• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 1

IIª-IIae q. 55 a. 1 arg. 1

Ad primum sic proceditur. Videtur quod prudentia carnis non sit peccatum. Prudentia enim est nobilior virtus quam aliae virtutes morales, utpote omnium regitiva. Sed nulla iustitia vel temperantia est peccatum. Ergo etiam neque aliqua prudentia est peccatum.

IIª-IIae q. 55 a. 1 arg. 2

Praeterea, prudenter operari ad finem qui licite amatur non est peccatum. Sed caro licite amatur, nemo enim unquam carnem suam odio habuit, ut habetur ad Ephes. V. Ergo prudentia carnis non est peccatum.

IIª-IIae q. 55 a. 1 arg. 3

Praeterea, sicut homo tentatur a carne, ita etiam tentatur a mundo, et etiam a Diabolo. Sed non ponitur inter peccata aliqua prudentia mundi, vel etiam Diaboli. Ergo neque debet poni inter peccata aliqua prudentia carnis.

IIª-IIae q. 55 a. 1 s. c.

Sed contra, nullus est inimicus Deo nisi propter iniquitatem, secundum illud Sap. XIV, simul odio sunt Deo impius et impietas eius. Sed sicut dicitur ad Rom. VIII, prudentia carnis inimica est Deo. Ergo prudentia carnis est peccatum.

IIª-IIae q. 55 a. 1 co.

Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, prudentia est circa ea quae sunt ad finem totius vitae. Et ideo prudentia carnis proprie dicitur secundum quod aliquis bona carnis habet ut ultimum finem suae vitae. Manifestum est autem quod hoc est peccatum, per hoc enim homo deordinatur circa ultimum finem, qui non consistit in bonis corporis, sicut supra habitum est. Et ideo prudentia carnis est peccatum.

IIª-IIae q. 55 a. 1 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod iustitia et temperantia in sui ratione important id unde virtus laudatur, scilicet aequalitatem et concupiscentiarum refrenationem, et ideo nunquam accipiuntur in malo. Sed nomen prudentiae sumitur a providendo, sicut supra dictum est, quod potest etiam ad mala extendi. Et ideo, licet prudentia simpliciter dicta in bono accipiatur, aliquo tamen addito potest accipi in malo. Et secundum hoc dicitur prudentia carnis esse peccatum.

IIª-IIae q. 55 a. 1 ad 2

Ad secundum dicendum quod caro est propter animam sicut materia propter formam et instrumentum propter principale agens. Et ideo sic licite diligitur caro ut ordinetur ad bonum animae sicut ad finem. Si autem in ipso bono carnis constituatur ultimus finis, erit inordinata et illicita dilectio. Et hoc modo ad amorem carnis ordinatur prudentia carnis.

IIª-IIae q. 55 a. 1 ad 3

Ad tertium dicendum quod Diabolus nos tentat non per modum appetibilis, sed per modum suggerentis. Et ideo, cum prudentia importet ordinem ad aliquem finem appetibilem, non ita dicitur prudentia Diaboli sicut prudentia respectu alicuius mali finis, sub cuius ratione tentat nos mundus et caro, inquantum scilicet proponuntur nobis ad appetendum bona mundi vel carnis. Et ideo dicitur prudentia carnis, et etiam prudentia mundi, secundum illud Luc. XVI, filii huius saeculi prudentiores sunt in generatione sua et cetera. Apostolus autem totum comprehendit sub prudentia carnis, quia etiam exteriores res mundi appetimus propter carnem. Potest tamen dici quod quia prudentia quodammodo dicitur sapientia, ut supra dictum est, ideo secundum tres tentationes potest intelligi triplex prudentia. Unde dicitur Iac. III sapientia esse terrena, animalis, diabolica, ut supra expositum est cum de sapientia ageretur.

Translation Hide
Summe der Theologie

Erster Artikel. Die Klugheit des Fleisches ist eine Sünde.

a) Dagegen spricht: I. Die Klugheit ist die erhabenste unter allen moralischen Tugenden. Weder die Gerechtigkeit aber noch die Mäßigkeit noch die Stärke sind in irgend einer Weise Sünde. II. Klug die Mittel für den Zweck ordnen, der erlaubterweise geliebt wird, ist keine Sünde. „Niemand hat aber jemals sein Fleisch gehaßt,“ sagt der Apostel. (Ephes. 5.) Also kann man das Fleisch lieben und für dasselbe sorgen. III. Wie vom Fleische, so wird der Mensch auch vom Teufel und von der Welt versucht. Es wird aber von keiner Klugheit der Welt und des Teufels gesprochen. Also muß man auch nicht von einer Klugheit des Fleisches reden. Auf der anderen Seite ist „die Klugheit des Fleisches ein Feind Gottes“ (Röm. 8.) und Sap. 14. heißt es: „Gott haßt den Gottlosen und dessen Gottlosigkeit.“ Also ist die Klugheit des Fleisches Gottlosigkeit d. h. Sünde.

b) Ich antworte, die Klugheit beschäftige sich mit den Mitteln zu einem Zwecke. Klugheit des Fleisches heißt also ebensoviel als das Fleisch und sein Wohl ausschließlich zum letzten Endzwecke des ganzen Lebens machen. Das aber ist Sünde; denn das ist Unordnung mit Bezug auf den letzten Endzweck des menschlichen Lebens, der nicht in den Gütern des Körpers, sondern in geistigen Gütern besteht. (I., II. Kap. 2, Art. 5.)

c) I. Die Gerechtigkeit und Mäßigkeit tragen in ihrem Wesenscharakter das Merkmal, infolge dessen die Tugend gelobt wird; nämlich die Gleichmäßigkeit und die Zügelung der Begierlichkeiten; sie können also nicht als Bezeichnung von etwas Schlechtem dienen. „Klugheit“ aber heißt „Fürsorgen“; und dies ist zwar schlechthin genommen immer etwas Gutes, aber durch eine Zuthat kann es zum Schlechten hingezogen werden; wie hier durch die Zuthat: „des Fleisches“. II. Das Fleisch ist wegen der Seele da, wie das Werkzeug wegen des Haupteinwirkenden. In diesen Grenzen kann es geliebt werden. In ihm aber den letzten Endzweck zu sehen, ist Sünde. III. Der Teufel versucht nicht als Gegenstand des Begehrens, sondern insoweit er zur Sünde einladet. Da nun die Klugheit wesentlich die Beziehung zu einem begehrbaren Zwecke besagt, so spricht man in diesem Sinne nicht von einer „Klugheit des Teufels“. Die „Welt“ aber und „das Fleisch“ wird uns als wirklich begehrbar vorgestellt; und so ist die Rede ebenso von einer „Klugheit der Welt“, nach Luk. 16.: „Die Kinder dieser Welt sind klüger“…, wie von einer „Klugheit des Fleisches“, mit welchem Ausdrucke der Apostel dies Beides zusammenfaßt, da ja die äußeren Dinge ebenfalls begehrt werden, um das Fleisch zu befriedigen. Jakob. 3. aber wird nach den drei Arten Versuchungen unterschieden eine „irdische, sinnliche und teuflische Weisheit“ oder Klugheit.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy