• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 1

Iª q. 19 a. 1 arg. 1

Ad primum sic proceditur. Videtur quod in Deo non sit voluntas. Obiectum enim voluntatis est finis et bonum. Sed Dei non est assignare aliquem finem. Ergo voluntas non est in Deo.

Iª q. 19 a. 1 arg. 2

Praeterea, voluntas est appetitus quidam. Appetitus autem, cum sit rei non habitae, imperfectionem designat, quae Deo non competit. Ergo voluntas non est in Deo.

Iª q. 19 a. 1 arg. 3

Praeterea, secundum philosophum, in III de anima, voluntas est movens motum. Sed Deus est primum movens immobile. Ut probatur VIII Physic. Ergo in Deo non est voluntas.

Iª q. 19 a. 1 s. c.

Sed contra est quod dicit apostolus, Rom. XII, ut probetis quae sit voluntas Dei.

Iª q. 19 a. 1 co.

Respondeo dicendum in Deo voluntatem esse, sicut et in eo est intellectus, voluntas enim intellectum consequitur. Sicut enim res naturalis habet esse in actu per suam formam, ita intellectus intelligens actu per suam formam intelligibilem. Quaelibet autem res ad suam formam naturalem hanc habet habitudinem, ut quando non habet ipsam, tendat in eam; et quando habet ipsam, quiescat in ea. Et idem est de qualibet perfectione naturali, quod est bonum naturae. Et haec habitudo ad bonum, in rebus carentibus cognitione, vocatur appetitus naturalis. Unde et natura intellectualis ad bonum apprehensum per formam intelligibilem, similem habitudinem habet, ut scilicet, cum habet ipsum, quiescat in illo; cum vero non habet, quaerat ipsum. Et utrumque pertinet ad voluntatem. Unde in quolibet habente intellectum, est voluntas; sicut in quolibet habente sensum, est appetitus animalis. Et sic oportet in Deo esse voluntatem, cum sit in eo intellectus. Et sicut suum intelligere est suum esse, ita suum velle.

Iª q. 19 a. 1 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod, licet nihil aliud a Deo sit finis Dei, tamen ipsemet est finis respectu omnium quae ab eo fiunt. Et hoc per suam essentiam, cum per suam essentiam sit bonus, ut supra ostensum est, finis enim habet rationem boni.

Iª q. 19 a. 1 ad 2

Ad secundum dicendum quod voluntas in nobis pertinet ad appetitivam partem, quae licet ab appetendo nominetur, non tamen hunc solum habet actum, ut appetat quae non habet; sed etiam ut amet quod habet, et delectetur in illo. Et quantum ad hoc voluntas in Deo ponitur; quae semper habet bonum quod est eius obiectum, cum sit indifferens ab eo secundum essentiam, ut dictum est.

Iª q. 19 a. 1 ad 3

Ad tertium dicendum quod voluntas cuius obiectum principale est bonum quod est extra voluntatem, oportet quod sit mota ab aliquo. Sed obiectum divinae voluntatis est bonitas sua, quae est eius essentia. Unde, cum voluntas Dei sit eius essentia, non movetur ab alio a se, sed a se tantum, eo modo loquendi quo intelligere et velle dicitur motus. Et secundum hoc Plato dixit quod primum movens movet seipsum.

Translation Hide
Summe der Theologie

Erster Artikel.
 In Gott besteht ein Wille.

a) Ein Wille scheint in Gott völlig überflüssig zu sein. Denn: I. Der Gegenstand des Willens ist das Gute und der Zweck. Gott aber kann kein Zweck zugeschrieben werden. Also ist in Gott kein Wille. II. Der Wille ist ein Begehren. Das Begehren aber richtet sich auf einen Gegenstand, den man nicht hat und bezeichnet eine Vollkommenheit, die sich in Gott nicht finden kann. Also ist in Gott kein Wille. III. Der Wille ist nach Aristoteles (3 de an.) „ein bewegendes Element, das selber von etwas Anderem in Bewegung gesetzt worden. Gott ist aber der unbewegliche, der Alles Bewegende.“ (8. Phys.) Also ist in Gott kein Wille. Auf der anderen Seite sagt der Apostel (Röm. 12, 2.): „Damit ihr erprobet, welches der Wille Gottes sei.“

b) Ich antworte, daß in Gott Wille sei, sowie in Ihm Vernunft ist; denn der Wille begleitet die Vernunft. Sowie nämlich jegliches Ding in der Natur thatfächliches Sein hat vermittelst seiner Wesensform; so ist die Vernunft eine thatsächlich erkennende vermittelst ihrer Erkenntnisform. Jedes Ding aber hat dieses Verhältnis zu der bestimmenden Form seiner Natur, daß, wann es dieselbe nicht besitzt, es danach strebt; und besitzt es selbige, in ihr Ruhe hat. Dasselbe gilt, von jeder natürlichen Vollendung, die nichts Anderes als das Gute für die Natur ist. Dieses Verhältnis nun wird im Bereiche der Dinge, welche der Erkenntnis ermangeln, naturnotwendige Hinneigung genannt. Sonach steht auch die vernünftige Natur im selbigen Verhältnisse zur Erkenntnisform in der Vernunft, daß sie nämlich, wenn sie dieselbe besitzt, in ihr ruht; wenn sie derselben entbehrt, danach strebt; — und diese beide Momente eben gehören, dem Willen an. Und demgemäß besteht ein Wille in jedemWesen, das, erkennt; wie eine tierische Neigung da besteht, wo Sinne sind. Damit muß nun in Gott ebensogut „Wille“ sein, wie Vernunft; und wie sein Erkennen sein Sein ist, so auch sein Wollen.

c) I. Obgleich in Gott nichts Anderes ist der Zweck und Er selbst, so ist Er doch der Zweck von allem, was von Ihm geschaffen wird; und zwar ist Er dies kraft seines Wesens, da Er kraft seines Wesens gut ist. Das Gute aber ist das Wesen des Zweckes. II. Auch unser Wille ist nicht bloß in der Weise bethätigt, daß er danach strebt, was er nicht hat; sondern er ergötzt sich auch, und ruht aus in dem, was er besitzt. Und Diese letzte Thätigkeit allein hat der Wille Gottes, welcher sein Gut immer hat, da sein Willen sein Sein ist. III. Wenn der Gegenstand des Wollens außerhalb des Wollenden ist, so wird der Wille natürlich daburch bewegt oder angeregt. Gott aber ist seine eigene Güte. Also wird Er bloß von Sich aus bestimmt. Nur in dem Sinne kann von Ihm ausgesagt werden, Er bewege Sich selbst; wie (vgl.) das Erkennen und Wollen gewissermaßen kraft einer gewissen Ähnlichkeit „Bewegung“ genannt wird.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy