• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 9

Iª-IIae q. 113 a. 9 arg. 1

Ad nonum sic proceditur. Videtur quod iustificatio impii non sit maximum opus Dei. Per iustificationem enim impii consequitur aliquis gratiam viae. Sed per glorificationem consequitur aliquis gratiam patriae, quae maior est. Ergo glorificatio Angelorum vel hominum est maius opus quam iustificatio impii.

Iª-IIae q. 113 a. 9 arg. 2

Praeterea, iustificatio impii ordinatur ad bonum particulare unius hominis. Sed bonum universi est maius quam bonum unius hominis; ut patet in I Ethic. Ergo maius opus est creatio caeli et terrae quam iustificatio impii.

Iª-IIae q. 113 a. 9 arg. 3

Praeterea, maius est ex nihilo aliquid facere, et ubi nihil cooperatur agenti, quam ex aliquo facere aliquid cum aliqua cooperatione patientis. Sed in opere creationis ex nihilo fit aliquid, unde nihil potest cooperari agenti. Sed in iustificatione impii Deus ex aliquo aliquid facit, idest ex impio iustum, et est ibi aliqua cooperatio ex parte hominis, quia est ibi motus liberi arbitrii, ut dictum est. Ergo iustificatio impii non est maximum opus Dei.

Iª-IIae q. 113 a. 9 s. c.

Sed contra est quod in Psalmo CXLIV, dicitur, miserationes eius super omnia opera eius. Et in collecta dicitur, Deus, qui omnipotentiam tuam parcendo maxime et miserando manifestas. Et Augustinus dicit exponens illud Ioan. XIV, maiora horum faciet, quod maius opus est ut ex impio iustus fiat, quam creare caelum et terram.

Iª-IIae q. 113 a. 9 co.

Respondeo dicendum quod opus aliquod potest dici magnum dupliciter. Uno modo, ex parte modi agendi. Et sic maximum est opus creationis, in quo ex nihilo fit aliquid. Alio modo potest dici opus magnum propter magnitudinem eius quod fit. Et secundum hoc, maius opus est iustificatio impii, quae terminatur ad bonum aeternum divinae participationis, quam creatio caeli et terrae, quae terminatur ad bonum naturae mutabilis. Et ideo Augustinus, cum dixisset quod maius est quod ex impio fiat iustus, quam creare caelum et terram, subiungit, caelum enim et terra transibit, praedestinatorum autem salus et iustificatio permanebit. Sed sciendum est quod aliquid magnum dicitur dupliciter. Uno modo, secundum quantitatem absolutam. Et hoc modo donum gloriae est maius quam donum gratiae iustificantis impium. Et secundum hoc, glorificatio iustorum est maius opus quam iustificatio impii. Alio modo dicitur aliquid magnum quantitate proportionis, sicut dicitur mons parvus, et milium magnum. Et hoc modo donum gratiae impium iustificantis est maius quam donum gloriae beatificantis iustum, quia plus excedit donum gratiae dignitatem impii, qui erat dignus poena, quam donum gloriae dignitatem iusti, qui ex hoc ipso quod est iustificatus, est dignus gloria. Et ideo Augustinus dicit ibidem, iudicet qui potest, utrum maius sit iustos Angelos creare quam impios iustificare. Certe, si aequalis est utrumque potentiae, hoc maioris est misericordiae.

Iª-IIae q. 113 a. 9 ad 1

Et per hoc patet responsio ad primum.

Iª-IIae q. 113 a. 9 ad 2

Ad secundum dicendum quod bonum universi est maius quam bonum particulare unius, si accipiatur utrumque in eodem genere. Sed bonum gratiae unius maius est quam bonum naturae totius universi.

Iª-IIae q. 113 a. 9 ad 3

Ad tertium dicendum quod ratio illa procedit ex parte modi agendi, secundum quem creatio est maximum opus Dei.

Translation Hide
Summe der Theologie

Neunter Artikel. Die Rechtfertigung des Sünders ist das größte werk Gottes.

a) Dem ist nicht so. Denn: I. Durch die Rechtfertigung erlangt jemand die Gnade; durch die Verherrlichung aber die ewige,Seligkeit, was Letzteres jedenfalls größer ist. II. Die Rechtfertigung hat zum Zwecke das Gute eines einzelnen. Besser aber ist das Beste des All, was die Erschaffung bezweckte. Also ist letztere ein größeres Werk. III. Größer ist es, etwas aus nichts zu machen; denn da wird nichts als in etwa mitwirkend vorausgesetzt. Die Rechtfertigung aber macht aus dem Sünder einen Gerechten; und ist da die Mitwirkung des letzteren erfordert. Auf der anderen Seite sagt Ps. 144.: „Seine Erbarmungen stehen über allen seinen Werken;“ und in der Kollekte heißt es: „O Gott, der Du Deine Allmacht am meisten durch Schonen und Erbarmen offenbarst;“ und Augustin (tract. 72. in Joan.): „Ein größeres Werk ist es, aus einem Sünder einen Gerechten machen wie Himmel und Erde erschaffen.“

b) Ich antworte; mit Rücksicht auf die Art und Weise zu wirken ist das größere Werk die Erschaffung, wo aus nichts etwas wird; mit Rücksicht auf die Größe dessen, was geschieht, ist das größere Werk die Rechtfertigung des Sünders, die da mündet in das ewige Gut der Teilnahme an der göttlichen Natur, während die Erschaffung mündet in das veränderliche Gut der wechselvollen Natur. Deshalb fügt Augustin I. c. hinzu: „Denn Himmel und Erde wird vergehen, das Heil und die Rechtfertigung aber der Vorherbestimmten wird nicht vergehen.“ Zu bemerken ist jedoch dabei, daß etwas 1. als groß dem Werte und Umfange nach bezeichnet wird; und danach ist schlechthin die Gabe der Herrlichkeit größer wie die der Gnade. Dann wird 2. etwas als groß bezeichnet dem Verhältnisse nach, wie man einen Berg manchmal klein nennt und einen Erdhaufen groß. Und so ist die Rechtfertigung größer wie die Verherrlichung; denn mehr überragt das Geschenk der Gnade das Verdienst und den Wert des Sünders, der Strafe verdient, wie die Herrlichkeit überragt den Wert und das Verdienst des Gerechten. Deshalb fügt oben Augustin hinzu: „Möge urteilen wer da will, ob es ein größeres Werk sei, gerechte Engel zu schaffen, wie die Sünder zu Gerechten zu machen. Ist bei beiden die Macht gleich, so ist das letztere größer in der Barmherzigkeit.“

c) I. Ist beantwortet. II. Die Gnade eines einzelnen ist ein größeres Gut, wie das natürliche Gut des ganzen All, soweit es den natürlichen Kräften angemessen ist. III. Ist beantwortet.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy