• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Zweiter Artikel. Nicht der Wille allem ist Sitz oder Subjekt der Sünde.

a) Das Gegenteil scheint zu sagen: I. Augustin (l. c.): „Nur mit dem Willen wird gesündigt.“ II. Die Sünde ist ein gewisses Übel, das sich gegen die Vernunft richtet. Das Gute oder Böse aber, was sich auf die Vernunft bezieht, ist Gegenstand des Willens allein. Also der Wille allein ist Sitz der Sünde. III. Jede Sünde ist etwas Freiwilliges; „sonst ist eine Handlung keine Sünde,“ sagt Augustin. (3. de lib. arb. 18.) Die Thätigkeiten der anderen Kräfte sind somit nur etwas Freiwilliges, insofern letztere in Thätigkeit gesetzt werden vom Willen aus. Das aber genügt nicht, um Sitz der Sünde zu sein. Sonst wären dies auch die äußeren Glieder; wie die Hände, Füße, die ja auch bewegt werden vom Willen aus. Also nur der Wille ist Sitz der Sünde. Auf der anderen Seite ist die Sünde entgegengesetzt der Tugend. Sitz oder Subjekt von Tugenden aber sind auch die übrigen Seelenkräfte; und nicht allein der Wille. Also sind dieselben auch Sitz von Sünden und ist dies nicht der Wille allein.

b) Ich antworte, was Princip einer freiwilligen Thätigkeit ist, das ist Sitz der Sünde. Freiwillige Thätigkeiten aber sind nicht allein die des Willens selber, sondern auch die vom Willen angeordneten oder befohlenen. Also auch alle jene Vermögen, die von Natur aus geeignet sind, vom Willen in Thätigkeit gesetzt zu werden zu ihren Thätigkeiten hin oder von demselben unterdrückt zu werden in ihrer Thätigkeit, sind Sitz der Sünden.

c) I. Der Wille setzt immer an erster Stelle in Bewegung; vermittelst der anderen Vermögen also sündigt man, insoweit sie vom Willen in Thätigkeit gesetzt worden. II. „Gut“ und „böse“ gehören dem Willen an als die eigens seiner Natur entsprechenden Gegenstände. Die anderen Vermögen aber richten sich auf ein besonderes Gut oder ein besonderes Übel; und auf Grund dessen kann da Tugend sein und Laster oder Sünde, je nachdem sie teilhaben am Willen und an der Vernunft. III. Die Glieder des Körpers sind keine Principien von Thätigkeiten, sondern nur Werkzeuge dafür; sie stehen deshalb zur bewegenden Seele im Verhältnisse eines Sklaven, der nur bestimmt wird, der aber nichts selbständig wirkt oder bestimmt. Die niederen begehrenden Kräfte jedoch stehen zur Vernunft im Verhältnisse eines Freien, weil sie in gewisser Weise selbständig wirken und zugleich damit andererseits bestimmt werden; nach 1. Polit. 3. Und deshalb gehen die Thätigkeiten der äußeren Glieder in den äußeren Stoff über und bleiben da; wie z. B. wenn jemand den anderen totschlägt bei der Sünde des Mordes.

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 2

Iª-IIae q. 74 a. 2 arg. 1

Ad secundum sic proceditur. Videtur quod sola voluntas sit subiectum peccati. Dicit enim Augustinus, in libro de duabus animabus, quod non nisi voluntate peccatur. Sed peccatum est sicut in subiecto in potentia qua peccatur. Ergo sola voluntas est subiectum peccati.

Iª-IIae q. 74 a. 2 arg. 2

Praeterea, peccatum est quoddam malum contra rationem. Sed bonum et malum ad rationem pertinens, est obiectum solius voluntatis. Ergo sola voluntas est subiectum peccati.

Iª-IIae q. 74 a. 2 arg. 3

Praeterea, omne peccatum est actus voluntarius, quia, ut dicit Augustinus, in libro de Lib. Arb., peccatum adeo est voluntarium, quod si non sit voluntarium, non est peccatum. Sed actus aliarum virium non sunt voluntarii nisi inquantum illae vires moventur a voluntate. Hoc autem non sufficit ad hoc quod sint subiectum peccati, quia secundum hoc etiam membra exteriora, quae moventur a voluntate, essent subiectum peccati; quod patet esse falsum. Ergo sola voluntas est subiectum peccati.

Iª-IIae q. 74 a. 2 s. c.

Sed contra, peccatum virtuti contrariatur. Contraria autem sunt circa idem. Sed aliae etiam vires animae praeter voluntatem, sunt subiecta virtutum, ut supra dictum est. Ergo non sola voluntas est subiectum peccati.

Iª-IIae q. 74 a. 2 co.

Respondeo dicendum quod, sicut ex praedictis patet, omne quod est principium voluntarii actus, est subiectum peccati. Actus autem voluntarii dicuntur non solum illi qui eliciuntur a voluntate, sed etiam illi qui a voluntate imperantur; ut supra dictum est, cum de voluntario ageretur. Unde non sola voluntas potest esse subiectum peccati, sed omnes illae potentiae quae possunt moveri ad suos actus, vel ab eis reprimi, per voluntatem. Et eaedem etiam potentiae sunt subiecta habituum moralium bonorum vel malorum, quia eiusdem est actus et habitus.

Iª-IIae q. 74 a. 2 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod non peccatur nisi voluntate sicut primo movente, aliis autem potentiis peccatur sicut ab ea motis.

Iª-IIae q. 74 a. 2 ad 2

Ad secundum dicendum quod bonum et malum pertinent ad voluntatem sicut per se obiecta ipsius, sed aliae potentiae habent aliquod determinatum bonum et malum, ratione cuius potest in eis esse et virtus et vitium et peccatum, secundum quod participant voluntate et ratione.

Iª-IIae q. 74 a. 2 ad 3

Ad tertium dicendum quod membra corporis non sunt principia actuum, sed solum organa, unde et comparantur ad animam moventem sicut servus, qui agitur et non agit. Potentiae autem appetitivae interiores comparantur ad rationem quasi liberae, quia agunt quodammodo et aguntur, ut patet per id quod dicitur I Polit. Et praeterea actus exteriorum membrorum sunt actiones in exteriorem materiam transeuntes, sicut patet de percussione in peccato homicidii. Et propter hoc non est similis ratio.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité