Edition
Masquer
Summa theologiae
Articulus 2
IIIª q. 5 a. 2 arg. 1
Ad secundum sic proceditur. Videtur quod Christus non habuerit corpus carnale, sive terrestre, sed caeleste. Dicit enim apostolus, I Cor. XV, primus homo de terra, terrenus, secundus homo de caelo, caelestis. Sed primus homo, scilicet Adam, fuit de terra quantum ad corpus, ut patet Gen. II. Ergo etiam secundus homo, scilicet Christus, fuit de caelo quantum ad corpus.
IIIª q. 5 a. 2 arg. 2
Praeterea, I Cor. XV dicitur, caro et sanguis regnum Dei non possidebunt. Sed regnum Dei principaliter est in Christo. Ergo in ipso non est caro et sanguis, sed magis corpus caeleste.
IIIª q. 5 a. 2 arg. 3
Praeterea, omne quod est optimum est Deo attribuendum. Sed inter omnia corpora corpus nobilissimum est caeleste. Ergo tale corpus debuit Christus assumere.
IIIª q. 5 a. 2 s. c.
Sed contra est quod dominus dicit Luc. ult., spiritus carnem et ossa non habet, sicut me videtis habere. Caro autem et ossa non sunt ex materia caelestis corporis, sed ex inferioribus elementis. Ergo corpus Christi non fuit corpus caeleste, sed carneum et terrenum.
IIIª q. 5 a. 2 co.
Respondeo dicendum quod eisdem rationibus apparet quare corpus Christi non debuit esse caeleste, quibus ostensum est quod non debuit esse phantasticum. Primo enim, sicut non salvaretur veritas humanae naturae in Christo si corpus eius esset phantasticum, ut posuit Manichaeus; ita etiam non salvaretur si poneretur caeleste, sicut posuit Valentinus. Cum enim forma hominis sit quaedam res naturalis, requirit determinatam materiam, scilicet carnes et ossa, quae in hominis definitione poni oportet, ut patet per philosophum, in VII Metaphys. Secundo, quia hoc etiam derogaret veritati eorum quae Christus in corpore gessit. Cum enim corpus caeleste sit impassibile et incorruptibile, ut probatur in I de caelo, si filius Dei corpus caeleste assumpsisset, non vere esuriisset nec sitiisset, nec etiam passionem et mortem sustinuisset. Tertio, etiam hoc derogat veritati divinae. Cum enim filius Dei se ostenderet hominibus quasi corpus carneum et terrenum habens, fuisset falsa demonstratio si corpus caeleste habuisset. Et ideo in libro de ecclesiasticis dogmatibus dicitur, natus est filius Dei carnem ex virginis corpore trahens, et non de caelo secum afferens.
IIIª q. 5 a. 2 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod Christus dicitur dupliciter de caelo descendisse. Uno modo, ratione divinae naturae, non ita quod divina natura esse in caelo defecerit; sed quia in infimis novo modo esse coepit, scilicet secundum naturam assumptam; secundum illud Ioan. III, nemo ascendit in caelum nisi qui descendit de caelo, filius hominis, qui est in caelo. Alio modo, ratione corporis, non quia ipsum corpus Christi secundum suam substantiam de caelo descenderit; sed quia virtute caelesti, idest spiritus sancti, est eius corpus formatum. Unde Augustinus dicit, ad Orosium, exponens auctoritatem inductam, caelestem dico Christum, quia non ex humano conceptus est semine. Et hoc etiam modo Hilarius exponit, in libro de Trinitate.
IIIª q. 5 a. 2 ad 2
Ad secundum dicendum quod caro et sanguis non accipiuntur ibi pro substantia carnis et sanguinis, sed pro corruptione carnis et sanguinis. Quae quidem in Christo non fuit quantum ad culpam. Fuit tamen ad tempus quantum ad poenam, ut opus nostrae redemptionis expleret.
IIIª q. 5 a. 2 ad 3
Ad tertium dicendum quod hoc ipsum ad maximam Dei gloriam pertinet quod corpus infirmum et terrenum ad tantam sublimitatem provehit. Unde in synodo Ephesina legitur verbum sancti Theophili dicentis, qualiter artificum optimi non pretiosis tantum materiebus artem ostendentes in admiratione sunt, sed, vilissimum lutum et terram dissolutam plerumque assumentes, suae disciplinae demonstrantes virtutem, multo magis laudantur; ita omnium optimus artifex, Dei verbum, non aliquam pretiosam materiam corporis caelestis apprehendens ad nos venit, sed in luto magnitudinem suae artis ostendit.
Traduction
Masquer
Summe der Theologie
Zweiter Artikel. Christus hatte einen irdischen, nämlich mit Fleisch und Blut ausgestatteten Körper.
a) Es scheint, daß Christus einen himmlischen Körper hatte. Denn: I. Kor. 15. heißt es: „Der erste Mensch aus Erde ein irdischer; der zweite Mensch vom Himmel ein himmlischer.“ II. 1. Kor. 15. wird gesagt: „Fleisch und Blut werden dies Reich Gottes nicht besitzen.“ Das Reich Gottes aber ist zumal in Christo; also hatte Er kein Fleisch und Blut. III. Der am höchsten stehende Körper ist Gott zuzuteilen; der aber ist der himmlische. Auf der anderen Seite sagt der Herr (Luk. ult.): „Ein Geist hat kein Fleisch und kein Gebein, wie ihr seht, daß ich habe.“ Fleisch und Bein aber sind aus den niederen irdischen Elementen genommen, und nicht aus himmlischer Substanz.
b) Ich antworte; dieselben Gründe wie im Artikel 1. zeigen, daß Christus einen irdischen Leib aus Fleisch und Blut haben mußte. Denn diese Zusammensetzung gehört 1. zur Wahrheit der menschlichen Natur. Wie also Manichäus irrte, der nur einen phantastischen Leib wollte, so irrte Valentinus, der einen himmlischen Leib Christo zuschrieb. Denn da die Wesensform des Menschen ein gewisses natürliches, nämlich in den Schranken der Natur enthaltenes Wesen ist, so erfordert sie einen ganz bestimmten Stoff, nämlich Fleisch und Knochen, wie dies aus der Begriffsbestimmung des Menschen hervorgeht (7 Metaph.). 2. Ein himmlischer Leib würde der Wahrheit dessen, was Christus im Leibe gethan hat, zu nahe treten; denn da ein solcher Leib leidensunfähig und unvergänglich ist, so würde, falls Christus einen solchen angenommen, Er nicht wahrhaft gehungert und gedürstet, nicht gelitten und den Tod erduldet haben. 3. Dies tritt der göttlichen Wahrheit zu nahe. Denn da sich Christus den Menschen gezeigt hat als mit einem irdischen Körper angethan, so würde Er etwas Falsches gezeigt haben, wenn Er einen himmlischen Leib gehabt hätte. Deshalb sagt der liber de eccles. dogmat. 2.: „Geboren ist worden der Sohn Gottes, Fleisch annehmend vom Leibe der Jungfrau und nicht vom Himmel her es mit sich bringend.“
c) I. Christus ist vom Himmel herabgestiegen 1. auf Grund seiner göttlichen Natur; nicht als ob diese aufgehört hätte, im Himmel zu sein, sondern weil sie anfing inmitten der natürlichen Schwäche in einer neuen Weise zu sein, nämlich gemäß der angenommenen Natur, nach Joh. 3.: „Niemand steigt in den Himmel außer wer herabstieg vom Himmel, der Sohn des Menschen, der da ist im Himmel; — 2. auf Grund des Körpers; nicht weil der Leib Christi in seiner Substanz vom Himmel herabgestiegen wäre, sondern weil dieser Leib durch himmlische Kraft, das heißt durch den heiligen Geist, geformt worden ist. Deshalb sagt Augustin zur erwähnten Stelle (65 Qq. 4.): „Himmlisch nenne ich Christum, weil Er nicht von menschlichem Samen her empfangen worden;“ vgl. Hilarius (10. de Trin. prin.). II. „Fleisch und Blut“ steht da für das durch die Sünde verderbteFleisch und Blut, was nie der Schuld nach in Christo war, wohl aber behufs der Genugthuung eine Zeit lang als Strafe. III. Dies gehört eben im höchsten Grade zur Ehre und Herrlichkeit Christi, daß Er einen so schwachen und irdischen Leib zur höchsten Stufe des Adels und der Erhabenheit geführt hat. Deshalb sagt Theophilus (Ephes. syn. part. 2. act. 1.): „Sowie jene Künstler in hohem Grade in Ehren stehen, welche nicht nur in kostbarem Stoffe ihre Kunst auszudrücken vermögen, sondern auch in verächtlichem Lehm und derartigem niedrigem Stoffe; so hat der höchste Künstler, das Wort Gottes, nicht den kostbaren Stoff eines himmlischen Leibes erfaßt und ist zu uns herabgestiegen, sondern im verächtlichen, vergänglichen Staube unseres Fleisches hat Er seiner Kunst Größe gezeigt.“