• Start
  • Werke
  • Einführung Anleitung Mitarbeit Sponsoren / Mitarbeiter Copyrights Kontakt Impressum
Bibliothek der Kirchenväter
Suche
DE EN FR
Werke Thomas von Aquin (1225-1274) Summa Theologiae

Edition ausblenden
Summa theologiae

Articulus 4

Iª-IIae q. 85 a. 4 arg. 1

Ad quartum sic proceditur. Videtur quod privatio modi, speciei et ordinis, non sit effectus peccati. Dicit enim Augustinus, in libro de natura boni, quod ubi haec tria magna sunt, magnum bonum est; ubi parva, parvum; ubi nulla, nullum. Sed peccatum non annullat bonum naturae. Ergo non privat modum, speciem et ordinem.

Iª-IIae q. 85 a. 4 arg. 2

Praeterea, nihil est causa sui ipsius. Sed ipsum peccatum est privatio modi, speciei et ordinis, ut Augustinus dicit, in libro de natura boni. Ergo privatio modi, speciei et ordinis, non est effectus peccati.

Iª-IIae q. 85 a. 4 arg. 3

Praeterea, diversa peccata diversos habent effectus. Sed modus, species et ordo, cum sint quaedam diversa, diversas privationes habere videntur. Ergo per diversa peccata privantur. Non ergo est effectus cuiuslibet peccati privatio modi, speciei et ordinis.

Iª-IIae q. 85 a. 4 s. c.

Sed contra est quod peccatum est in anima sicut infirmitas in corpore; secundum illud Psalmi VI, miserere mei, domine, quoniam infirmus sum. Sed infirmitas privat modum, speciem et ordinem ipsius corporis. Ergo peccatum privat modum, speciem et ordinem animae.

Iª-IIae q. 85 a. 4 co.

Respondeo dicendum quod, sicut in primo dictum est, modus, species et ordo consequuntur unumquodque bonum creatum inquantum huiusmodi, et etiam unumquodque ens. Omne enim esse et bonum consideratur per aliquam formam, secundum quam sumitur species. Forma autem uniuscuiusque rei, qualiscumque sit, sive substantialis sive accidentalis, est secundum aliquam mensuram, unde et in VIII Metaphys. dicitur quod formae rerum sunt sicut numeri. Et ex hoc habet modum quendam, qui mensuram respicit. Ex forma vero sua unumquodque ordinatur ad aliud. Sic igitur secundum diversos gradus bonorum, sunt diversi gradus modi, speciei et ordinis. Est ergo quoddam bonum pertinens ad ipsam substantiam naturae, quod habet suum modum, speciem et ordinem, et illud nec privatur nec diminuitur per peccatum. Est etiam quoddam bonum naturalis inclinationis, et hoc etiam habet suum modum, speciem et ordinem, et hoc diminuitur per peccatum, ut dictum est, sed non totaliter tollitur. Est etiam quoddam bonum virtutis et gratiae, quod etiam habet suum modum, speciem et ordinem, et hoc totaliter tollitur per peccatum mortale. Est etiam quoddam bonum quod est ipse actus ordinatus, quod etiam habet suum modum, speciem et ordinem, et huius privatio est essentialiter ipsum peccatum. Et sic patet qualiter peccatum et est privatio modi, speciei et ordinis; et privat vel diminuit modum, speciem et ordinem.

Iª-IIae q. 85 a. 4 ad 1

Unde patet responsio ad duo prima.

Iª-IIae q. 85 a. 4 ad 3

Ad tertium dicendum quod modus, species et ordo se consequuntur, sicut ex dictis patet. Unde simul privantur et diminuuntur.

Übersetzung ausblenden
Summe der Theologie

Vierter Artikel. Die Sünde beraubt des gebührenden Maßhaltens, der Schönheit und der Ordnung.

a) Diese Wirkung kommt der Sünde nicht zu. Denn: I. Augustin sagt (de nat. boni 3.): „Wo diese drei in hohem Grade vorhanden sind, da ist ein großes Gut; wo sie in geringem Grade bestehen, da ist ein geringes Gut; wo sie gar nicht sind, da ist gar kein Gut.“ Die Sünde aber nimmt niemals das ganze Gute der Natur hinweg. II. Nichts ist die Ursache seiner selbst. Die Sünde aber ist der Mangel an Maß, Schönheit und Ordnung. Also ist dieser Mangel keine Wirkung der Sünde. III. Verschiedene Sünden haben verschiedene Wirkungen. Maß, Schönheit und Ordnung aber sind verschiedene Dinge. Also beraubt nicht ein und dieselbe Sünde immer dieser drei Dinge. Auf der anderen Seite ist die Sünde in der Seele wie die Schwäche im Körper, nach Ps. 6.: „Erbarme Dich meiner, o Herr, denn ich bin überaus schwach.“ Die Schwäche aber bewirkt, daß der Körper des richtigen Gleichgewichts in den Säften, also des Maßes, der Schönheit, der Ordnung entbehrt. Somit thut dies auch die Sünde.

b) Ich antworte, Maß, Schönheit und Ordnung begleiten jedes geschaffene Gut, sowie jedes geschaffene Sein. Denn jedes Sein und jedes Gut werden erwogen gemäß einer gewissen Wesensform; wonach nämlich die Schönheit bemessen wird. Und jede dieser Formen, sei es eine substantiale oder sei es eine zur Substanz hinzutretende, richtet sich nach einem gewissen Maße, denn „die Formen der Dinge sind wie die Zahlen,“ nach 8 Metaph. Ebenso endlich wird infolge seiner Form etwas zum Anderen in geordnete Beziehung gesetzt. Gemäß den verschiedenen Graden des Guten sind sonach verschiedene Grade in Maß, Schönheit und Ordnung. Maß, Schönheit und Ordnung also, soweit dies Alles der Substanz oder der Natur im Dinge selber zukommt, wird von der Sünde weder fortgenommen noch verringert. Maß, Schönheit und Ordnung aber, soweit dies der natürlichen Hinneigung zur Tugend entspricht, wird vermindert durch die Sünde. Soweit es aber in der Gnade und in der Tugend selber gefunden wird, entfernt es sich durchaus infolge der Todsünde. Nun besteht auch ein Gut, welches der geregelte Akt selber ist; und auch dieses Gute hat Maß, Schönheit und Ordnung. Dessen Mangel nun im Akte selber ist wesentlich die Sünde.

c) Ist damit beantwortet; denn mit Bezug auf III. folgen und begleiten sich gegenseitig Maß, Schönheit und Ordnung.

  Drucken   Fehler melden
  • Text anzeigen
  • Bibliographische Angabe
  • Scans dieser Version
Editionen dieses Werks
Summa theologiae
Übersetzungen dieses Werks
Summe der Theologie

Inhaltsangabe

Theologische Fakultät, Patristik und Geschichte der alten Kirche
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Impressum
Datenschutzerklärung