Edition
ausblenden
Contra Celsum
43.
Ἀλλὰ καὶ λέγων ὁ Πλάτων ὅτι τὸν «εὑρόντα ἀδύνατόν» ἐστιν «εἰς πάντας λέγειν» «τὸν ποιητὴν καὶ πατέρα τοῦ παντός», ἄῤῥητον μὲν καὶ ἀκατονόμαστον οὔ φησιν αὐτὸν εἶναι ῥητὸν δ' ὄντα εἰς ὀλίγους δύνασθαι λέγεσθαι. Εἶθ' ὥσπερ ἐπιλαθόμενος ὧν παρέθετο Πλάτωνος λέξεων ὁ Κέλσος φησὶν ἀκατονόμαστον εἶναι θεὸν τούτοις· ἐπειδὴ δὲ τούτου χάριν ἐξηύρηται σοφοῖς ἀνδράσιν, ὡς ἂν τοῦ ἀκατονομάστου καὶ πρώτου λάβοιμέν τινα ἐπίνοιαν. Ἡμεῖς δὲ οὐ μόνον τὸν θεὸν ἄῤῥητον εἶναί φαμεν ἀλλὰ καὶ ἕτερα τῶν μετ' αὐτόν· ἅπερ βιασάμενος ὁ Παῦλος σημῆναί φησι τό· «Ἤκουσεν ἄῤῥητα ῥήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι», τῷ «ἤκουσεν» ἀντὶ τοῦ συνῆκε χρησάμενος ἀνάλογον τῷ «Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω».
«Τὸν ποιητὴν» δὴ «καὶ πατέρα τοῦ παντὸς» ἡμεῖς φαμεν ἰδεῖν «ἔργον». Βλέπεται δὲ οὐ μόνον κατὰ τὸ «Μακάριοι οἱ καθαροὶ τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν θεὸν ὄψονται», ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ λεγόμενον ὑπὸ τῆς εἰκόνος «τοῦ ἀοράτου θεοῦ» ἐν τῷ «Ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα τὸν πέμψαντά με». Ἐν τούτοις γὰρ οὐδεὶς ἂν νοῦν ἔχων φήσειεν ὅτι ἀναφέρων ταῦτα ὁ Ἰησοῦς ἐπὶ τὸ αἰσθητὸν αὐτοῦ καὶ βλεπόμενον τοῖς ἀνθρώποις σῶμα εἶπε τό· «Ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα τὸν πέμψαντά με»· ἔσονται γὰρ κατὰ τοῦτο ἑωρακότες τὸν πατέρα θεὸν καὶ πάντες οἱ λέγοντες· «Σταύρου σταύρου αὐτὸν» καὶ ὁ ἐξουσίαν κατὰ τοῦ ἀνθρωπίνου αὐτοῦ Πιλᾶτος λαβών, ὅπερ ἐστὶν ἄτοπον. Ὅτι δὲ τὸ «Ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα τὸν πέμψαντά με» οὐκ ἐπὶ τὴν κοινοτέραν ἐκδοχὴν ἀναφέρεται, δῆλον ἐκ τοῦ εἰρῆσθαι τῷ Φιλίππῳ· «Τοσούτῳ χρόνῳ μεθ' ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε;» Τοῦτο δ' εἴρηκεν αὐτῷ ἀξιώσαντι καὶ λέγοντι· «Δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα, καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν.» Νοήσας τις οὖν πῶς δεῖ ἀκούειν περὶ μονογενοῦς θεοῦ υἱοῦ τοῦ θεοῦ, τοῦ πρωτοτόκου «πάσης κτίσεως», καθότι «ὁ λόγος» γέγονε «σάρξ», ὄψεται πῶς ἰδών τις τὴν εἰκόνα «τοῦ ἀοράτου θεοῦ» γνώσεται «τὸν πατέρα καὶ ποιητὴν τοῦδε τοῦ παντός».
Übersetzung
ausblenden
Gegen Celsus (BKV)
43.
Wenn aber Plato sagt, "dass es für den, der den Bildner und Vater des Weltganzen gefunden habe S. 696 unmöglich sei, ihn allen mitzuteilen", so behauptet er nicht, dass er "unaussprechlich und unbenennbar" sei, sondern dass er mit Worten ausgesprochen, aber nur wenigen mitgeteilt werden könne. Dann scheint Celsus den Ausspruch Platos, den er eben angeführt hatte, wieder vergessen zu haben, wenn er Gott in diesen Worten als "unbenennbar" bezeichnet: " Da ihn aber weise Männer zu dem Zweck gefunden haben, dass wir von dem unbenennbaren ersten Wesen irgendeine Vorstellung erhalten könnten." Was nun uns betrifft, so lehren wir, dass nicht nur Gott "unaussprechlich" ist, sondern auch noch andere Dinge es sind, die ihm nachstehen. Auf diese fühlte Paulus sich gedrungen hinzuweisen, wenn er sagt: "Er hörte unaussprechliche Worte, die kein Mensch wiedergeben darf"1 . Das Wort "hören" gebraucht er hier in der Bedeutung von "verstehen", ebenso wie in der Stelle: "Wer Ohren hat zu hören, der höre!"2 . Wir lehren also, dass es "mühevoll" ist, "den Bildner und Vater des Weltganzen" zu sehen. Er wird aber gesehen, nicht nur auf Grund dieses Wortes: "Selig sind, die rein im Herzen sind, denn sie werden Gott schauen"3 , sondern auch nach der Versicherung desjenigen, der "das Bild des unsichtbaren Gottes"4 ist, in dieser Stelle: "Wer mich gesehen hat, hat auch den Vater gesehen, der mich gesandt hat"5 . Kein vernünftiger Mensch wird hier wohl annehmen, Jesus habe in den Worten: "Wer mich gesehen hat, hat auch den Vater gesehen, der mich gesandt hat", seinen sinnlichwahrnehmbaren und von den Menschen geschauten Leib gemeint.
Denn sonst würden alle diejenigen, welche riefen: "Kreuzige ihn, kreuzige ihn"6 , wie auch Pilatus der "Macht" über das menschliche Teil Jesu erhalten hatte7 , zu jenen gehören, die Gott den Vater gesehen haben, was ungereimt ist. Dass die Worte: "Wer mich S. 697 gesehen hat, hat auch den Vater gesehen, der mich gesandt hat", nicht die gewöhnliche Auffassung zulassen, erhellt aus der Antwort, die Jesus dem Philippus gab: "So lange Zeit bin ich bei euch, und du hast mich nicht erkannt, Philippus?"8 . Diese Antwort gab er ihm auf seine Frage und Bitte: "Zeige uns den Vater, und es genügt uns!"9 . Wer also erkennt, wie man über den eingeborenen Sohn Gottes, der selbst Gott ist, den Erstgeborenen "aller Schöpfung"10 , denken muß, insofern als "das Wort Fleisch geworden ist"11 , der wird einsehen, wie man den Vater und Bildner dieses Weltganzen" erkennen kann, wenn man "das Ebenbild des unsichtbaren Gottes"12 geschaut hat.