Übersetzung
ausblenden
Summe der Theologie
Vierter Artikel. Bild Gottes ist in jedem Menschen.
a) Dem entgegen schreibt: I. Paulus (1. Kor. 11.) „Der Mann ist das Bild Gottes, das Weib ist das Bild des Mannes.“ II. Ebenso (Röm. 8, 29.): „Die da Gott vorausgewußt hat, daß sie gleichförmig werden dem Bilde seines Sohnes, die hat Er vorausbestimmt.“ Nicht alle Menschen aber sind vorherbestimmt. Also nicht alle haben das Bild Gottes. III. Zur Natur des Bildes gehört die Ähnlichkeit. Der Sünder aber ist Gott unähnlich. Auf der anderen Seite sagt Ps. 38, 7.: „Im Bilde geht der Mensch vorüber.“
b) Ich antworte, daß der Mensch kraft seiner vernünftigen Natur Gottes Bild in sich trägt, weil diese am meisten Gott nachahmen kann. Nun ahmt die vernünftige Natur darin Gott nach, daß Gott Sich selbst erkennt und liebt. Deshalb kann das Bild Gottes in dreifacher Weise im Menschen betrachtet werden: einmal, weil der Mensch von Natur aus geeignet ist, Gott zu erkennen und zu lieben; — und da dies in der Natur begründet ist, bleibt es allen Menschen gemeinsam. Dann, insofern der Mensch thatsächlich oder dem Zustande nach Gott liebt und erkennt, jedoch in unvollkommener Weise; — und das ist das Bild gemäß der in der Gnade begründeten Gleichförmigkeit. Endlich, insofern der Mensch Gott erkennt und liebt, sowohl dem thatsächlichen Sein nach als auch vollkommen; — und das ist das Bild Gottes in der Herrlichkeit. Und deshalb schreibt die Glosse zu den Worten: „Gesiegelt ist über uns das Licht Deines Antlitzes,“ „nämlich das Bild des Erschaffens, des Erlösens, der Ähnlichkeit.“ Das erste Bild ist in allen Menschen, das zweite in den Gerechten, das dritte in den Seligen.
c) I. Kommt die vernünftige Natur in Betracht, so hat sowohl der Mann wie das Weib das Bild Gottes. Deshalb steht in der Gen. 1, 27. hinter den Worten „nach dem Bilde Gottes schuf Er ihn“: „Mann und Weib schuf Er sie,“ damit nicht, wie Augustin (3. sup. Gen. ad litt. 22.) bemerkt, „verstanden werde, in einem Menschen seien beide Geschlechter verbunden.“ In etwas Nebensächlichem und Untergeordnetem aber findet sich das Bild Gottes nur im Manne und nicht im Weibe. Denn der Mann ist das Princip für die Frau und ihr Zweck, wie Gott das Princip für die ganze Kreatur und ihr Zweck ist. Deshalb fügt der Apostel hinzu: „Denn nicht der Mann ist aus dem Weibe, sondern das Weib aus dem Manne; und der Mann ist nicht geschaffen worden wegen des Weibes, sondern das Weib wegen des Mannes.“ II. und III. sprechen vom Bilde der Gnade und der Herrlichkeit.
Edition
ausblenden
Summa theologiae
Articulus 4
Iª q. 93 a. 4 arg. 1
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod imago Dei non inveniatur in quolibet homine. Dicit enim apostolus, I ad Cor. XI, quod vir est imago Dei, mulier autem est imago viri. Cum ergo mulier sit individuum humanae speciei, non cuilibet individuo convenit esse imaginem Dei.
Iª q. 93 a. 4 arg. 2
Praeterea, apostolus dicit, Rom. VIII, quod illos quos Deus praescivit conformes fieri imagini filii sui, hos praedestinavit. Sed non omnes homines praedestinati sunt. Ergo non omnes homines habent conformitatem imaginis.
Iª q. 93 a. 4 arg. 3
Praeterea, similitudo est de ratione imaginis, ut supra dictum est. Sed per peccatum fit homo Deo dissimilis. Ergo amittit Dei imaginem.
Iª q. 93 a. 4 s. c.
Sed contra est quod dicitur in Psalmo XXXVIII, veruntamen in imagine pertransit homo.
Iª q. 93 a. 4 co.
Respondeo dicendum quod, cum homo secundum intellectualem naturam ad imaginem Dei esse dicatur, secundum hoc est maxime ad imaginem Dei, secundum quod intellectualis natura Deum maxime imitari potest. Imitatur autem intellectualis natura maxime Deum quantum ad hoc, quod Deus seipsum intelligit et amat. Unde imago Dei tripliciter potest considerari in homine. Uno quidem modo, secundum quod homo habet aptitudinem naturalem ad intelligendum et amandum Deum, et haec aptitudo consistit in ipsa natura mentis, quae est communis omnibus hominibus. Alio modo, secundum quod homo actu vel habitu Deum cognoscit et amat, sed tamen imperfecte, et haec est imago per conformitatem gratiae. Tertio modo, secundum quod homo Deum actu cognoscit et amat perfecte, et sic attenditur imago secundum similitudinem gloriae. Unde super illud Psalmi IV, signatum est super nos lumen vultus tui, domine, Glossa distinguit triplicem imaginem, scilicet creationis, recreationis et similitudinis. Prima ergo imago invenitur in omnibus hominibus; secunda in iustis tantum; tertia vero solum in beatis.
Iª q. 93 a. 4 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod tam in viro quam in muliere invenitur Dei imago quantum ad id in quo principaliter ratio imaginis consistit, scilicet quantum ad intellectualem naturam. Unde Gen. I, cum dixisset, ad imaginem Dei creavit illum, scilicet hominem, subdidit, masculum et feminam creavit eos, et dixit pluraliter eos, ut Augustinus dicit, ne intelligatur in uno individuo uterque sexus fuisse coniunctus. Sed quantum ad aliquid secundario imago Dei invenitur in viro, secundum quod non invenitur in muliere, nam vir est principium mulieris et finis, sicut Deus est principium et finis totius creaturae. Unde cum apostolus dixisset quod vir imago et gloria est Dei, mulier autem est gloria viri; ostendit quare hoc dixerit, subdens, non enim vir est ex muliere, sed mulier ex viro; et vir non est creatus propter mulierem, sed mulier propter virum.
Iª q. 93 a. 4 ad 2
Ad secundum et tertium dicendum quod illae rationes procedunt de imagine quae est secundum conformitatem gratiae et gloriae.