Edition
Masquer
Summa theologiae
Articulus 4
IIª-IIae q. 27 a. 4 arg. 1
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod Deus in hac vita non possit immediate amari. Incognita enim amari non possunt; ut Augustinus dicit, X de Trin. Sed Deum non cognoscimus immediate in hac vita, quia videmus nunc per speculum in aenigmate, ut dicitur I ad Cor. XIII. Ergo neque etiam eum immediate amamus.
IIª-IIae q. 27 a. 4 arg. 2
Praeterea, qui non potest quod minus est non potest quod maius est. Sed maius est amare Deum quam cognoscere ipsum, qui enim adhaeret Deo per amorem unus spiritus cum illo fit, ut dicitur I ad Cor. VI. Sed homo non potest Deum cognoscere immediate. Ergo multo minus amare.
IIª-IIae q. 27 a. 4 arg. 3
Praeterea, homo a Deo disiungitur per peccatum, secundum illud Isaiae LIX, peccata vestra diviserunt inter vos et Deum vestrum. Sed peccatum magis est in voluntate quam in intellectu. Ergo minus potest homo Deum diligere immediate quam immediate eum cognoscere.
IIª-IIae q. 27 a. 4 s. c.
Sed contra est quod cognitio Dei, quia est mediata, dicitur aenigmatica, et evacuatur in patria, ut patet I ad Cor. XIII. Sed caritas non evacuatur, ut dicitur I ad Cor. XIII. Ergo caritas viae immediate Deo adhaeret.
IIª-IIae q. 27 a. 4 co.
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, actus cognitivae virtutis perficitur per hoc quod cognitum est in cognoscente, actus autem virtutis appetitivae perficitur per hoc quod appetitus inclinatur in rem ipsam. Et ideo oportet quod motus appetitivae virtutis sit in res secundum conditionem ipsarum rerum, actus autem cognitivae virtutis est secundum modum cognoscentis. Est autem ipse ordo rerum talis secundum se quod Deus est propter seipsum cognoscibilis et diligibilis, utpote essentialiter existens ipsa veritas et bonitas, per quam alia et cognoscuntur et amantur. Sed quoad nos, quia nostra cognitio a sensu ortum habet, prius sunt cognoscibilia quae sunt sensui propinquiora; et ultimus terminus cognitionis est in eo quod est maxime a sensu remotum. Secundum hoc ergo dicendum est quod dilectio, quae est appetitivae virtutis actus, etiam in statu viae tendit in Deum primo, et ex ipso derivatur ad alia, et secundum hoc caritas Deum immediate diligit, alia vero mediante Deo. In cognitione vero est e converso, quia scilicet per alia Deum cognoscimus, sicut causam per effectus, vel per modum eminentiae aut negationis ut patet per Dionysium, in libro de Div. Nom.
IIª-IIae q. 27 a. 4 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod quamvis incognita amari non possint, tamen non oportet quod sit idem ordo cognitionis et dilectionis. Nam dilectio est cognitionis terminus. Et ideo ubi desinit cognitio, scilicet in ipsa re quae per aliam cognoscitur, ibi statim dilectio incipere potest.
IIª-IIae q. 27 a. 4 ad 2
Ad secundum dicendum quod quia dilectio Dei est maius aliquid quam eius cognitio, maxime secundum statum viae, ideo praesupponit ipsam. Et quia cognitio non quiescit in rebus creatis, sed per eas in aliud tendit, in illo dilectio incipit, et per hoc ad alia derivatur, per modum cuiusdam circulationis, dum cognitio, a creaturis incipiens, tendit in Deum; et dilectio, a Deo incipiens sicut ab ultimo fine, ad creaturas derivatur.
IIª-IIae q. 27 a. 4 ad 3
Ad tertium dicendum quod per caritatem tollitur aversio a Deo quae est per peccatum; non autem per solam cognitionem. Et ideo caritas est quae, diligendo, animam immediate Deo coniungit spiritualis vinculo unionis.
Traduction
Masquer
Summe der Theologie
Vierter Artikel. Gott kann unmittelbar geliebt werden in diesem Leben.
a) Dies scheint nicht möglich. Denn: I. „Ungekanntes kann man nicht lieben.“ (Aug. 10. de Trin. 1 et 2.) „Gott aber sehen wir hier nur im Spiegel durch Rätsel“; also nicht unmittelbar. II. Gott lieben ist mehr wie Gott erkennen; denn „wer Gott anhängt ist ein Geist mit ihm.“ (1. Kor. 6.) Gott aber kann der Mensch nicht unmittelbar erkennen. Also kann er auch nicht das Größere, Ihn unmittelbar lieben. III. „Euere Sünden haben geschieden zwischen Gott und euch,“ heißt es bei Isai. 59. Die Sünde aber ist mehr im Willen wie in der Vernunft. Also kann der Mensch noch weniger Gott unmittelbar lieben wie Ihn unmittelbar erkennen. Auf der anderen Seite wird die Kenntnis in Rätseln, wie sie hier auf Erden statthat, leer gemacht im ewigen Heim. Die Liebe aber bleibt im Himmel, nach 1. Kor. 13.
b) Ich antworte; die Thätigkeit des Begehrens, da sie auf die Dinge selbst geht, wie sie außen sind, muß sich nach der Beschaffenheit des Seins dieser Dinge richten; während die Thätigkeit des Erkennens, wonach die Dinge im erkennenden sind, sich nach der Seinsweise des erkennenden richtet. Nun ist aber die Ordnung in den Dingen eine solche, daß Gott durch sich selbst erkennbar und Gegenstand der Liebe ist als die Wahrheit und die Güte dem Wesen nach, kraft deren erst Anderes erkennbar und erstrebbar wird. Mit Rücksicht auf uns aber, da unsere Kenntnis von den Sinnen beginnt, ist zuerst erkennbar was dem Sinne näher steht; und der letzte Abschluß unserer Kenntnis ist das von den Sinnen Entfernteste. Die Liebe also als Thätigkeit des Begehrens richtet sich, auch auf dem Pilgerwege, zuerst auf Gott und auf Grund dessen auf Anderes; und danach liebt die heilige Liebe zuerst Gott und erst vermittelst Gottes das Andere. Weil wir aber durch Anderes Gott erkennen, ist da das Umgekehrte der Fall; wir erkennen Gott durch die Wirkung oder durch Leugnung des Unvollkommenen und durch die Vervielfältigung und Erhebung alles Vollkommenen im Geschöpflichen.
c) I. Nicht die gleiche Ordnung ist in der Kenntnis und in der Liebe. Denn die Liebe ist der Abschluß der Kenntnis. Wo also die Kenntnis aufhört, wohin sie schließlich geführt hat; da, nämlich in der Sache selbst, welche durch eine andere gekannt wird, kann die Liebe unmittelbar beginnen. II. Die Liebe Gottes ist etwas Größeres wie die Kenntnis Gottes, zumal gemäß dem Pilgerwege; und deshalb wird letztere von der Liebe vorausgesetzt. Und weil die Kenntnis nicht ruht in den geschaffenen Dingen, sondern durch sie hindurch auf Anderes geht; so fängt da, wohin die Kenntnis geht, die Liebe an und von da an leitet sie sich ab, so daß ein gewisser Kreis entsteht. Die Kenntnis geht von den Kreaturen aus und geht auf Gott hin; die Liebe geht von Gott aus und macht so vom letzten Endzwecke her die Kreaturen liebwert.