• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 11

IIIª q. 7 a. 11 arg. 1

Ad undecimum sic proceditur. Videtur quod gratia Christi sit infinita. Omne enim immensum est infinitum. Sed gratia Christi est immensa, dicitur enim Ioan. III, non enim ad mensuram dat Deus spiritum, scilicet Christo. Ergo gratia Christi est infinita.

IIIª q. 7 a. 11 arg. 2

Praeterea, effectus infinitus demonstrat virtutem infinitam, quae non potest fundari nisi in essentia infinita. Sed effectus gratiae Christi est infinitus, extendit enim se ad salutem totius humani generis; ipse enim est propitiatio pro peccatis totius mundi, ut dicitur I Ioan. II. Ergo gratia Christi est infinita.

IIIª q. 7 a. 11 arg. 3

Praeterea, omne finitum per additionem potest pervenire ad quantitatem cuiuscumque rei finitae. Si ergo gratia Christi est finita, posset alterius hominis gratia tantum crescere quod perveniret ad aequalitatem gratiae Christi. Contra quod dicitur Iob XXVIII, non adaequabitur ei aurum vel vitrum, secundum quod Gregorius ibi exponit. Ergo gratia Christi est infinita.

IIIª q. 7 a. 11 s. c.

Sed contra est quod gratia Christi est quiddam creatum in anima. Sed omne creatum est finitum, secundum illud Sap. XI, omnia in numero, pondere et mensura disposuisti. Ergo gratia Christi non est infinita.

IIIª q. 7 a. 11 co.

Respondeo dicendum quod, sicut ex supra dictis patet, in Christo potest duplex gratia considerari. Una quidem est gratia unionis quae, sicut supra dictum est, est ipsum uniri personaliter filio Dei, quod est gratis concessum humanae naturae. Et hanc gratiam constat esse infinitam, secundum quod ipsa persona verbi est infinita. Alia vero est gratia habitualis. Quae quidem potest dupliciter considerari. Uno modo, secundum quod est quoddam ens. Et sic necesse est quod sit ens finitum. Est enim in anima Christi sicut in subiecto. Anima autem Christi est creatura quaedam, habens capacitatem finitam. Unde esse gratiae, cum non excedat suum subiectum, non potest esse infinitum. Alio modo potest considerari secundum propriam rationem gratiae. Et sic gratia ipsa potest dici infinita, eo quod non limitatur, quia scilicet habet quidquid potest pertinere ad rationem gratiae, et non datur ei secundum aliquam certam mensuram id quod ad rationem gratiae pertinet; eo quod, secundum propositum gratiae Dei, cuius est gratiam mensurare, gratia confertur animae Christi sicut cuidam universali principio gratificationis in humana natura, secundum illud Ephes. I, gratificavit nos in dilecto filio suo. Sicut si dicamus lucem solis esse infinitam, non quidem secundum suum esse, sed secundum rationem lucis, quia habet quidquid potest ad rationem lucis pertinere.

IIIª q. 7 a. 11 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod id quod dicitur, pater non ad mensuram dat spiritum filio, uno modo exponitur de dono quod Deus pater ab aeterno dedit filio, scilicet divinam naturam, quae est donum infinitum. Unde quaedam Glossa dicit, ibidem, ut tantus sit filius quantus et pater. Alio modo, potest referri ad donum quod datum est humanae naturae, ut uniatur divinae personae, quod est donum infinitum. Unde Glossa dicit ibidem, sicut pater plenum et perfectum genuit verbum, sic plenum et perfectum est unitum humanae naturae. Tertio modo, potest referri ad gratiam habitualem, inquantum gratia Christi se extendit ad omnia quae sunt gratiae. Unde Augustinus, hoc exponens, dicit, mensura quaedam divisio donorum est, alii enim datur per spiritum sermo sapientiae, alii sermo scientiae. Sed Christus, qui dat, non ad mensuram accepit.

IIIª q. 7 a. 11 ad 2

Ad secundum dicendum quod gratia Christi habet infinitum effectum tum propter infinitatem praedictam gratiae; tum propter unitatem divinae personae, cui anima Christi est unita.

IIIª q. 7 a. 11 ad 3

Ad tertium dicendum quod minus per augmentum potest pervenire ad quantitatem maioris in his quae habent quantitatem unius rationis. Sed gratia alterius hominis comparatur ad gratiam Christi sicut quaedam virtus particularis ad universalem. Unde sicut virtus ignis, quantumcumque crescat, non potest adaequari virtuti solis; ita gratia alterius hominis, quantumcumque crescat, non potest adaequari gratiae Christi.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Elfter Artikel. Das Verhältnis der Gnade Christi zum Unendlichen.

a) Die Gnade Christi ist unendlich. Denn: I. Alles Ungemessene ist unendlich. Die Gnade Christi aber hat kein
Maß, nach Joh. 3.: „Nicht nach einem Maße giebt Gott den Geist dem
Sohne;“ nämlich Christo. Also. II. Eine unendliche Wirkung ist das Zeichen einer unendlichen Ursache. Die Wirkung der Gnade Christi aber ist unendlich, da sie sich
auf das Heil des ganzen Menschengeschlechtes bezieht, nach 1. Joh. 2.: „Er
(Christus) ist die Sühne für unsere Sünden.“ Also ist die Gnade Christi
unendlich. III. Alles, was ein Ende einschließt, kann durch Hinzufügen von
etwas anderem Endlichen zu einem beliebigen endlichen Umfange gelangen.
Wäre also die Gnade Christi etwas Endliches, so könnte die Gnade in
einem anderen in der Weise anwachsen, daß sie gleich würde der Gnade
Christi. Dies ist aber gegen Job. 28.: „Nicht wird Ihm gleich werden
Gold oder Glas,“ gemäß der Erklärung Gregors des Großen (moral. 18, 27.).
Also ist die Gnade Christi unendlich. Auf der anderen Seite ist die Gnade in der Seele etwas Geschaffenes. Alles Geschaffene aber ist endlich; nach Sap. 11.: „Alles hat Er in Maß, Zahl und Gewicht gemacht.“

b) Ich antworte, in Christo sei 1. die Gnade der Einigung, wonach die menschliche Natur ohne ihr Verdienst geeint ist mit der Person des Wortes; und diese Gnade ist unendlich, wie die Person des Wortes unendlich ist; — 2. die heiligmachende Gnade; und diese kann betrachtet werden entweder als ein Sein, wonach sie in der Seele Christi aufgenommen und demgemäß endlich ist, da die Seele Christi als Geschöpf nur eine beschränkte Fähigkeit im Aufnehmen besitzt; oder an sich ihrem Wesen nach als Gnade; und so kann sie als unendlich bezeichnet werden, da ihr keine Grenzen im Bereiche des Geschöpflichen gesteckt sind. Was nämlich auch immer zum Charakter der Gnade gehören kann, das hat Christus; weil Christo die Gnade verliehen worden gemäß dem Vorsatze des Willens Gottes als dem Princip des Gnadenlebens in der menschlichen Natur, nach Ephes. 1, 6.: „Er hat uns in Gnaden angenommen in seinem geliebten Sohne.“ So können wir sagen, das Sonnenlicht sei unendlich; nicht zwar gemäß seinem Sein, sondern unter dem Gesichtspunkte des Lichts, weil es Alles hat, was auch immer zum Charakter des Lichts gehören kann.

c) I. Diese Stelle wird (Joh. 3, 34.) 1. erklärt gemäß der ewigenGabe, die der Vater dem Sohne gegeben; nämlich gemäß der göttlichen Natur, „daß so groß der Sohn sei wie groß der Vater“ (Glosse). 2. Wird es erklärt von der Gnade der Einigung, die unendlich ist. Endlich wird es 3. erklärt von der heiligmachenden Gnade, inwieweit die Gnade Christi sich erstreckt auf Alles, was Gnade ist. Von der ersteren Gnade sagt die Glosse: „Wie der Vater ein vollkommenes vollendetes Wort zeugte, so ist ein vollkommenes und vollendetes Wort geeinigt worden mit der menschlichen Natur. Von der zweitgenannten schreibt Augustin (tract. 14. in Joan.): „Maß will heißen ein Teilen der Gaben,“ wie Paulus sagt (1. Kor. 12.): Dem einen wird gegeben durch den Geist die Rede der Weisheit, dem anderen die Rede des Wissens. Christus aber, der da giebt, hat nicht unter einem gewissen Maße empfangen. II. Die Gnade Christi hat eine unendliche Wirkung sowohl auf Grund
der eben genannten Unendlichkeit als auch auf Grund der göttlichen Person,
mit welcher die Seele Christi verbunden worden. III. Wie die Kraft des Feuers, so sehr sie anwachse, nie gleich werden
kann der Kraft der Sonne, weil der betreffende Umfang der Kraft nicht
auf beiden Seiten dem nämlichen Gesichtspunkte folgt, denn die Sonne ist
allgemeines Princip der Wärme, jedes Feuer aber nur ein besonderes einzelnes;
— so kann die Gnade eines Menschen wohl die eines jeden anderen erreichen, aber nicht die Christi; denn der Gesichtspunkt ist da nicht mehr der
nämliche, da Christus das allgemeine Princip des Gnadenlebens ist.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité