Edition
Hide
Summa theologiae
Articulus 1
IIª-IIae, q. 180 a. 1 arg. 1
Ad primum sic proceditur. Videtur quod vita contemplativa nihil habeat in affectu, sed totum in intellectu. Dicit enim philosophus, in II Metaphys., quod finis contemplationis est veritas. Veritas autem pertinet ad intellectum totaliter. Ergo videtur quod vita contemplativa totaliter in intellectu consistat.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 arg. 2
Praeterea, Gregorius dicit, in VI Moral., quod Rachel, quae interpretatur visum principium, vitam contemplativam significat. Sed visio principii pertinet proprie ad intellectum. Ergo vita contemplativa proprie ad intellectum pertinet.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 arg. 3
Praeterea, Gregorius dicit. Super Ezech. Quod ad vitam contemplativam pertinet ab exteriori actione quiescere. Sed vis affectiva sive appetitiva inclinat ad exteriores actiones. Ergo videtur quod vita contemplativa non pertineat aliquo modo ad vim appetitivam.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 s. c.
Sed contra est quod Gregorius ibidem dicit, quod contemplativa vita est caritatem Dei et proximi tota mente retinere, et soli desiderio conditoris inhaerere. Sed desiderium et amor ad vim affectivam sive appetitivam pertinet, ut supra habitum est. Ergo etiam vita contemplativa habet aliquid in vi affectiva sive appetitiva.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 co.
Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, vita contemplativa illorum esse dicitur qui principaliter intendunt ad contemplationem veritatis. Intentio autem est actus voluntatis, ut supra habitum est, quia intentio est de fine, qui est voluntatis obiectum. Et ideo vita contemplativa, quantum ad ipsam essentiam actionis, pertinet ad intellectum, quantum autem ad id quod movet ad exercendum talem operationem, pertinet ad voluntatem, quae movet omnes alias potentias, et etiam intellectum, ad suum actum, ut supra dictum est. Movet autem vis appetitiva ad aliquid inspiciendum, vel sensibiliter vel intelligibiliter, quandoque quidem propter amorem rei visae, quia, ut dicitur Matth. VI, ubi est thesaurus tuus, ibi est et cor tuum, quandoque autem propter amorem ipsius cognitionis quam quis ex inspectione consequitur. Et propter hoc Gregorius constituit vitam contemplativam in caritate Dei, inquantum scilicet aliquis ex dilectione Dei inardescit ad eius pulchritudinem conspiciendam. Et quia unusquisque delectatur cum adeptus fuerit id quod amat, ideo vita contemplativa terminatur ad delectationem, quae est in affectu, ex qua etiam amor intenditur.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod ex hoc ipso quod veritas est finis contemplationis, habet rationem boni appetibilis et amabilis et delectantis. Et secundum hoc pertinet ad vim appetitivam.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 ad 2
Ad secundum dicendum quod ad ipsam visionem primi principii, scilicet Dei, incitat amor ipsius. Unde Gregorius dicit, super Ezech., quod vita contemplativa, calcatis curis omnibus, ad videndam faciem sui creatoris inardescit.
IIª-IIae, q. 180 a. 1 ad 3
Ad tertium dicendum quod vis appetitiva movet non solum membra corporalia ad exteriores actiones exercendas, sed etiam intellectum ad exercendum operationem contemplationis, ut dictum est.
Translation
Hide
Summe der Theologie
Erster Artikel. Das beschauliche Leben beschäftigt sich nicht mit der Vernunft allein.
a) Dies scheint aber. Denn: I. „Zweck des beschaulichen Lebens ist die Wahrheit“ (2 Metaph.);also eine bloße Thätigkeit der Vernunft. II. „Rachel heißt: Schauen des Princips und bedeutet das beschauliche Leben,“ sagt Gregor. (6. moral. 18.) Schauen das Princip aber geht allein die Vernunft an. III. „Das beschauliche Leben ruht von äußerlicher Thätigkeit.“ (Gregor.14. in Ezech.) Die Hinneigung des Begehrens aber geht gerade nach außen. Also hat das beschauliche Leben nur mit der Vernunft zu thun. Auf der anderen Seite sagt Gregor (I. c.): „Beschauliches Leben heißt: die Liebe zum Nächsten und zu Gott im Geiste bewahren und mit dem Verlangen dem Schöpfer allein anhängen.“
b) Ich antworte, das beschauliche Leben ist Sache jener, die in erster Linie ihre Absicht auf die Betrachtung der Wahrheit richten. Die Absicht selbst aber gehört dem Willen an, der ja auf den Zweck geht. Also ist das beschauliche Leben dem Wesen nach in der Vernunft, der Wille aber giebt den Anstoß zur Thätigkeit der Vernunft, wie er ja überhaupt alle Fähigkeiten in Bewegung setzt. Nun setzt die begehrende Kraft in Thätigkeit, um etwas zu schauen, entweder ihrem sinnlichen Teile nach oder dem geistigen Willen gemäß: bisweilen nämlich aus Liebe zur geschauten Sache, weil „da dein Herz ist, wo dein Schatz ist“ (Matth. 6.); bisweilen aber um der Liebe zur reinen Kenntnis willen, welche aus dem Anschauen folgt. Deshalb setzt Gregor das beschauliche Leben in die Liebe Gottes, insoweit jemand aus Liebe zu Gott entglüht, um dessen Schönheit rein zu betrachten. Und weil jeder Freude und Ergötzen hat, wenn er zu dem gekommen, was er liebt; deshalb ist der Abschluß des beschaulichen Lebens wieder im Willen, von wo die treibende Absicht ausgegangen.
c) I. Weil eben die Wahrheit Zweck der Beschauung ist, hat sie den Charakter des Ergötzlichen. II. Gott zu sehen, dazu treibt die Liebe an: „Das beschauliche Leben tritt mit Füßen alle irdische Sorge und entglüht nur im Verlangen, das Angesicht des Schöpfers zu sehen,“ sagt Gregor (I. c.). III. Die begehrende Kraft setzt auch die Vernunft in Thätigkeit, daß sie anschaue.