Translation
Hide
Summe der Theologie
Dritter Artikel. Die Anbetung erfordert einen bestimmten Ort.
a) Dagegen spricht: I. Joh. 4.: „Es kommt die Stunde, wann ihr weder in Jerusalem noch auf diesem Berge Gott anbeten werdet.“ II. Die äußere Anbetung hat zum maßgebenden Zwecke die innere; diese aber geschieht überall, wie Gott überall existiert. III. Der eine Gott wird im Alten wie im Neuen Testamente angebetet. Also müßten wir nach Westen hin anbeten, denn die Thüre der Stiftshütte ging nach Osten. (Exod. 26.) Auf der anderen Seite „wird mein Haus ein Bethaus genannt werden,“ sagt der Herr Luk. 19.
b) Ich antworte, maßgebend sei die innere Anbetung; nur nebenbei bestehen äußere Zeichen. Der Geist nun erfaßt Gott als an keinen Ort gebunden; körperliche Zeichen aber müssen gemäß einer bestimmten Lage an einem bestimmten Orte sein. Nicht also ist ein bestimmter Ort zur Anbetung von vornherein notwendig; aber eine gewisse Schicklichkeit erfordert einen solchen, wie alle anderen äußeren Zeichen.
c) I. Dies betrifft den verschiedenen Ritus der Juden in Jerusalem und der Samariter auf dem Berge Garizim. Beide Riten verloren ihre Berechtigung, als die Wahrheit des Evangeliums kam; gemäß dem „an jedem Orte man Gott dem Herrn opfert.“ (Malach. 1.) II. Ein bestimmter Ort wird für die anbetenden erfordert; nicht aber als ob Gott an einen Ort gebunden wäre; — und zwar 1. weil dieser Ort geweiht ist, somit eine besondere Andacht den Betern einflößt und diese demgemäß da besser erhört werden, nach 3. Kön. 8.; — 2. weil da noch andere Geheimnisse und heilige Zeichen sich vollziehen; — 3. weil da viele beten und somit das Gebet mehr erhört wird, wie der Herr sagt Matth. 18.: „Wenn zwei oder drei versammelt sind in meinem Namen, so bin ich mitten unter ihnen.“ III. Gemäß einer gewissen Schicklichkeit beten wir nach Osten hin gewendet; und zwar 1. weil uns damit die göttliche Majestät angezeigt wird, wie sie sich in der Bewegung der Sonne offenbart, die im Osten aufgeht; — 2. weil das Paradies im Osten gelegen war, nach Gen. 2. (Septuaginta) und wir nun dahin zurückzukehren trachten; — 3. weil Christus, das Licht der Welt, als Oriens, als aufgehende Sonne bezeichnet wird bei Zach. 6., Ps. 67, 34. und weil Er von Osten her kommen wird, um zu richten, nach Matth. 24.: „Wie der Blitz von Osten ausgeht, und leuchtet bis zum Westen, so wird auch sein die Ankunft des Menschensohnes.“
Edition
Hide
Summa theologiae
Articulus 3
IIª-IIae q. 84 a. 3 arg. 1
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod adoratio non requirat determinatum locum. Dicitur enim Ioan. IV, venit hora quando neque in monte hoc, neque in Ierosolymis adorabitis patrem. Eadem autem ratio videtur esse et de aliis locis. Ergo determinatus locus non requiritur ad adorandum.
IIª-IIae q. 84 a. 3 arg. 2
Praeterea, adoratio exterior ordinatur ad interiorem. Sed interior adoratio fit ad Deum ut ubique existentem. Ergo exterior adoratio non requirit determinatum locum.
IIª-IIae q. 84 a. 3 arg. 3
Praeterea, idem Deus est qui in novo et veteri testamento adoratur. Sed in veteri testamento fiebat adoratio ad occidentem, nam ostium tabernaculi respiciebat ad orientem, ut habetur Exod. XXVI. Ergo, eadem ratione, etiam nunc debemus adorare ad occidentem, si aliquis locus determinatus requiritur ad adorandum.
IIª-IIae q. 84 a. 3 s. c.
Sed contra est quod dicitur Isaiae LVI, et inducitur Ioan. II, domus mea domus orationis vocabitur.
IIª-IIae q. 84 a. 3 co.
Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, in adoratione principalior est interior devotio mentis, secundarium autem est quod pertinet exterius ad corporalia signa. Mens autem interius apprehendit Deum quasi non comprehensum aliquo loco, sed corporalia signa necesse est quod in determinato loco et situ sint. Et ideo determinatio loci non requiritur ad adorationem principaliter, quasi sit de necessitate ipsius, sed secundum quandam decentiam, sicut et alia corporalia signa.
IIª-IIae q. 84 a. 3 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod dominus per illa verba praenuntiat cessationem adorationis tam secundum ritum Iudaeorum adorantium in Ierusalem, quam etiam secundum ritum Samaritanorum adorantium in monte Garizim. Uterque enim ritus cessavit veniente spirituali Evangelii veritate, secundum quam in omni loco Deo sacrificatur, ut dicitur Malach. I.
IIª-IIae q. 84 a. 3 ad 2
Ad secundum dicendum quod determinatus locus eligitur ad adorandum, non propter Deum, qui adoratur, quasi loco concludatur, sed propter ipsos adorantes. Et hoc triplici ratione. Primo quidem, propter loci consecrationem, ex qua spiritualem devotionem concipiunt orantes, ut magis exaudiantur, sicut patet ex adoratione Salomonis, III Reg. VIII. Secundo, propter sacra mysteria et alia sanctitatis signa quae ibi continentur. Tertio, propter concursum multorum adorantium, ex quo fit oratio magis exaudibilis, secundum illud Matth. XVIII, ubi sunt duo vel tres congregati in nomine meo, ibi sum ego in medio eorum.
IIª-IIae q. 84 a. 3 ad 3
Ad tertium dicendum quod secundum quandam decentiam adoramus versus orientem. Primo quidem, propter divinae maiestatis indicium quod nobis manifestatur in motu caeli, qui est ab oriente secundo, propter Paradisum in oriente constitutum, ut legitur Gen. II, secundum litteram Septuaginta, quasi quaeramus ad Paradisum redire. Tertio, propter Christum, qui est lux mundi et oriens nominatur, Zach. VI; et qui ascendit super caelum caeli ad orientem; et ab oriente etiam expectatur venturus, secundum illud Matth. XXIV, sicut fulgur exit ab oriente et paret usque ad occidentem, ita erit adventus filii hominis.