Edition
ausblenden
Summa theologiae
Articulus 4
IIIª q. 76 a. 4 arg. 1
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod non tota quantitas dimensiva corporis Christi sit in hoc sacramento. Dictum est enim quod totum corpus Christi continetur sub qualibet parte hostiae consecratae. Sed nulla quantitas dimensiva tota continetur in aliquo toto et in qualibet parte eius. Est ergo impossibile quod tota quantitas dimensiva corporis Christi contineatur in hoc sacramento.
IIIª q. 76 a. 4 arg. 2
Praeterea, impossibile est duas quantitates dimensivas esse simul, etiam si una sit separata et alia in corpore naturali, ut patet per philosophum, in III Metaphys. Sed in hoc sacramento remanet quantitas dimensiva panis, ut sensu apparet. Non ergo est ibi quantitas dimensiva corporis Christi.
IIIª q. 76 a. 4 arg. 3
Praeterea, si duae quantitates dimensivae inaequales iuxta se ponantur, maior extenditur ultra minorem. Sed quantitas dimensiva corporis Christi est multo maior quam quantitas dimensiva hostiae eius consecratae, secundum omnem dimensionem. Si ergo in hoc sacramento sit quantitas dimensiva corporis Christi cum quantitate dimensiva hostiae, quantitas dimensiva corporis Christi extendetur ultra quantitatem hostiae. Quae tamen non est sine substantia corporis Christi. Ergo substantia corporis Christi erit in hoc sacramento etiam praeter species panis. Quod est inconveniens, cum substantia corporis Christi non sit in hoc sacramento nisi per consecrationem panis, ut dictum est. Impossibile est ergo quod tota quantitas corporis Christi sit in hoc sacramento.
IIIª q. 76 a. 4 s. c.
Sed contra est quod quantitas dimensiva corporis alicuius non separatur secundum esse a substantia eius. Sed in hoc sacramento est tota substantia corporis Christi, ut supra habitum est. Ergo tota quantitas dimensiva corporis Christi est in hoc sacramento.
IIIª q. 76 a. 4 co.
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, dupliciter aliquid Christi est in hoc sacramento, uno modo, ex vi sacramenti; alio modo, ex naturali concomitantia. Ex vi quidem sacramenti quantitas dimensiva corporis Christi non est in hoc sacramento. Ex vi enim sacramenti est in hoc sacramento illud in quod directe conversio terminatur. Conversio autem quae fit in hoc sacramento, terminatur directe ad substantiam corporis Christi, non autem ad dimensiones eius. Quod patet ex hoc quod quantitas dimensiva remanet facta consecratione, sola substantia panis transeunte. Quia tamen substantia corporis Christi realiter non denudatur a sua quantitate dimensiva et ab aliis accidentibus, inde est quod, ex vi realis concomitantiae, est in hoc sacramento tota quantitas dimensiva corporis Christi, et omnia alia accidentia eius.
IIIª q. 76 a. 4 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod modus existendi cuiuslibet rei determinatur secundum illud quod est ei per se, non autem secundum illud quod est ei per accidens, sicut corpus est in visu secundum quod est album, non autem secundum quod est dulce, licet idem corpus sit album et dulce. Unde et dulcedo est in visu secundum modum albedinis, et non secundum modum dulcedinis. Quia igitur ex vi sacramenti huius est in altari substantia corporis Christi, quantitas autem dimensiva eius est ibi concomitanter et quasi per accidens, ideo quantitas dimensiva corporis Christi est in hoc sacramento, non secundum proprium modum, ut scilicet sit totum in toto et singulae partes in singulis partibus; sed per modum substantiae, cuius natura est tota in toto et tota in qualibet parte.
IIIª q. 76 a. 4 ad 2
Ad secundum dicendum quod duae quantitates dimensivae non possunt naturaliter simul esse in eodem ita quod utraque sit secundum proprium modum quantitatis dimensivae. In hoc autem sacramento quantitas dimensiva panis est secundum proprium modum, scilicet secundum commensurationem quandam, non autem quantitas dimensiva corporis Christi, sed est ibi per modum substantiae, ut dictum est.
IIIª q. 76 a. 4 ad 3
Ad tertium dicendum quod quantitas dimensiva corporis Christi non est in hoc sacramento secundum modum commensurationis, qui est proprius quantitati, ad quem pertinet quod maior quantitas extendatur ultra minorem, sed est ibi per modum iam dictum.
Übersetzung
ausblenden
Summe der Theologie
Vierter Artikel. Der ganze Umfang des Leibes Christi ist in diesem Sakramente.
a) Dies scheint unmöglich. Denn: I. Der ganze Körper Christi ist enthalten in jedem Teilchen der konsekrierten Hostie. Kein Umfang aber ist ganz enthalten im Ganzen und ganz in jedem Teile dieses Ganzen. II. Zwei Körper können gemäß ihrem Umfange nicht zugleich sein (3 Metaph.). In diesem Sakramente aber bleibt der Umfang des Brotes und Weines. Also kann da nicht zugleich der Umfang des Leibes Christi sein. III. Wird der Umfang eines kleinen Körpers neben den eines weitaus größeren gestellt, so dehnt sich der letztere über den ersteren aus. Nun ist der Umfang des wahren Körpers Christi bei weitem größer wie der einer konsekrierten Hostie. Ist also in diesem Sakramente der Umfang des Körpers Christi zugleich mit dem der Hostie, so wird der erstere weit ausgedehnt sein über den der Hostie, die doch der Substanz nach der Leib des Herrn ist. Also wird der Leib Christi da zugegen sein, auch außerhalb der Gestalt des Brotes und abgesehen von derselben, was unzulässig ist; da eben die Substanz des Leibes Christi nur zugegen ist kraft der Konsekration des Brotes. Unmöglich also kann der ganze Umfang des Leibes Christi gegenwärtig sein in diesem Sakramente. Auf der anderen Seite wird der Umfang eines Körpers nicht getrennt von seiner Substanz dem thatsächlichen Sein nach. Da also die ganze Substanz des Leibes Christi in diesem Sakramente ist, so ist auch gegenwärtig der ganze Umfang des Leibes Christi.
b) Ich antworte; kraft des Sakramentes sei der Umfang des Leibes Christi nicht im Sakramente. Denn kraft des Sakramentes ist nur das gegenwärtig, was direkt der Abschluß der Verwandlung ist; das ist aber die Substanz des Leibes Christi und nicht dessen Umfang; — bleibt ja doch der Umfang des Brotes und nur die Substanz desselben geht vorüber. Weil aber dem thatsächlichen Sein nach der Umfang nicht zu trennen ist von der Substanz des Leibes Christi, so ist der Umfang gegenwärtig kraft des thatsächlichen Begleitens.
c) I. Die Art und Weise des Seins wird einem Wesen zugeteilt gemäß dem, was ihm an und für sich, kraft seiner Natur zukommt; nicht nach dem, was ihm auf Grund von Äußerlichkeiten, nebenbei, zukommt. So ist der Körper Gegenstand des Sehens, nicht weil er süß oder groß, sondern weil er weiß ist. Die Größe also oder Süße ist Gegenstand des Auges, je nachdem dies mit der Farbe etwas zu thun hat und durch die Farbe vermittelt wird. Demgemäß verhält es sich auch hier. Kraft des Sakramentes ist gegenwärtig in der Eucharistie die Substanz des Leibes Christi; der Umfang aber desselben ist auf Grund des thatsächlichen Begleitens, also wie nebenbei und nur unter dem Gesichtspunkte und vermittelst der Substanz. Sonach ist er da zugegen nach Art und Weise der Substanz, wie die Größe eines Körpers nur gesehen wird, soweit sie durch die Farbe vermittelt ist; und somit ist der Umfang gegenwärtig nicht nach seiner eigenen Seinsbeschaffenheit, daß er nämlich sei ganz im Ganzen und die einzelnen Teile in den einzelnen Teilen, sondern nach der Beschaffenheitund Natur der Substanz, der es zukommt, ganz zu sein im Ganzen und ganz in jedem einzelnen Teile. II. In diesem Sakramente ist der Umfang des Brotes nach der Beschaffenheit und Seinsweise, die dem Umfange eigen ist; der Umfang des Leibes Christi nach der Beschaffenheit und Seinsweise, die der Substanz entspricht. Nur aber wenn der beiderseitige Umfang in der ersten Weise zugleich wäre, würde dies der Natur nach zwei Körpern nicht zukommen, derartig zugleich zu sein. III. Der Umfang des Leibes Christi ist im Sakramente nicht nach Weise des Umfanges, dem es entspricht, vom Orte gemessn zu sein; danach würde der größere Umfang sich erstrecken hinaus über den geringeren. Er ist da in der Weise der Substanz.