Edition
Hide
Summa theologiae
Articulus 4
Iª-IIae q. 109 a. 4 arg. 1
Ad quartum sic proceditur. Videtur quod homo sine gratia per sua naturalia possit praecepta legis implere. Dicit enim apostolus, ad Rom. II, quod gentes, quae legem non habent, naturaliter ea quae legis sunt faciunt. Sed illud quod naturaliter homo facit, potest per seipsum facere absque gratia. Ergo homo potest legis praecepta facere absque gratia.
Iª-IIae q. 109 a. 4 arg. 2
Praeterea, Hieronymus dicit, in expositione Catholicae fidei, illos esse maledicendos qui Deum praecepisse homini aliquid impossibile dicunt. Sed impossibile est homini quod per seipsum implere non potest. Ergo homo potest implere omnia praecepta legis per seipsum.
Iª-IIae q. 109 a. 4 arg. 3
Praeterea, inter omnia praecepta legis maximum est illud, diliges dominum Deum tuum ex toto corde tuo; ut patet Matth. XXII. Sed hoc mandatum potest homo implere ex solis naturalibus, diligendo Deum super omnia, ut supra dictum est. Ergo omnia mandata legis potest homo implere sine gratia.
Iª-IIae q. 109 a. 4 s. c.
Sed contra est quod Augustinus dicit, in libro de haeresibus, hoc pertinere ad haeresim Pelagianorum, ut credant sine gratia posse hominem facere omnia divina mandata.
Iª-IIae q. 109 a. 4 co.
Respondeo dicendum quod implere mandata legis contingit dupliciter. Uno modo, quantum ad substantiam operum, prout scilicet homo operatur iusta et fortia, et alia virtutis opera. Et hoc modo homo in statu naturae integrae potuit omnia mandata legis implere, alioquin non potuisset in statu illo non peccare, cum nihil aliud sit peccare quam transgredi divina mandata. Sed in statu naturae corruptae non potest homo implere omnia mandata divina sine gratia sanante. Alio modo possunt impleri mandata legis non solum quantum ad substantiam operis, sed etiam quantum ad modum agendi, ut scilicet ex caritate fiant. Et sic neque in statu naturae integrae, neque in statu naturae corruptae, potest homo implere absque gratia legis mandata. Unde Augustinus, in libro de Corrept. et Grat., cum dixisset quod sine gratia nullum prorsus bonum homines faciunt, subdit, non solum ut, monstrante ipsa quid faciendum sit, sciant; verum etiam ut, praestante ipsa, faciant cum dilectione quod sciunt. Indigent insuper in utroque statu auxilio Dei moventis ad mandata implenda, ut dictum est.
Iª-IIae q. 109 a. 4 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod, sicut Augustinus dicit, in libro de Spir. et Litt., non moveat quod naturaliter eos dixit quae legis sunt facere, hoc enim agit spiritus gratiae, ut imaginem Dei, in qua naturaliter facti sumus, instauret in nobis.
Iª-IIae q. 109 a. 4 ad 2
Ad secundum dicendum quod illud quod possumus cum auxilio divino, non est nobis omnino impossibile; secundum illud philosophi, in III Ethic., quae per amicos possumus, aliqualiter per nos possumus. Unde et Hieronymus ibidem confitetur sic nostrum liberum esse arbitrium, ut dicamus nos semper indigere Dei auxilio.
Iª-IIae q. 109 a. 4 ad 3
Ad tertium dicendum quod praeceptum de dilectione Dei non potest homo implere ex puris naturalibus secundum quod ex caritate impletur, ut ex supradictis patet.
Translation
Hide
Summe der Theologie
Vierter Artikel. Ohne die Gnade kann der NIensch nicht die Gebote erfüllen.
a.) Dies scheint aber. Denn: I. Paulus sagt (Röm. 2.): „Die Heiden, welche das Gesetz nicht haben, thun kraft ihrer Natur das, was das Gesetz vorschreibt.“ Also thun sie es ohne Gnadenbeistand. II. Hieronymus sagt (ep. ad Damas.): „Fluchwürdig sind jene, welche meinen, Gott schreibe Unmögliches vor;“ dies aber wäre bei der gemachten Annahme der Fall. III. Das größte Gebot ist: „Du sollst Gott den Herrn lieben aus deinem ganzen Herzen,“ nach Matth. 22. Der Mensch aber kann kraft seiner Natur Gott über Alles lieben. Auf der anderen Seite sagt Augustin (Haer. 88.): „Das gehört zur Häresie der Pelagianer, daß sie glauben, der Mensch könne ohne den Beistand der Gnade alle göttlichen Gebote erfüllen.“ k) Ich antworte, soweit es auf die Substanz der vorgeschriebenen Werke ankommt, wie das Gerechte, das Starke thun, konnte der Mensch im Stande der Unversehrtheit (nicht aber in der verderbten Natur) die göttlichen Gebote erfüllen; denn sonst hätte er in jenem Stande nicht anders können als sündigen; — wird aber die Art und Weise in Betracht gezogen, diese Werke zu thun, nämlich daß sie aus heiliger Liebe vollzogen werden, so konnte weder im Stande der verderbten noch der unversehrten Natur der Mensch die göttlichen Gebote ohne die Gnadenhilfe thun. Deshalb sagt Augustin (de corr.“ et grat. 2.): „Nicht nur damit sie wissen was sie zu thun haben, da die Gnade es zeigt; sondern auch damit sie in Liebe vollziehen, was sie wissen, da die Gnade dies giebt.“ Immer bedürfen die Menschen aber außerdem noch des Beistandes Gottes, der den Anstoß giebt zur Thätigkeit.
c) I. Augustin sagt (de spir. et litt. 27.): „Möge das niemanden erregen, daß der Apostel schreibt, sie thäten kraft der Natur was das Gesetz vorschreibt; denn das thut der Geist der Gnade, daß Er das Bild Gottes, nach dem wir gemacht sind, in uns wiederherstellt.“ II. Was wir mit dem Beistande Gottes können, das ist uns nicht schlechthin unmöglich: „Was wir mit Hilfe von Freunden können, das können wir gewissermaßen von uns selber aus;“ sagt Aristoteles. (3 Ethic. 3.) Deshalb schreibt (l. c.) Hieronymus: „So ist unser freie Wille ein wirklich freier Wille, daß wir sagen müssen, wir bedürften immer des göttlichen Beistandes.“ III. Soweit das Gebot der Liebe kraft der heiligen Liebe erfüllt werden soll, kann es der Mensch nicht kraft seiner Natur erfüllen.