Traduction
Masquer
Summe der Theologie
Dritter Artikel. An Kindesstatt angenommen zu werden, ist eigen der vernünftigen Kreatur.
a) Auch die vernunftlose Kreatur kann adoptiert werden. Denn: I. Job heißt es (38, 28.): „Wer ist der Vater des Regens und wer hat die Tautropfen gezeugt?“ Das sind aber vernunftlose Kreaturen. II. Kraft der Adoption wird man Gottes Kind genannt. Dies kommt aber im eigentlichen Sinne den Engeln zu, nach Job 1.: „An einem Tage standen die Söhne Gottes vor dem Herrn.“ Also nicht jeder vernünftigen Kreatur ist es eigen, adoptiert zu werden; z. B. nicht dem Menschen. III. Was einer Natur eigen ist, kommt allen jenen zu, welche diese Natur haben. Nicht aber alle Menschen werden von Gott an Kindesstatt angenommen. Auf der anderen Seite sind die Kinder Gottes Erben Gottes, nach Röm. 8. Am Erbe Gottes teilnehmen aber kann nur die vernünftige Kreatur.
b) Ich antworte, die Adoptiv-Gotteskindschaft sei eine Ähnlichkeit der natürlichen. Nun geht der Sohn Gottes vom Vater aus als vernünftiges Wort und bleibt in aller Einheit im Vater. Diesem Worte also kann etwas in dreifacher Weise ähnlich werden: 1. gemäß dem Charakter der Form, aber nicht gemäß der Vernünftigkeit; wie das Haus außen der im Künstler bestehenden Form ähnlich, aber nicht selber vernünftig ist; und so sind alle Kreaturen dem göttlichen Worte ähnlich, da sie durch das Wort gemacht sind; — 2. gemäß der Form und der Vernünftigkeit; wie die im Geiste des Schülers erzeugte Wissenschaft ähnlich ist der im Lehrer befindlichen; und so ist die vernünftige Kreatur m ihrer Natur dem „Worte“ ähnlich; — 3. gemäß der Einheit des „Wortes“ mit dem Vater; was geschieht durch die Gnade und die heilige Liebe; wie der Herr betet Joh. 17.: „Sie seien eins in uns, wie auch wir eins sind;“ und solche Verähnlichung vollendet den Charakter der Gotteskindschaft, da denin dieser Weise ähnlichen das ewige Erbe gebührt. An Kindesstatt von Gott angenommen zu werden also kommt nicht jeder vernünftigen Kreatur zu, sondern nur derjenigen, in welcher die heilige Liebe sich findet, „die da ausgegossen ist in unseren Herzen durch den heiligen Geist“ (Röm. 5.). Deshalb heißt Röm. 6. der heilige Geist: der Geist der Gotteskindschaft.
c) I. Auf Grund der Erschaffung wird Gott als Vater der vernunftlosen Kreatur bezeichnet. II. Die Engel werden vorzugsweise „Söhne Gottes“ genannt, weil sie zuerst den Charakter der Gotteskindschaft empfingen; nicht weil ihrer Natur er in höherem Grade eigen wäre. III. Die Gotteskindschaft ist keine der Natur folgende Eigenheit, sondern sie entspricht der Gnade, deren die vernünftige Natur fähig ist. Also braucht sie nicht allen vernünftigen Wesen zuzukommen; aber alle vernünftigen Wesen sind derselben fähig.
Edition
Masquer
Summa theologiae
Articulus 3
IIIª q. 23 a. 3 arg. 1
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod adoptari non sit proprium rationalis creaturae. Non enim Deus pater creaturae rationalis dicitur nisi per adoptionem. Dicitur autem pater creaturae etiam irrationalis, secundum illud Iob XXXVIII, quis est pluviae pater? Aut quis genuit stillas roris? Ergo adoptari non est proprium rationalis naturae.
IIIª q. 23 a. 3 arg. 2
Praeterea, per adoptionem dicuntur aliqui filii Dei. Sed esse filios Dei in Scriptura proprie videtur attribui Angelis, secundum illud Iob I, quadam autem die, cum assisterent filii Dei coram domino. Ergo non est proprium rationalis creaturae adoptari.
IIIª q. 23 a. 3 arg. 3
Praeterea, quod est proprium alicui naturae, convenit omnibus habentibus naturam illam, sicut risibile convenit omnibus hominibus. Sed adoptari non convenit omni rationali naturae. Ergo adoptari non est proprium rationalis naturae.
IIIª q. 23 a. 3 s. c.
Sed contra est quod filii adoptati sunt heredes Dei, ut patet Rom. VIII. Sed talis hereditas convenit soli creaturae rationali. Ergo proprium rationalis creaturae est adoptari.
IIIª q. 23 a. 3 co.
Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, filiatio adoptionis est quaedam similitudo filiationis naturalis. Filius autem Dei naturaliter procedit a patre ut verbum intellectuale, unum cum ipso patre existens. Huic ergo verbo tripliciter potest aliquid assimilari. Uno quidem modo, secundum rationem formae, non autem secundum intellectualitatem ipsius, sicut forma domus exterius constitutae assimilatur verbo mentali artificis secundum speciem formae, non autem secundum intelligibilitatem, quia forma domus in materia non est intelligibilis, sicut erat in mente artificis. Et hoc modo verbo aeterno assimilatur quaelibet creatura, cum sit facta per verbum. Secundo assimilatur creatura verbo, non solum quantum ad rationem formae, sed etiam quantum ad intellectualitatem ipsius, sicut scientia quae fit in mente discipuli, assimilatur verbo quod est in mente magistri. Et hoc modo creatura rationalis, etiam secundum suam naturam, assimilatur verbo Dei. Tertio modo, assimilatur creatura verbo aeterno secundum unitatem quam habet ad patrem, quod quidem fit per gratiam et caritatem, unde dominus orat, Ioan. XVII, sint unum in nobis, sicut et nos unum sumus. Et talis assimilatio perficit rationem adoptionis, quia sic assimilatis debetur hereditas aeterna. Unde manifestum est quod adoptari convenit soli creaturae rationali, non tamen omni, sed solum habenti caritatem. Quae est diffusa in cordibus nostris per spiritum sanctum, ut dicitur Rom. V. Et ideo, Rom. VIII, spiritus sanctus dicitur spiritus adoptionis filiorum.
IIIª q. 23 a. 3 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod Deus dicitur pater creaturae irrationalis, non proprie per adoptionem, sed per creationem, secundum primam participationem similitudinis.
IIIª q. 23 a. 3 ad 2
Ad secundum dicendum quod Angeli dicuntur filii Dei filiatione adoptionis, non quia ipsis primo conveniat, sed quia ipsi primo adoptionem filiorum receperunt.
IIIª q. 23 a. 3 ad 3
Ad tertium dicendum quod adoptio non est proprium consequens naturam, sed consequens gratiam, cuius natura rationalis est capax. Et ideo non oportet quod omni rationali creaturae conveniat, sed quod omnis rationalis creatura sit capax adoptionis.