Edition
ausblenden
Summa theologiae
Articulus 5
IIIª q. 76 a. 5 arg. 1
Ad quintum sic proceditur. Videtur quod corpus Christi sit in hoc sacramento sicut in loco. Esse enim in aliquo definitive vel circumscriptive est pars eius quod est esse in loco. Sed corpus Christi videtur esse definitive in hoc sacramento, quia ita est ubi sunt species panis vel vini, quod non est in alio loco altaris. Videtur etiam ibi esse circumscriptive, quia ita continetur superficie hostiae consecratae quod nec excedit nec exceditur. Ergo corpus Christi est in hoc sacramento sicut in loco.
IIIª q. 76 a. 5 arg. 2
Praeterea, locus specierum panis non est vacuus, natura enim non patitur vacuum. Nec est ibi substantia panis, ut supra habitum est, sed est ibi solum corpus Christi. Ergo corpus Christi replet locum illum. Sed omne quod replet locum aliquem, est in eo localiter. Ergo corpus Christi est in hoc sacramento localiter.
IIIª q. 76 a. 5 arg. 3
Praeterea, in hoc sacramento, sicut dictum est, corpus Christi est cum sua quantitate dimensiva et cum omnibus suis accidentibus. Sed esse in loco est accidens corporis, unde et ubi connumeratur inter novem genera accidentium. Ergo corpus Christi est in hoc sacramento localiter.
IIIª q. 76 a. 5 s. c.
Sed contra est quod oportet locum et locatum esse aequalia, ut patet per philosophum, in IV Physic. Sed locus ubi est hoc sacramentum, est multo minor quam corpus Christi. Ergo corpus Christi non est in hoc sacramento sicut in loco.
IIIª q. 76 a. 5 co.
Respondeo dicendum quod, sicut iam dictum est, corpus Christi non est in hoc sacramento secundum proprium modum quantitatis dimensivae, sed magis secundum modum substantiae. Omne autem corpus locatum est in loco secundum modum quantitatis dimensivae, inquantum scilicet commensuratur loco secundum suam quantitatem dimensivam. Unde relinquitur quod corpus Christi non est in hoc sacramento sicut in loco, sed per modum substantiae, eo scilicet modo quo substantia continetur a dimensionibus. Succedit enim substantia corporis Christi in hoc sacramento substantiae panis. Unde, sicut substantia panis non erat sub suis dimensionibus localiter, sed per modum substantiae, ita nec substantia corporis Christi. Non tamen substantia corporis Christi est subiectum illarum dimensionum, sicut erat substantia panis. Et ideo panis ratione suarum dimensionum localiter erat ibi, quia comparabatur ad locum mediantibus propriis dimensionibus. Substantia autem corporis Christi comparatur ad locum illum mediantibus dimensionibus alienis, ita quod e converso dimensiones propriae corporis Christi comparantur ad locum illum mediante substantia. Quod est contra rationem corporis locati. Unde nullo modo corpus Christi est in hoc sacramento localiter.
IIIª q. 76 a. 5 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod corpus Christi non est in hoc sacramento definitive, quia sic non esset alibi quam in hoc altari ubi conficitur hoc sacramentum; cum tamen sit et in caelo in propria specie, et in multis aliis altaribus sub specie sacramenti. Similiter etiam patet quod non est in hoc sacramento circumscriptive, quia non est ibi secundum commensurationem propriae quantitatis, ut dictum est. Quod autem non est extra superficiem sacramenti, nec est in alia parte altaris, non pertinet ad hoc quod sit ibi definitive vel circumscriptive, sed ad hoc quod incoepit ibi esse per consecrationem et conversionem panis et vini, ut supra dictum est.
IIIª q. 76 a. 5 ad 2
Ad secundum dicendum quod locus ille in quo est corpus Christi, non est vacuus. Neque tamen proprie est repletus substantia corporis Christi, quae non est ibi localiter, sicut dictum est. Sed est repletus speciebus sacramentorum, quae habent replere locum vel propter naturam dimensionum; vel saltem miraculose, sicut et miraculose subsistunt per modum substantiae.
IIIª q. 76 a. 5 ad 3
Ad tertium dicendum quod accidentia corporis Christi sunt in hoc sacramento, sicut supra dictum est, secundum realem concomitantiam. Et ideo illa accidentia corporis Christi sunt in hoc sacramento quae sunt ei intrinseca. Esse autem in loco est accidens per comparationem ad extrinsecum continens. Et ideo non oportet quod Christus sit in hoc sacramento sicut in loco.
Übersetzung
ausblenden
Summe der Theologie
Fünfter Artikel. Der Leib Christi ist in diesem Sakramente nicht wie vom Orte eingeschlossen.
a) Das Gegenteil erhellt aus Folgendem. Denn: I. Der Leib Christi ist in diesem Sakramente wie in einem Orte, weil er diesem Sakramente gemäß dort ist, wo die Gestalten des Brotes und Weines sind; und weil er so umschlossen wird von der Oberfläche der Hostie, daß er nicht darüber hinaus und nicht darunter hinweg gegenwärtig ist. II. Der Ort, den die Gestalten des Brotes einnehmen, ist nicht leer. Nun ist da nicht die Substanz des Brotes, sondern nur der Leib Christi. Also füllt dieser diesen Platz aus. Was aber einen Platz ausfüllt, das ist von diesem umschlossen. Also ist der Körper Christi in diesem Sakramente dem Orte nach. III. In diesem Sakramente ist der Leib Christi mit seinem Umfange und mit allen seinen Eigenschaften. Im Orte sein aber ist eine Eigenschaft in jedem Körper, so daß das „Wo“ unter den neun Arten von Eigenschaften oder Accidentien, die man aussagt, mitzählt. Auf der anderen Seite muß das, was im Orte ist, dem Orte selber entsprechend sein (4 Physic.). Der Ort aber, in dem das Sakrament ist, ist bei weitem kleiner wie der Leib Christi. Also ist der Leib Christi im Sakramente nicht wie in einem Orte.
b) Ich antworte; der Körper Christi sei im Sakramente nicht nach der Weise eines Umfanges, sondern nach der Weise der Substanz. Also ist er im Orte in der nämlichen Weise wie eine Substanz unter einem gewissen Umfange enthalten ist, nicht wie ein Umfang gemessen wird gemäß der Ausdehnung des Ortes. Die Substanz des Leibes Christi nämlich folgt hier der Substanz des Brotes nach. Wie also die Substanz des Brotes unter ihrem Umfange nicht war, als ob sie von selbem dem Orte nach umschlossen würde, sonst hätte es kein Brot mehr, außer an jenem Orte, gegeben; so ist es auch der Fall mit der Substanz des Leibes Christi. Und dabei ist noch dieser Unterschied. Die Substanz des Brotes war im Orte nicht an sich, sondern auf Grund ihres eigenen Umfanges; denn sie hatte Beziehung zu diesem betreffenden Orte vermittelst des ihr eigenen Umfanges. Die Substanz des Leibes Christi aber hat Beziehung zu dem nämlichen Orte (wo die Gestalt des Brotes ist) vermittelst eines fremden Umfanges, sodaß der Umfang des Leibes Christi umgekehrt in Beziehung steht zu diesem Orte vermittelst der Substanz des Leibes; und das ist ganz und gar gegen den Charakter des vom Orte Eingeschlossenen. Also in keiner Weise ist Christi Leib in diesem Sakramente vom Orte eingeschlossen.
c) I. Der Leib Christi ist nicht so in diesem Orte, daß er nicht im Himmel sei der eigenen menschlichen Gestalt nach und auf vielen anderen Altären unter der sakramentalen Gestalt. Er ist auch in diesem bestimmten Orte nicht vom Orte eingeschlossen; denn er ist da nicht gemäß dem eigenen Umfange, sondern gemäß dem der Brotsgestalt. Daß er aber nicht außerhalb der Hostie ist, das ist deshalb der Fall, weil er angefangen hat, da gegenwärtig zu sein kraft der Konsekration und der Verwandlung von Brot und Wein in sein Fleisch und Blut. II. Der Ort ist nicht im eigentlichen Sinne angefüllt von der Substanz des Leibes Christi, sondern von den Gestalten, welche auf Grund des ihnen bleibenden Umfanges den Ort füllen; oder doch wenigstens auf Grund eines Wunders wie sie auch durch ein Wunder bestehen in der Weise einer Substanz, selbständig nämlich für sich. III. Die Eigenschaften des Leibes Christi sind in diesem Sakramente kraft des thatsächlichen Begleitens, nicht kraft der sakramentalen Form. Und deshalb sind jene Eigenschaften des Leibes Christi in diesem Sakramente, welche innerlich mit demselben verbunden sind. Am Orte sein aber kommt ihm zu mit Bezug auf etwas Äußerliches, was zusammenhält. Also ist es nicht mit dem Leibe Christi gegeben, daß er auch im Sakramente wie in einem Orte ist.