• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Zwölfter Artikel. Über den Satz: Christus als Mensch ist eine Person.

a) Der Satz ist wahr. Denn: I. Was jedem Menschen zukommt, das kommt Christo als Menschen
zu; denn „Er ist in Allem den Menschen ähnlich geworden“ (Phil. 2.).
Jedem Menschen aber kommt es zu, eine Person zu sein. Also ist Christus
als Mensch eine Person. II. Christus als Mensch ist eine einzelne vernünftige Substanz;
also Person. III. Christus als Mensch hat einzelnes Fürsichbestehen in der Natur.
Dies heißt aber im Menschen „Person“. Also als Mensch ist Christus
Person. Auf der anderen Seite ist Christus als Mensch nicht eine ewige Person. Ist also als Mensch Christus Person, so sind zwei Personen in Ihm; eine zeitliche und eine ewige.

b) Ich antworte, dieser Ausdruck „als Mensch“ kann in seiner Zurückbezüglichkeit auf das Subjekt stehen für die Natur oder für die Person.
In dem erwähnten Satze also: Christus als Mensch ist Person, wenn
dies „als Mensch“ für die Person steht, so ist der Satz offenbar richtig;
denn das einzelne Fürsichbestehen in Christo ist die Person des ewigen
Wortes. Steht aber dieses „als Mensch“ für die Natur, so kann der
Ausdruck einmal bedeuten, der menschlichen Natur, soll sie einzeln fürsichbestehen, komme es zu, Person zu sein; so ist der Satz ebenfalls wahr; —
dann kann es heißen, daß der menschlichen Natur in Christo der Charakter
einer eigenen Persönlichkeit geschuldet sei als verursacht durch die Principiender menschlichen Natur; und so ist Christus als Mensch nicht Gott, weil die menschliche Natur in Christo nicht von der göttlichen getrennt fürsichbesteht, was der Charakter der Person verlangt.

c) I. Jedem Menschen kommt es wohl zu, Person zu sein. Aber dies ist Christo eigen, daß die Person in Ihm nicht verursacht ist durch die Principien der menschlichen Natur in Ihm, sondern daß sie ewig ist. II. Das Wort „Einzelsubstanz“ in der Definition des Boëtius schließt
in sich ein das vollständig von Anderem getrennte Fürsichbestehen. Sonst
könnte man die menschliche Hand als Person bezeichnen. Aus dem gleichen
Grunde ist auch nicht die menschliche Natur in Christo Person, und doch
kann sie als etwas Einzelnes bezeichnet werden. Ähnlich wie die Hand
aber in etwas Anderem ist, so ist die menschliche Natur Christi im Fürsichbestehen des „Wortes“. III. Person, Fürsichbestehen, suppositum, Ding der Natur bezeichnet
Alles ein und dasselbe, nur mit dem Unterschiede daß mit der Person die
vernünftige Natur verbunden ist. Wie also die menschliche Natur nicht für
sich selbst, getrennt vom ewigen Worte, Person ist; so ist sie auch kein
komplettes Fürsichbestehen oder suppositum oder Ding der Natur. In demselben Sinne, in welchem geleugnet wird dieser Satz: Christus als Mensch
ist Person, muß man alle ähnlichen leugnen.

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 12

IIIª q. 16 a. 12 arg. 1

Ad duodecimum sic proceditur. Videtur quod Christus, secundum quod homo, sit hypostasis vel persona. Illud enim quod convenit cuilibet homini, convenit Christo secundum quod est homo, est enim aliis hominibus similis, secundum illud Philipp. II, in similitudinem hominum factus. Sed omnis homo est persona. Ergo Christus, secundum quod homo, est persona.

IIIª q. 16 a. 12 arg. 2

Praeterea, Christus, secundum quod homo, est substantia rationalis naturae. Non autem substantia universalis. Ergo substantia individua. Sed nihil aliud est persona quam rationalis naturae individua substantia, ut dicit Boetius, in libro de duabus naturis. Ergo Christus, secundum quod homo, est persona.

IIIª q. 16 a. 12 arg. 3

Praeterea, Christus, secundum quod homo, est res humanae naturae, et suppositum et hypostasis eiusdem naturae. Sed omnis hypostasis et suppositum et res naturae humanae est persona. Ergo Christus, secundum quod homo, est persona.

IIIª q. 16 a. 12 s. c.

Sed contra, Christus, secundum quod homo, non est persona aeterna. Si ergo, secundum quod homo, sit persona, sequetur quod in Christo sint personae duae, una temporalis et alia aeterna. Quod est erroneum, ut supra dictum est.

IIIª q. 16 a. 12 co.

Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, iste terminus homo, in reduplicatione positus, potest accipi vel ratione suppositi, vel ratione naturae. Cum ergo dicitur, Christus, secundum quod homo, est persona, si accipiatur ratione suppositi, manifestum est quod Christus, secundum quod homo, est persona, quia suppositum humanae naturae nihil est aliud quam persona filii Dei. Si autem accipiatur ratione naturae, sic potest intelligi dupliciter. Uno modo, quod intelligatur quod naturae humanae competat esse in aliqua persona. Et hoc etiam modo verum est, omne enim quod subsistit in humana natura, est persona. Alio modo potest intelligi ut naturae humanae in Christo propria personalitas debeatur, causata ex principiis humanae naturae. Et sic Christus, secundum quod homo, non est persona, quia humana natura non est per se seorsum existens a divina natura, quod requirit ratio personae.

IIIª q. 16 a. 12 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod omni homini convenit esse personam secundum quod omne subsistens in humana natura est persona. Sed hoc est proprium homini Christo, quod persona subsistens in humana natura eius non sit causata ex principiis humanae naturae, sed sit aeterna. Et ideo uno modo est persona secundum quod homo, alio modo non, ut dictum est.

IIIª q. 16 a. 12 ad 2

Ad secundum dicendum quod substantia individua quae ponitur in definitione personae, importat substantiam completam per se subsistentem separatim ab aliis. Alioquin, manus hominis posset dici persona cum sit substantia quaedam individua, quia tamen est substantia individua sicut in alio existens, non potest dici persona. Et eadem ratione nec natura humana in Christo, quae tamen potest dici individuum vel singulare quoddam.

IIIª q. 16 a. 12 ad 3

Ad tertium dicendum quod, sicut persona significat quid completum et per se subsistens in natura rationali, ita hypostasis, suppositum et res naturae in genere substantiae significant quiddam per se subsistens. Unde, sicut humana natura non est per se seorsum a persona filii, ita etiam non est per se hypostasis vel suppositum vel res naturae. Et ideo in sensu in quo negatur ista, Christus, secundum quod homo, est persona, oportet etiam negari omnes alias.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité