Edition
ausblenden
Summa theologiae
Articulus 5
IIª-IIae q. 19 a. 5 arg. 1
Ad quintum sic proceditur. Videtur quod timor servilis sit idem in substantia cum timore filiali. Ita enim videtur se habere timor filialis ad servilem sicut fides formata ad informem, quorum unum est cum peccato mortali, aliud vero non. Sed eadem secundum substantiam est fides formata et informis. Ergo etiam idem est secundum substantiam timor servilis et filialis.
IIª-IIae q. 19 a. 5 arg. 2
Praeterea, habitus diversificantur secundum obiecta. Sed idem est obiectum timoris servilis et filialis, quia utroque timore timetur Deus. Ergo idem est secundum substantiam timor servilis et timor filialis.
IIª-IIae q. 19 a. 5 arg. 3
Praeterea, sicut homo sperat frui Deo et etiam ab eo beneficia obtinere, ita etiam timet separari a Deo et poenas ab eo pati. Sed eadem est spes qua speramus frui Deo et qua speramus alia beneficia obtinere ab eo, ut dictum est. Ergo etiam idem est timor filialis, quo timemus separationem a Deo, et timor servilis, quo timemus ab eo puniri.
IIª-IIae q. 19 a. 5 s. c.
Sed contra est quod Augustinus, super Prim. Canonic. Ioan., dicit esse duos timores, unum servilem, et alium filialem vel castum.
IIª-IIae q. 19 a. 5 co.
Respondeo dicendum quod proprie obiectum timoris est malum. Et quia actus et habitus distinguuntur secundum obiecta, ut ex dictis patet, necesse est quod secundum diversitatem malorum etiam timores specie differant. Differunt autem specie malum poenae, quod refugit timor servilis, et malum culpae, quod refugit timor filialis, ut ex supradictis patet. Unde manifestum est quod timor servilis et filialis non sunt idem secundum substantiam, sed differunt specie.
IIª-IIae q. 19 a. 5 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod fides formata et informis non differunt secundum obiectum, utraque enim fides et credit Deo et credit Deum, sed differunt solum per aliquod extrinsecum, scilicet secundum praesentiam et absentiam caritatis. Et ideo non differunt secundum substantiam. Sed timor servilis et filialis differunt secundum obiecta. Et ideo non est similis ratio.
IIª-IIae q. 19 a. 5 ad 2
Ad secundum dicendum quod timor servilis et timor filialis non habent eandem habitudinem ad Deum, nam timor servilis respicit Deum sicut principium inflictivum poenarum; timor autem filialis respicit Deum non sicut principium activum culpae, sed potius sicut terminum a quo refugit separari per culpam. Et ideo ex hoc obiecto quod est Deus non consequuntur identitatem speciei. Quia etiam motus naturales secundum habitudinem ad aliquem terminum specie diversificantur, non enim est idem motus specie qui est ab albedine et qui est ad albedinem.
IIª-IIae q. 19 a. 5 ad 3
Ad tertium dicendum quod spes respicit Deum sicut principium tam respectu fruitionis divinae quam respectu cuiuscumque alterius beneficii. Non sic autem est de timore. Et ideo non est similis ratio.
Übersetzung
ausblenden
Summe der Theologie
Fünfter Artikel. Die knechtische Furcht und die kindliche sind nicht ein und dasselbe der Substanz nach.
a) Dem steht entgegen: I. Die kindliche Furcht verhält sich zur knechtischen wie der in Liebe geformte Glaube zum ungeformten; trotzdem der eine zusammen mit der Todsünde bestehen kann, der andere nicht. Es bleibt aber immer der inneren Substanz nach der eine nämliche Glaube. Also ist dies auch mit Rücksicht auf die knechtische und kindliche Furcht der Fall. II. Den nämlichen Gegenstand hat die knechtische und kindliche Furcht; nämlich Gott. Also ist es der nämliche Zustand. III. Die gleiche Hoffnung ist es, mit der wir die Seligkeit hoffen und andere, auch zeitliche Güter. Also ist es auch die gleiche Furcht, mit der wir die Trennung von Gott und Strafen von Ihm fürchten. Also ist die knechtische und kindliche Furcht ein und dieselbe der Substanz nach. Auf der anderen Seite unterscheidet beide als zwei Arten Furcht Augustin. (9. in 1. Joan.)
b) Ich antworte, das eigens entsprechende Objekt der Furcht sei das Übel. Also muß nach der Verschiedenheit der Übel auch ein Unterschied im Wesenscharakter der Furcht sich finden, da die Zustände sich in ihrem Wesen unterscheiden gemäß den Gegenständen. Das Übel der Strafe nun als Gegenstand der knechtischen Furcht ist wesentlich verschieden vom Übel der Schuld, dem Gegenstande der kindlichen. Also ist auch ein Unterschied vorhanden in der Substanz der entsprechenden Furcht.
c) 1. Der Gegenstand des geformten und ungeformten Glaubens ist der nämliche; der Unterschied ist etwas Äußerliches, nämlich die Anwesenheit und Abwesenheit der heiligen Liebe. Dies ist bei der Furcht nicht der Fall, da ist im Gegenstande ein wesentlicher Unterschied. II. Die Beziehung zu Gott ist verschieden bei beiden Arten Furcht. Die knechtische Furcht betrachtet Gott wie den Urheber der Strafe; die kindliche wie den Abschluß aller Vollendung, von dem sie scheut getrennt zu werden. So ist ja auch im Bereiche des Körperlichen es nicht die wesentlich gleiche Bewegung, die zur weißen Farbe hingeht oder die von ihr sich entfernt. III. Die Hoffnung nimmt Gott den Herrn als das Princip der seligen Anschauung und jedes anderen Gutes. Gott aber ist nicht die Ursache des Übels der Schuld, welches die kindliche Furcht fürchtet; wohl aber Urheber der Strafe, des Gegenstandes der knechtischen Furcht.