• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 16

IIª-IIae q. 83 a. 16 arg. 1

Ad sextumdecimum sic proceditur. Videtur quod peccatores orando non impetrent aliquid a Deo. Dicitur enim Ioan. IX, scimus quia peccatores Deus non audit. Quod consonat ei quod dicitur Prov. XXVIII, qui declinat aures suas ne audiat legem, oratio eius erit execrabilis, oratio autem execrabilis non impetrat aliquid a Deo. Ergo peccatores non impetrant aliquid a Deo.

IIª-IIae q. 83 a. 16 arg. 2

Praeterea, iusti impetrant a Deo illud quod merentur, ut supra habitum est. Sed peccatores nihil possunt mereri, quia gratia carent, et etiam caritate, quae est virtus pietatis, ut dicit Glossa, II ad Tim. III, super illud, habentes quidem speciem pietatis, virtutem autem eius abnegantes; et ita non pie orant, quod requiritur ad hoc quod oratio impetret, ut supra dictum est. Ergo peccatores nihil impetrant orando.

IIª-IIae q. 83 a. 16 arg. 3

Praeterea, Chrysostomus dicit, super Matth., pater non libenter exaudit orationem quam filius non dictavit. Sed in oratione quam Christus dictavit dicitur, dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris, quod peccatores non faciunt. Ergo vel mentiuntur hoc dicentes, et sic non sunt exauditione digni, vel, si non dicant, non exaudiuntur, quia formam orandi a Christo institutam non servant.

IIª-IIae q. 83 a. 16 s. c.

Sed contra est quod Augustinus dicit, super Ioan., si peccatores non exaudiret Deus, frustra publicanus dixisset, domine, propitius esto mihi peccatori. Et Chrysostomus dicit, super Matth., omnis qui petit accipit, idest, sive iustus sit sive peccator.

IIª-IIae q. 83 a. 16 co.

Respondeo dicendum quod in peccatore duo sunt consideranda, scilicet natura, quam diligit Deus; et culpa, quam odit. Si ergo peccator orando aliquid petit inquantum peccator, idest secundum desiderium peccati, hoc a Deo non auditur ex misericordia, sed quandoque auditur ad vindictam, dum Deus permittit peccatorem adhuc amplius ruere in peccata, Deus enim quaedam negat propitius quae concedit iratus, ut Augustinus dicit. Orationem vero peccatoris ex bono naturae desiderio procedentem Deus audit, non quasi ex iustitia, quia peccator hoc non meretur, sed ex pura misericordia, observatis tamen quatuor praemissis conditionibus, ut scilicet pro se petat, necessaria ad salutem, pie et perseveranter.

IIª-IIae q. 83 a. 16 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod, sicut Augustinus dicit, super Ioan., illud verbum est caeci adhuc inuncti, idest nondum perfecte illuminati. Et ideo non est ratum. Quamvis possit verificari si intelligatur de peccatore inquantum est peccator. Per quem etiam modum oratio eius dicitur execrabilis.

IIª-IIae q. 83 a. 16 ad 2

Ad secundum dicendum quod peccator non potest pie orare quasi eius oratio ex habitu virtutis informetur. Potest tamen eius oratio esse pia quantum ad hoc quod petit aliquid ad pietatem pertinens, sicut ille qui non habet habitum iustitiae, potest aliquid iustum velle, ut ex supradictis patet. Et quamvis eius oratio non sit meritoria, potest tamen esse impetrativa, quia meritum innititur iustitiae, sed impetratio gratiae.

IIª-IIae q. 83 a. 16 ad 3

Ad tertium dicendum quod, sicut dictum est, oratio dominica profertur ex persona communi totius Ecclesiae. Et ideo si aliquis nolens dimittere debita proximo dicat orationem dominicam, non mentitur, quamvis hoc quod dicit non sit verum quantum ad suam personam, est enim verum quantum ad personam Ecclesiae. Extra quam est merito, et ideo fructu orationis caret. Quandoque tamen aliqui peccatores parati sunt debitoribus suis remittere. Et ideo ipsi orantes exaudiuntur, secundum illud Eccli. XXVIII, relinque proximo tuo nocenti te, et tunc deprecanti tibi peccata solventur.

Translation Hide
Summe der Theologie

Sechzehnter Artikel. Die Sünder können ebenfalls im Gebete von Gott etwas erlangen.

a) Dem ist nicht so. Denn: I. Joh. 9. heißt es: „Wir wissen, daß Gott die Sünder nicht hört;“ und Prov. 28.: „Wer sein Ohr fernhält, daß er nicht das Gesetz höre; dessen Gebet wird verabscheuenswert sein.“ II. Die Gerechten erlangen von Gott das, was sie verdienen. Sünder aber verdienen nichts; ihr Gebet ist also nicht frommgläubig. III. Chrysostomus (14. in Matth. op. imp.): „Der Vater hört nicht auf das Gebet, was der Sohn nicht diktiert hat.“ Christus aber lehrt: „Vergieb uns unsere Schulden wie wir vergeben unseren Schuldigern;“ was die Sünder nicht thun, die da vielmehr lügen, wenn sie so beten. Auf der anderen Seite sagt Augustin (tract. 44. in Joan.): „Wenn Gott die Sünder nicht erhörte, so hätte der Zöllner vergebens gesagt: Herr, sei mir Sünder gnädig;“ und Chrysostomus: „Jeder, welcher bittet, empfängt, ob Gerechter oder Sünder.“

b) Ich antworte, im Sünder sei die Natur, welche von Gott geliebt werde; und die Sünde, die Gott hasse. Bittet also der Sünder als Sünder um etwas, nämlich gemäß dem sündhaften Verlangen; so wird er darin nicht von Gott erhört und zwar aus Barmherzigkeit. Wenn er jedoch darin erhört wird, so geschieht es zu gerechter Strafe, weil nämlich Gott den Sünder dann weiter in Sünden stürzen läßt. Denn Gott „bewilligt Manches im Zorne, was er verweigert jenem, dem Er barmherzig sein will;“ sagt Augustin. (Tract 73. in Joan.) Das Gebet aber, welches von der an sich guten Natur im Sünder ausgeht, erhört Gott; — nicht zwar aus Gerechtigkeit, weil der Sünder die Erhörung nicht verdient; sondern aus reinster Barmherzigkeit, vorausgesetzt, daß der Sünder für sich betet, fromm, beharrlich und um das zum Heile Notwendige.

c) I. Jenes Wort sagt der noch nicht vollkommen erleuchtete Blinde. Seine Wahrheit kann jedoch aufrecht gehalten werden, wenn man es vom Sünder als Sünder versteht. II. Fromm, d. h. kraft des Zustandes der entsprechenden Tugend kann der Sünder nicht beten; er kann aber fromm beten mit Rücksicht auf den Gegenstand, um den er bittet. So kann jemand, der nicht den Zustand der Gerechtigkeit in sich hat, etwas Gerechtes manchmal wollen. Und obgleich ein solches Gebet nicht verdienstlich ist, so kann es doch wirksam sein für die Erreichung dessen, worum man bittet. Denn das Verdienst hat zur Grundlage die Gerechtigkeit; das Erreichen aber von etwas Gewünschten kommt von reiner Gnade. III. Das Vaterunser wird gesagt in der Person und im Namen der ganzen Kirche. Wenn jemand sonach dem Nächsten nicht vergeben will und trotzdem das Vaterunser betet, so lügt er nicht; mag auch das, was er sagt, nicht wahr sein mit Bezug auf seine Person. Denn es bleibt wahr mit Rücksicht auf die ganze Kirche, außerhalb deren sich der.Sünder befindet, und deshalb entbehrt der Sünder für seine Person der Frucht des Gebetes. Manchmal aber sind auch die Sünder bereit, ihren Beleidigern zu vergeben, nach Ekkli. 26.: „Vergieb dem Mitmenschen, der dir geschadet hat; und dann werden dir deine Sünden vergeben werden.“

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy