• Start
  • Werke
  • Einführung Anleitung Mitarbeit Sponsoren / Mitarbeiter Copyrights Kontakt Impressum
Bibliothek der Kirchenväter
Suche
DE EN FR
Werke Thomas von Aquin (1225-1274) Summa Theologiae

Übersetzung ausblenden
Summe der Theologie

Siebenter Artikel. In Christo war Furcht.

a) Das scheint nicht. Denn: I. Prov. 28. heißt es: „Der gerechte vertraut wie der Löwe, nichts
fürchtet er.“ Christus aber war höchst gerecht. II. Hilarius sagt (10. de Trin.): „Ich frage jene, die eine solche
Meinung haben, ob das mit der Vernunft stimmt, daß jener gefürchtet hätte
zu sterben, welcher alle Furcht vor dem Tode von den Aposteln entfernt
und sie ermahnt hat, der Ehre des Martyriums teilhaft zu werden.“ Also
gegen die Vernunft ist es, in Christo Furcht anzunehmen. III. Die Furcht richtet sich auf ein Übel, das nicht vermieden werden
kann. Christus aber konnte sowohl das Übel der Strafe vermeiden für sich
als auch das Übel der Schuld in den anderen. Auf der anderen Seite heißt es Mark. 14.: „Er fing an, zu fürchten und traurig zu sein.“

b) Ich antworte, wie die Trauer verursacht werde von dem Erfassen eines gegenwärtigen Übels, so die Furcht von der Auffassung eines zukünftigen Übels. Die Auffassung nun eines zukünftigen Übels, welches mit aller Zuverlässigkeit eintreten wird, verursacht keine Furcht. Deshalb sagt Aristoteles (2 Rhet. 5.), daß Furcht nur da sich finde, wo eine Hoffnung ist, auszuweichen. Denn besteht keine solche Hoffnung, so wird das betreffende Übel als gegenwärtig aufgefaßt und so ist die Folge davon mehr Trauer als Furcht. So nun kann die Furcht erwogen werden mit Rücksicht auf zweierlei: 1. mit Rücksicht darauf, daß das sinnliche Begehren von Natur aus flieht vor der Verletzung des Körpers, was zur Trauer gehört, wenn das Übel gegenwärtig ist, und zur Furcht, wenn in der Zukunft es droht; und so war gleichermaßen Furcht in Christo wie Trauer; — 2. mit Rücksicht auf die Unsicherheit des in der Zukunft Begegnenden; wie wenn wir bei Nachtzeit bei einem Geräusche fürchten in Unwissenheit darüber, was das sei; und so war nicht Furcht in Christo, wie Damascenus sagt (3. de orth. fide 23.).

c) I. Der gerechte ist ohne Furcht, insoweit die Furcht als Leidenschaft herrscht und die Vernunft stört. So war Furcht nicht in Christo. Deshalb heißt es: „Jesus fing an, zu . . .“ II. Hilarius schließt wie bei der Trauer so bei der Furcht von Christo aus: die äußere, der Sünde geschuldete Notwendigkeit zu fürchten. Um aber die Wahrhaftigkeit seiner menschlichen Natur zu zeigen, nahm der Herr Furcht wie Trauer an sich. III. Christus konnte wohl vermöge der göttlichen Kraft alle künftigen Übel vermeiden; sie waren aber mit Rücksicht auf die Schwäche des Fleisches nicht leicht zu vermeiden oder unvermeidlich.

Edition ausblenden
Summa theologiae

Articulus 7

IIIª q. 15 a. 7 arg. 1

Ad septimum sic proceditur. Videtur quod in Christo non fuerit timor. Dicitur enim Proverb. XXVII, iustus, quasi leo confidens, absque terrore erit. Sed Christus fuit maxime iustus. Ergo in Christo non fuit aliquis timor.

IIIª q. 15 a. 7 arg. 2

Praeterea, Hilarius dicit, X de Trin., interrogo eos qui hoc existimant an ratione subsistat ut mori timuerit qui, omnem ab apostolis mortis timorem expellens, ad gloriam eos sit martyrii exhortatus. Non ergo in Christo rationabile est fuisse timorem.

IIIª q. 15 a. 7 arg. 3

Praeterea, timor non videtur esse nisi de malo quod non potest homo vitare. Sed Christus poterat vitare et malum poenae, quod passus est; et malum culpae, quod aliis accidit. Ergo in Christo non fuit aliquis timor.

IIIª q. 15 a. 7 s. c.

Sed contra est quod dicitur Marc. XIV, coepit Iesus taedere et pavere.

IIIª q. 15 a. 7 co.

Respondeo dicendum quod, sicut tristitia causatur ex apprehensione mali praesentis, ita etiam timor causatur ex apprehensione mali futuri. Apprehensio autem mali futuri, si omnimodam certitudinem habeat, non inducit timorem. Unde philosophus dicit, in II Rhet., quod timor non est nisi ubi est aliqua spes evadendi, nam quando nulla spes est evadendi, apprehenditur malum ut praesens; et sic magis causat tristitiam quam timorem. Sic igitur timor potest considerari quantum ad duo. Uno modo, quantum ad hoc quod appetitus sensitivus naturaliter refugit corporis laesionem, et per tristitiam, si sit praesens; et per timorem, si sit futura. Et hoc modo timor fuit in Christo, sicut et tristitia. Alio modo potest considerari secundum incertitudinem futuri adventus, sicut quando nocte timemus ex aliquo sonitu quasi ignorantes quid hoc sit. Et quantum ad hoc, timor non fuit in Christo, ut Damascenus dicit, in III libro.

IIIª q. 15 a. 7 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod iustus dicitur esse absque terrore, secundum quod terror importat perfectam passionem, avertentem hominem a bono quod est rationis. Et sic timor non fuit in Christo sed solum secundum propassionem. Et ideo dicitur quod coepit Iesus pavere et taedere, quasi secundum propassionem, ut Hieronymus exponit.

IIIª q. 15 a. 7 ad 2

Ad secundum dicendum quod Hilarius eo modo excludit a Christo timorem quo excludit tristitiam, scilicet quoad necessitatem timendi. Sed tamen, ad comprobandam veritatem humanae naturae, voluntarie timorem assumpsit, sicut et tristitiam.

IIIª q. 15 a. 7 ad 3

Ad tertium dicendum quod, licet Christus potuerit vitare mala futura secundum virtutem divinitatis, erant tamen inevitabilia, vel non de facili vitabilia, secundum infirmitatem carnis.

  Drucken   Fehler melden
  • Text anzeigen
  • Bibliographische Angabe
  • Scans dieser Version
Editionen dieses Werks
Summa theologiae
Übersetzungen dieses Werks
Summe der Theologie

Inhaltsangabe

Theologische Fakultät, Patristik und Geschichte der alten Kirche
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Impressum
Datenschutzerklärung