• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 2

IIª-IIae q. 102 a. 2 arg. 1

Ad secundum sic proceditur. Videtur quod ad observantiam non pertinet exhibere cultum et honorem his qui sunt in dignitate constituti. Quia ut Augustinus dicit, in X de Civ. Dei, colere dicimur illas personas quas in quodam honore habemus, et sic idem videtur esse cultus quod honor. Inconvenienter igitur determinatur quod observantia exhibet in dignitate constitutis cultum et honorem.

IIª-IIae q. 102 a. 2 arg. 2

Praeterea, ad iustitiam pertinet reddere debitum. Unde et ad observantiam, quae ponitur iustitiae pars. Sed cultum et honorem non debemus omnibus in dignitate constitutis, sed solum his qui super nos praelationem habent. Ergo inconvenienter determinatur quod eis observantia exhibet cultum et honorem.

IIª-IIae q. 102 a. 2 arg. 3

Praeterea, superioribus nostris in dignitate constitutis non solum debemus honorem, sed etiam timorem, et aliquam munerum largitionem, secundum illud ad Rom. XIII, reddite omnibus debita, et cui tributum, tributum; cui vectigal, vectigal; cui timorem, timorem; cui honorem, honorem. Debemus etiam eis reverentiam et subiectionem, secundum illud Heb. XIII, obedite praepositis vestris, et subiacete eis. Non ergo convenienter determinatur quod observantia exhibet cultum et honorem.

IIª-IIae q. 102 a. 2 s. c.

Sed contra est quod Tullius dicit, quod observantia est per quam homines aliqua dignitate antecedentes quodam cultu et honore dignantur.

IIª-IIae q. 102 a. 2 co.

Respondeo dicendum quod ad eos qui sunt in dignitate constituti pertinet gubernare subditos. Gubernare autem est movere aliquos in debitum finem, sicut nauta gubernat navem ducendo eam ad portum. Omne autem movens habet excellentiam quandam et virtutem supra id quod movetur. Unde oportet quod in eo qui est in dignitate constitutus, primo consideretur excellentia status, cum quadam potestate in subditos; secundo, ipsum gubernationis officium. Ratione igitur excellentiae, debetur eis honor, qui est quaedam recognitio excellentiae alicuius. Ratione autem officii gubernationis, debetur eis cultus, qui in quodam obsequio consistit dum scilicet aliquis eorum obedit imperio, et vicem beneficiis eorum pro suo modo rependit.

IIª-IIae q. 102 a. 2 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod in cultu non solum intelligitur honor, sed etiam quaecumque alia pertinent ad decentes actus quibus homo ad alium ordinatur.

IIª-IIae q. 102 a. 2 ad 2

Ad secundum dicendum quod, sicut supra dictum est, duplex est debitum. Unum quidem legale, ad quod reddendum homo lege compellitur. Et sic debet homo honorem et cultum his qui sunt in dignitate constituti praelationem super ipsum habentes. Aliud autem est debitum morale, quod ex quadam honestate debetur. Et hoc modo debemus cultum et honorem his qui sunt in dignitate constituti, etiam si non simus eis subiecti.

IIª-IIae q. 102 a. 2 ad 3

Ad tertium dicendum quod excellentiae eorum qui sunt in dignitate constituti debetur honor ratione sublimioris gradus; timor autem ratione potestatis quam habent ad coercendum. Officio vero gubernationis ipsorum debetur obedientia, per quam subditi moventur ad imperium praesidentium; et tributa, quae sunt quaedam stipendia laboris ipsorum.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Zweiter Artikel. Sache der Hochachtung ist es, den Personen, die in Amt und Würden stehen, nicht nur Achtung darzubringen, sondern auch Verehrung.

a) Dagegen spricht Folgendes: I. Augustin (10. de civ. Dei 1.) schreibt, wir verehren Personen, denen wir Achtung erweisen. Also ist dies dasselbe: Verehrung und Achtung. II. Die Gerechtigkeit leistet das Geschuldete. Wir schulden aber Verehrung und Achtung nur den Personen, die uns vorgesetzt sind; nicht allen, die höhere Stellungen einnehmen. Also wird die Pflicht der Hochachtung im Titel nicht recht angegeben; denn die Hochachtung ist ein Teil der Gerechtigkeit. III. Unseren Vorgesetzten, die in Amt und Würden stehen, schulden wir nicht bloß eine gewisse Ehre, sondern auch gewisse Geschenke und Furcht, Röm. 13.: „Tribut, dem da Tribut; Steuer, dem Steuer; Furcht, dem Furcht gebührt;“ — ebenso schulden wir ihnen Gehorsam und Unterwürfigkeit, nach Hebr. 13.: „Gehorchet eueren Vorgesetzten und seid ihnen Unterthan.“ Also darf man nicht im besonderen Sinne davon sprechen, daß man ihnen Verehrung schulde. Auf der anderen Seite sagt Cicero, wir schuldeten diesen Personen Verehrung (cultus) und Achtung (honor).

b) Ich antworte. Leiten die untergebenen wolle besagen: sie zum gebührenden Zwecke hin bewegen; wie der Steuermann ein Schiff leitet, indem er es in den Hafen hin bewegt. Alles aber, was bewegt und in Thätigkeit setzt, hat einen gewissen Vorzug vor dem in Bewegung Gesetzten. Wer also eine Würde hat, in dem muß 1. ein Vorrang erwogen werden zusammen mit der Gewalt über die untergebenen; und 2. das Amt selber, das ihm anvertraut ist. Auf Grund des Vorranges gebührt ihm Achtung, die da ist eine gewisse Anerkennung eines Vorranges im anderen; auf Grund des Amtes, kraft dessen er thatsächlich leitet, gebührt ihm Verehrung, die in einer gewissen Unterwürfigkeit besteht, wenn nämlich jemandseinem Befehle gehorcht und die von ihm empfangene Wohlthat in seiner Weise vergilt.

c) I. In der Verehrung liegt nicht nur Ehre und Achtung; sondern manches Andere, was zum schicklichen Handeln gehört, wodurch der eine Mensch vom anderen geleitet wird. II. Eine wahre Schuld besteht den in Würden befindlichen Personen gegenüber in allem dem, wozu das Gesetz selber zwingt; und das geht nur die eigentlichen Vorgesetzten an. Eine andere Schuld ist die moralische, welche aus einer gewissen Wohlanständigkeit fließt; und danach schuldet man Verehrung und Achtung allen in Amt und Würde stehenden Personen. III. Ehre gebührt den höher gestellten Personen auf Grund ihresVorranges; Furcht auf Grund der Gewalt zu zwingen, die sie über andere haben; Gehorsam auf Grund ihres Amtes, andere zu leiten; Tribute als Entgelt und Stipendium für ihre Arbeiten.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité