• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 3

IIª-IIae q. 49 a. 3 arg. 1

Ad tertium sic proceditur. Videtur quod docilitas non debeat poni pars prudentiae. Illud enim quod requiritur ad omnem virtutem intellectualem non debet appropriari alicui earum. Sed docilitas necessaria est ad quamlibet virtutem intellectualem. Ergo non debet poni pars prudentiae.

IIª-IIae q. 49 a. 3 arg. 2

Praeterea, ea quae ad virtutes humanas pertinent sunt in nobis, quia secundum ea quae in nobis sunt laudamur vel vituperamur. Sed non est in potestate nostra quod dociles simus, sed hoc ex naturali dispositione quibusdam contingit. Ergo non est pars prudentiae.

IIª-IIae q. 49 a. 3 arg. 3

Praeterea, docilitas ad discipulum pertinet. Sed prudentia, cum sit praeceptiva, magis videtur ad magistros pertinere, qui etiam praeceptores dicuntur. Ergo docilitas non est pars prudentiae.

IIª-IIae q. 49 a. 3 s. c.

Sed contra est quod Macrobius, secundum sententiam Plotini, ponit docilitatem inter partes prudentiae.

IIª-IIae q. 49 a. 3 co.

Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, prudentia consistit circa particularia operabilia. In quibus cum sint quasi infinitae diversitates, non possunt ab uno homine sufficienter omnia considerari, nec per modicum tempus, sed per temporis diuturnitatem. Unde in his quae ad prudentiam pertinent maxime indiget homo ab alio erudiri, et praecipue ex senibus, qui sanum intellectum adepti sunt circa fines operabilium. Unde philosophus dicit, in VI Ethic., oportet attendere expertorum et seniorum et prudentium indemonstrabilibus enuntiationibus et opinionibus non minus quam demonstrationibus, propter experientiam enim vident principia. Unde et Prov. III dicitur, ne innitaris prudentiae tuae; et Eccli. VI dicitur, in multitudine presbyterorum, idest seniorum, prudentium sta, et sapientiae illorum ex corde coniungere. Hoc autem pertinet ad docilitatem, ut aliquis sit bene disciplinae susceptivus. Et ideo convenienter ponitur docilitas pars prudentiae.

IIª-IIae q. 49 a. 3 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod etsi docilitas utilis sit ad quamlibet virtutem intellectualem, praecipue tamen ad prudentiam, ratione iam dicta.

IIª-IIae q. 49 a. 3 ad 2

Ad secundum dicendum quod docilitas, sicut et alia quae ad prudentiam pertinent, secundum aptitudinem quidem est a natura, sed ad eius consummationem plurimum valet humanum studium, dum scilicet homo sollicite, frequenter et reverenter applicat animum suum documentis maiorum, non negligens ea propter ignaviam, nec contemnens propter superbiam.

IIª-IIae q. 49 a. 3 ad 3

Ad tertium dicendum quod per prudentiam aliquis praecipit non solum aliis, sed etiam sibi ipsi, ut dictum est. Unde etiam in subditis locum habet, ut supra dictum est, ad quorum prudentiam pertinet docilitas. Quamvis etiam ipsos maiores oporteat dociles quantum ad aliqua esse, quia nullus in his quae subsunt prudentiae sibi quantum ad omnia sufficit, ut dictum est.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Dritter Artikel. Die Gelehrigkeit ist ein Teil der Klugheit.

a) Das scheint nicht. Denn: I. Die Gelehrigkeit wird zu jeder Tugend erfordert, welche in der Vernunft ihren Sitz hat. II. Daß wir gelehrig sind, ist nicht in unserer Gewalt, sondern kommt von Natur. Also ist darin nichts Tugendhaftes, nichts zu loben oder zu tadeln. III. Die Gelehrigkeit ist in den Schülern. Die Klugheit aber schreibt vor; und ist sonach in den Lehrern. Auf der anderenSeite ist sie nach Makrobius ein Teil der Klugheit.

b) Ich antworte, all die einzelnen Umstände, welche beim menschlichen Thätigsein in Betracht kommen, können nicht von einem einzigen Menschen in genügender Weise erwogen werden. Also muß da der Mensch in höchstem Grade auf andere hören und zumal auf Greise, die mit Rücksicht auf die menschliche Thätigkeit eine gesunde Auffassung gewonnen haben. Deshalb sagt Aristoteles (6 Etthic. 11.): „Man muß hören auf Erfahrene und Ältere und auf die unbeweisbaren Aussprüche der Klugen und auf ihre Meinung, nicht minder, als wenn dies alles Beweise wären; denn wegen ihrer Erfahrung schauen sie die Principien.“ Danach heißt es Prov. 3.: „Stütze dich nicht auf deine Klugheit;“ und Ekkli. 6.: „In der Menge der klugen Greise stehe aufrecht und verbinde dich von Herzen mit ihrer Weisheit.“ Das aber ist Gelehrigkeit, wenn jemand gern Lehre annimmt

c) I. Die Gelehrigkeit gehört in besonderer Weise zur Klugheit.II. Der Anlage nach ist die Gelehrigkeit von Natur; sie kann jedoch durch Übung gesteigert werden, nämlich wenn jemand gern auf andere hört und diese nicht verachtet.III. Auch sich selbst schreibt man kraft der Klugheit vor. Also hat die Gelehrigkeit ihre Stelle wohl recht eigentlich in den Untergebenen. Jedoch müssen die Oberen ebenfalls gelehrig sein; denn in dem, was zur Klugheit gehört, genügt niemand sich allein.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité