Edition
Hide
Summa theologiae
Articulus 1
Iª-IIae q. 82 a. 1 arg. 1
Ad primum sic proceditur. Videtur quod originale peccatum non sit habitus. Originale enim peccatum est carentia originalis iustitiae, ut Anselmus dicit, in libro de concepto virginali, et sic originale peccatum est quaedam privatio. Sed privatio opponitur habitui. Ergo originale peccatum non est habitus.
Iª-IIae q. 82 a. 1 arg. 2
Praeterea, actuale peccatum habet plus de ratione culpae quam originale, inquantum habet plus de ratione voluntarii. Sed habitus actualis peccati non habet rationem culpae, alioquin sequeretur quod homo dormiens culpabiliter, peccaret. Ergo nullus habitus originalis habet rationem culpae.
Iª-IIae q. 82 a. 1 arg. 3
Praeterea, in malis actus semper praecedit habitum, nullus enim habitus malus est infusus, sed acquisitus. Sed originale peccatum non praecedit aliquis actus. Ergo originale peccatum non est habitus.
Iª-IIae q. 82 a. 1 s. c.
Sed contra est quod Augustinus dicit, in libro de Baptismo puerorum, quod secundum peccatum originale parvuli sunt concupiscibiles, etsi non sint actu concupiscentes. Sed habilitas dicitur secundum aliquem habitum. Ergo peccatum originale est habitus.
Iª-IIae q. 82 a. 1 co.
Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, duplex est habitus. Unus quidem quo inclinatur potentia ad agendum, sicut scientiae et virtutes habitus dicuntur. Et hoc modo peccatum originale non est habitus. Alio modo dicitur habitus dispositio alicuius naturae ex multis compositae, secundum quam bene se habet vel male ad aliquid, et praecipue cum talis dispositio versa fuerit quasi in naturam, ut patet de aegritudine et sanitate. Et hoc modo peccatum originale est habitus. Est enim quaedam inordinata dispositio proveniens ex dissolutione illius harmoniae in qua consistebat ratio originalis iustitiae, sicut etiam aegritudo corporalis est quaedam inordinata dispositio corporis, secundum quam solvitur aequalitas in qua consistit ratio sanitatis. Unde peccatum originale languor naturae dicitur.
Iª-IIae q. 82 a. 1 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod, sicut aegritudo corporalis habet aliquid de privatione, inquantum tollitur aequalitas sanitatis; et aliquid habet positive, scilicet ipsos humores inordinate dispositos, ita etiam peccatum originale habet privationem originalis iustitiae, et cum hoc inordinatam dispositionem partium animae. Unde non est privatio pura, sed est quidam habitus corruptus.
Iª-IIae q. 82 a. 1 ad 2
Ad secundum dicendum quod actuale peccatum est inordinatio quaedam actus, originale vero, cum sit peccatum naturae, est quaedam inordinata dispositio ipsius naturae, quae habet rationem culpae inquantum derivatur ex primo parente, ut dictum est. Huiusmodi autem dispositio naturae inordinata habet rationem habitus, sed inordinata dispositio actus non habet rationem habitus. Et propter hoc, peccatum originale potest esse habitus, non autem peccatum actuale.
Iª-IIae q. 82 a. 1 ad 3
Ad tertium dicendum quod obiectio illa procedit de habitu quo potentia inclinatur in actum, talis autem habitus non est peccatum originale. Quamvis etiam ex peccato originali sequatur aliqua inclinatio in actum inordinatum, non directe, sed indirecte, scilicet per remotionem prohibentis, idest originalis iustitiae, quae prohibebat inordinatos motus, sicut etiam ex aegritudine corporali indirecte sequitur inclinatio ad motus corporales inordinatos. Nec debet dici quod peccatum originale sit habitus infusus; aut acquisitus per actum nisi primi parentis, non autem huius personae; sed per vitiatam originem innatus.
Translation
Hide
Summe der Theologie
Erster Artikel. Die Erbsünde ist ein Zustand.
a) Dagegen wird geltend gemacht: I. Die Erbsünde ist der Mangel der Urgerechtigkeit. Der Mangel aber ist entgegengesetzt dem Zustande. II. Diepersönliche aktuelle Sünde hat mehr Schuld in sich wie die Erbsünde; denn sie schließt mehr Freiwilligkeit ein. Der Zustand aber für eine solche persönliche Sünde ist keine Sünde; sonst würde folgen, daß der Mensch im Schlafe sündigte. Also noch weniger würde dies bei der Erbsünde der Fall sein, wenn sie ein Zustand wäre. III. Im Bereiche des Bösen geht die Thätigkeit immer voran dem Zustande, der ja durch Thätigkeiten entsteht. Der Erbsünde aber geht keinerlei Thätigkeit oder Akt im einzelnen Menschen voran. Auf der anderen Seite sagt Augustin (de Baptisma pueror.): „Gemäß der Erbsünde haben die kleinen Kinder den Zustand der Begierlichkeit, wenn sie auch nicht thätsächlich begehren.“
b) Ich antworte, ein Zustand könne entweder einem Vermögen zugehören und da verursachen, daß dasselbe hingeneigt sei zu einer gewissen Thätigkeit, wie in dieser Weise die Wissenschaften und Tugenden Zustände sind; — oder er ist eine Verfassung in der Natur des betreffenden Wesens selber, das aus vielen Vermögen besteht, und gemäß dieser Verfassung verhält sich dieses Wesen gut oder schlecht zu etwas; wie z. B. Krankheit und Gesundheit. Auf diese letztere Weise ist die Erbsünde ein Zustand. Denn sie ist eine ungeregelte Verfassung, die da herrührt aus der Zerstörung jener Harmonie, in welcher bestand der Charakter der Urgerechtigkeit, wie ja auch die körperliche Krankheit eine gewisse ungeordnete Verfassung ist, gemäß welcher aufgelöst wird die Gleichmäßigkeit, in der das Wesen der Gesundheit besteht. Deshalb heißt die Erbsünde: „die Auszehrung, das Hinschwinden der Natur“ languor naturae.
c) I. Wie die Krankheit einen Mangel hat, nämlich den der Gleichmäßigkeit der Gesundheit; und etwas Positives, nämlich die Säfte selber, welche in ungeordneter Verfassung sind; — so besteht in der Erbsünde der Mangel der Urgerechtigkeit und das ungeordnete Verhältnis in den Seelenkräften. II. Die persönliche, durch die eigene That begangene Sünde ist eine Regellosigkeit im Thätigsein; die Erbsünde, als Sünde der Natur, ist eine regellose Verfassung in der Natur selber, welche den Charakter der Schuld trägt, insoweit sie sich ableitet vom ersten Stammvater. Derartige Verfassungen in der Natur nun tragen den Charakter eines Zustandes; die ungeregelte Thätigkeit aber trägt nicht den Charakter eines Zustandes. Und sonach ist wohl die Erbsünde ein Zustand, nicht aber die persönliche. III. Die Erbsünde ist kein Zustand, der ein Vermögen zur Thätigkeit hinneigte. Eine solche Hinneigung zu ungeordneter Thätigkeit folgt wohl aus der Erbsünde; nicht aber direkt, sondern indirekt, mittelbar, insoweit die Erbsünde das Hindernis für die ungeregelte Thätigkeit, die Urgerechtigkeit, entfernt; wie auch aus körperlicher Krankheit mittelbar folgt eine Neigung zu ungeordneten Bewegungen. Die Erbsünde ist kein eingegossener oder durch Akte erworbener Zustand (außer im ersten Stammvater), sondern ein vermittelst des Ursprunges eingeborener fehlerhafter Zustand.