluntariae actionis, sed ipsa inclinatio variatur ex illa parte qua ordinatur ad terminum.

Iª-IIae q. 85 a. 1 ad 3

Ad tertium dicendum quod actio voluntaria procedit ex diversis potentiis, quarum una est activa et alia passiva. Et ex hoc contingit quod per actiones voluntarias causatur aliquid, vel aufertur ab homine sic agente, ut supra dictum est, cum de generatione habituum ageretur.

Iª-IIae q. 85 a. 1 ad 4

Ad quartum dicendum quod accidens non agit effective in subiectum; agit tamen formaliter in ipsum, eo modo loquendi quo dicitur quod albedo facit album. Et sic nihil prohibet quod peccatum diminuat bonum naturae, eo tamen modo quo est ipsa diminutio boni naturae, inquantum pertinet ad inordinationem actus. Sed quantum ad inordinationem agentis, oportet dicere quod talis inordinatio causatur per hoc quod in actibus animae aliquid est activum et aliquid passivum, sicut sensibile movet appetitum sensitivum, et appetitus sensitivus inclinat rationem et voluntatem, ut supra dictum est. Et ex hoc causatur inordinatio, non quidem ita quod accidens agat in proprium subiectum; sed secundum quod obiectum agit in potentiam, et una potentia agit in aliam, et deordinat ipsam.

Translation Hide
Summe der Theologie

Erster Artikel. Die Sünde mindert das der Natur entsprechende Gute

a) Das scheint nicht. Denn: I. In den Teufeln wurden die natürlichen Güter nicht vermindert durch die Sünde; also auch nicht in uns, deren Sünden nicht so schwer sind. II. Was früher da ist, wird nicht geändert kraft der Veränderung in dem, was später dazu gekommen ist; wie die Mauer z. B. dieselbe bleibt, wenn sie auch aus einer schwarzen eine weiße wird. Die Natur des Menschen aber besteht, ehe die freiwillige Thätigkeit eintritt. Entsteht also da eine Unordnung durch die Sünde, so ist damit nicht gesagt, daß die Natur verändert wird. III. Die Sünde ist eine gewisse Thätigkeit; Minderwerden aber ein gewisses Leiden. Kein thätigseiendes Wesen jedoch leidet dadurch selber, daß es thätig ist. Wer also sündigt, mindert durch die Sünde nicht das Gute seiner Natur. IV. Keine hmzutretende Eigenschaft wirkt thätig ein in das Subjekt, welches ihr Träger oder Subjekt ist. Denn was unter einem thätigen Einflüsse leidet, das ist nur dem Vermögen nach Sein; und was einer Eigenschaft als Träger oder Subjekt untersteht, ist mit Rücksicht auf diese Eigenschaft thatsächlich Sein. Die Sünde aber ist im Guten der Natur wie eine Eigenschaft in ihrem Träger oder Subjekte ist. Die Sünde also mindert nicht das Gute der Natur; denn mindern bedeutet thätig sein. XL. Auf der anderen Seite sagt Beda zu Lukas 10. Homo descendens ab Hierusalem in Jeriocho, d. i. in die Sünde: „Er ward beraubt der Gnadengaben, verwundet in den natürlichen.“

b) Ich antworte, daß unter „Gut der Natur“ verstanden wird: 1) die Principien selbst der Natur, von welchen die Natur gebildet wird, und die Eigentümlichkeiten, welche daraus hervorgehen, wie die Seelenvermögen u. dgl.; und dieses Gute wird weder genommen durch die Sünde noch gemindert; — 2) die Neigung, welche der Mensch von Natur zur Tugend hat nach Kap. 63, Art. 1; und dieses Gute wild vermindert durch die Sünde, denn durch die Sündenakte entsteht eine gewisse Hinneigung zu ähnlichen, also zu den der Tugend entgegengesetzten Akten, wodurch natürlich die Hinneigung zur Tugend gemindert wird; — 3) das Geschenk der Urgerechtigkeit; und dieses Gute nimmt durchaus der Sündenakt.

c) I. Es handelt sich da um das erstgenannte Gut; um das Sein, Leben und Erkennen; vgl. Dionysius 4. de div. nom. II. Die Natur hat immerhin eine Hinneigung zu gewissen freiwilligen Thätigkeiten. Nicht also die Natur selbst, sondern diese Hinneigung wechselt von jener Seite her, von der aus sie zum Zielpunkte Beziehung hat. III. Die freiwillige Thätigkeit geht von verschiedenen Vermögen aus, von denen das eine thätig ist, das andere leidet. Und so vermindern die freiwilligen Thätigkeiten etwas; vgl. Kap. 51, Art. 2. IV. Die hinzutretende Eigenschaft wirkt allerdings nicht ein in ihren Träger wie eine wirkende Ursache, jedoch wie eine Form; in der Weise wie man sagt, die weiße Farbe mache weiß. Die Sünde also selber ist die Minderung des Guten, insoweit sie zur Unordnung in der Thätigkeit gehört. Handelt es sich aber um die Regellosigkeit im wirkenden, so wird solche Regellosigkeit dadurch verursacht, daß in den Thätigkeiten der Seele etwas thätig ist und etwas leidend, wie z. B. der begehrbare Gegenstand in Bewegung setzt das Begehren, und das Begehren hinneigt die Vernunft und den Willen, wie Kap. 77, Art. 1 und Kap. 80, Art 2 gesagt worden. Nicht also wirkt da eine hinzutretende Eigenschaft ein auf ihre eigene Substanz, sondern der Gegenstand wirkt auf das Vermögen und ein Vermögen auf das andere und bringt da hinein Unordnung.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy