Edition
ausblenden
Summa theologiae
Articulus 8
IIª-IIae q. 27 a. 8 arg. 1
Ad octavum sic proceditur. Videtur quod magis sit meritorium diligere proximum quam diligere Deum. Illud enim videtur esse magis meritorium quod apostolus magis elegit. Sed apostolus praeelegit dilectionem proximi dilectioni Dei, secundum illud ad Rom. IX, optabam anathema esse a Christo pro fratribus meis. Ergo magis est meritorium diligere proximum quam diligere Deum.
IIª-IIae q. 27 a. 8 arg. 2
Praeterea, minus videtur esse meritorium aliquo modo diligere amicum, ut dictum est. Sed Deus maxime est amicus, qui prior dilexit nos, ut dicitur I Ioan. IV. Ergo diligere eum videtur esse minus meritorium.
IIª-IIae q. 27 a. 8 arg. 3
Praeterea, illud quod est difficilius videtur esse virtuosius et magis meritorium, quia virtus est circa difficile et bonum, ut dicitur in II Ethic. Sed facilius est diligere Deum quam proximum, tum quia naturaliter omnia Deum diligunt; tum quia in Deo nihil occurrit quod non sit diligendum, quod circa proximum non contingit. Ergo magis est meritorium diligere proximum quam diligere Deum.
IIª-IIae q. 27 a. 8 s. c.
Sed contra, propter quod unumquodque, illud magis. Sed dilectio proximi non est meritoria nisi propter hoc quod proximus diligitur propter Deum. Ergo dilectio Dei est magis meritoria quam dilectio proximi.
IIª-IIae q. 27 a. 8 co.
Respondeo dicendum quod comparatio ista potest intelligi dupliciter. Uno modo, ut seorsum consideretur utraque dilectio. Et tunc non est dubium quod dilectio Dei est magis meritoria, debetur enim ei merces propter seipsam, quia ultima merces est frui Deo, in quem tendit divinae dilectionis motus. Unde et diligenti Deum merces promittitur, Ioan. XIV, si quis diligit me, diligetur a patre meo, et manifestabo ei meipsum. Alio modo potest attendi ista comparatio ut dilectio Dei accipiatur secundum quod solus diligitur; dilectio autem proximi accipiatur secundum quod proximus diligitur propter Deum. Et sic dilectio proximi includet dilectionem Dei, sed dilectio Dei non includet dilectionem proximi. Unde erit comparatio dilectionis Dei perfectae, quae extendit se etiam ad proximum, ad dilectionem Dei insufficientem et imperfectam, quia hoc mandatum habemus a Deo, ut qui diligit Deum, diligat et fratrem suum. Et in hoc sensu dilectio proximi praeeminet.
IIª-IIae q. 27 a. 8 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod secundum unam Glossae expositionem, hoc apostolus tunc non optabat quando erat in statu gratiae, ut scilicet separaretur a Christo pro fratribus suis, sed hoc optaverat quando erat in statu infidelitatis. Unde in hoc non est imitandus. Vel potest dici, sicut dicit Chrysostomus, in libro de Compunct., quod per hoc non ostenditur quod apostolus plus diligeret proximum quam Deum, sed quod plus diligebat Deum quam seipsum. Volebat enim ad tempus privari fruitione divina, quod pertinet ad dilectionem sui, ad hoc quod honor Dei procuraretur in proximis, quod pertinet ad dilectionem Dei.
IIª-IIae q. 27 a. 8 ad 2
Ad secundum dicendum quod dilectio amici pro tanto est quandoque minus meritoria quia amicus diligitur propter seipsum, et ita deficit a vera ratione amicitiae caritatis, quae Deus est. Et ideo quod Deus diligatur propter seipsum non diminuit meritum, sed hoc constituit totam meriti rationem.
IIª-IIae q. 27 a. 8 ad 3
Ad tertium dicendum quod plus facit ad rationem meriti et virtutis bonum quam difficile. Unde non oportet quod omne difficilius sit magis meritorium, sed quod sic est difficilius ut etiam sit melius.
Übersetzung
ausblenden
Summe der Theologie
Achter Artikel. Verdienstvoller ist es, Gott zu lieben wie den Nächsten.
a) Dies scheint falsch. Denn: I. Der Apostel sagt (Röm. 9.): „Ich habe erwählt, von Christo getrennt zu sein für meine Brüder.“ Nach dem Beispiele des Apostels also ist die Nächstenliebe verdienstvoller wie die Gottesliebe. II. Es giebt eine Weise, wo es minder verdienstvoll sein kann, einen Freund zu lieben; Gott aber ist unser größter Freund, „der uns zuerst geliebt hat,“ (1. Joh. 4.) III. Leichter ist es, Gott zu lieben, wie den Nächsten. Denn Alles liebt bereits von Natur Gott; und nichts tritt in Gott uns entgegen, was nicht liebwert sei, was beim Nächsten nicht der Fall ist. Verdienstvoller aber ist, was schwieriger ist. Auf der anderen Seite ist die Nächstenliebe nur verdienstlich auf Grund der Liebe zu Gott. Also ist mehr verdienstlich die Liebe zu Gott als der Zweck und als der maßgebende Grund der Nächstenliebe.
b) Ich antworte, wird die Liebe Gottes für sich betrachtet und ebenso die Liebe des Nächsten, so sei offenbar die Liebe Gottes verdienstvoller; denn ihr gebührt um ihrer selbst willen der Lohn, nach Joh. 14.: „Wer mich liebt, wird von meinem Vater geliebt werden … und ich werde mich ihm offenbar machen.“ Wird die Liebe zu Gott aber betrachtet, insoweit Gott allein geliebt wird, und die Liebe des Nächsten, insoweit der Nächste wegen Gott geliebt wird; so schließt die Liebe des Nächsten in sich ein die Liebe Gottes, nicht aber umgekehrt. Und so wird da der Vergleich sein zwischen der vollendeten Liebe Gottes, die sich auch auf den Nächsten erstreckt, und der Liebe Gottes als einer unvollkommenen und unzureichenden. Denn „dieses Gebot haben wir von Gott, daß wer Gott liebt auch seinen Bruder liebe.“ (1. Joh. 4.)
c) I. Nach den einen hätte der Apostel dies nicht gewünscht als er im Stande der Gnade war; sondern als er noch im Unglauben sich befand. Oder nach Chrysostomus (hom. 16. in ep. ad Rom.) zeigte dadurch der Apostel nicht, daß er den Nächsten mehr liebte als Gott, sondern daß er Gott mehr liebte wie sich selbst. Denn er wollte für eine gegebene Zeit sogar der Anschauung Gottes ermangeln, die zur Liebe zu sich selbst gehört; damit nur Gottes Ehre befördert werde in den Nächsten. II. Die Freundschaft ist deshalb manchmal minder verdienstvoll, weil der Freund nicht rein wegen Gott geliebt wird. Daß aber Gott wegen Seiner selbst geliebt wird; das vermindert nicht das Verdienst, sondern ist dessen ganzer Grund. III. Mehr gehört zum Wesen der Tugend das „Gute“ wie das „Schwierige“. Also ist das Schwierigere dann verdienstvoller, wenn es zu gleich besser ist.