• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 4

IIª-IIae q. 72 a. 4 arg. 1

Ad quartum sic proceditur. Videtur quod contumelia non oriatur ex ira. Quia dicitur Prov. XI, ubi superbia, ibi contumelia. Sed ira est vitium distinctum a superbia. Ergo contumelia non oritur ex ira.

IIª-IIae q. 72 a. 4 arg. 2

Praeterea, Prov. XX dicitur, omnes stulti miscentur contumeliis. Sed stultitia est vitium oppositum sapientiae, ut supra habitum est, ira autem opponitur mansuetudini. Ergo contumelia non oritur ex ira.

IIª-IIae q. 72 a. 4 arg. 3

Praeterea, nullum peccatum diminuitur ex sua causa. Sed peccatum contumeliae diminuitur si ex ira proferatur, gravius enim peccat qui ex odio contumeliam infert quam qui ex ira. Ergo contumelia non oritur ex ira.

IIª-IIae q. 72 a. 4 s. c.

Sed contra est quod Gregorius dicit, XXXI Moral., quod ex ira oriuntur contumeliae.

IIª-IIae q. 72 a. 4 co.

Respondeo dicendum quod, cum unum peccatum possit ex diversis oriri, ex illo tamen dicitur principalius habere originem ex quo frequentius procedere consuevit, propter propinquitatem ad finem ipsius. Contumelia autem magnam habet propinquitatem ad finem irae, qui est vindicta, nulla enim vindicta est irato magis in promptu quam inferre contumeliam alteri. Et ideo contumelia maxime oritur ex ira.

IIª-IIae q. 72 a. 4 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod contumelia non ordinatur ad finem superbiae, qui est celsitudo, et ideo non directe contumelia oritur ex superbia. Disponit tamen superbia ad contumeliam, inquantum illi qui se superiores aestimant, facilius alios contemnunt et iniurias eis irrogant. Facilius etiam irascuntur, utpote reputantes indignum quidquid contra eorum voluntatem agitur.

IIª-IIae q. 72 a. 4 ad 2

Ad secundum dicendum quod, secundum philosophum, in VII Ethic., ira non perfecte audit rationem, et sic iratus patitur rationis defectum, in quo convenit cum stultitia. Et propter hoc ex stultitia oritur contumelia, secundum affinitatem quam habet cum ira.

IIª-IIae q. 72 a. 4 ad 3

Ad tertium dicendum quod, secundum philosophum, in II Rhet., iratus intendit manifestam offensam, quod non curat odiens. Et ideo contumelia, quae importat manifestam iniuriam, magis pertinet ad iram quam ad odium.

Translation Hide
Summe der Theologie

Vierter Artikel. Die Schmähung kommt aus dem Zorne.

a) Das ist nicht der Fall. Denn: I. Prov. 11. heißt es: „Wo Hochmut ist, da ist Schmähung;“ also kommt letztere nicht vom Zorne. II. Prov. 20. heißt es: „Alle Thoren mischen sich in Schmähungen.“ Die Thorheit aber steht entgegen der Weisheit, während der Zorn gegenübersteht der Sanftmut. III. Keine Sünde wird durch den Einfluß ihrer Ursache minder. Der Zorn aber vermindert die Sünde der Schmähung, die schwerer ist, wenn sie aus Haß hervorgeht. Auf der anderen Seite sagt Gregor (31. moral. 17.): „Vom Zorne kommen Schmähungen.“

b) Ich antworte, eine Sünde könne von Verschiedenem her ihren Ursprung haben; man sagt aber, sie gehe von da in erster Linie aus, von woher sie häufiger ihren Ursprung hat. Die Schmähung nun steht sehr nahe dem Zwecke des Zornes, nämlich der Rache; denn zu keiner Rache ist der zornige mehr hingeneigt, als zu der, die in Schmähungen besteht.

c) I. Die Schmähung ist nicht hingeordnet zum Zwecke des Hochmutes, der da ist: Auszeichnung. Also nicht unmittelbar entsteht die Schmähung aus dem Hochmute. Letzterer aber bereitet zur Schmähung vor; denn die sich für höher dünken wie andere, verachten diese anderen leicht und beleidigen sie; — leichter auch zürnen sie, denn sie erachten es als unwürdig, daß man gegen ihren Willen etwas thut. II. „Der Zorn hört nicht in vollendeter Weise auf die Vernunft,“ sagt Aristoteles. (7 Ethic 6.) Darin kommt also der zornige mit dem Thoren überein, daß ein Mangel an Vernünftigkeit ihm innewohnt. Und somit geht die Schmähung von der Thorheit aus, insoweit diese mit dem Zorne verwandt ist. III. 2 Rhet. 4. sagt Aristoteles: „Der zornige will offen beleidigen, worum der haßerfüllte nicht Sorge trägt.“ Die Schmähung also, weil sie offenbare Beleidigung enthält, gehört mehr zum Zorne, wie zum Hasse.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy