• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 6

IIIª q. 11 a. 6 arg. 1

Ad sextum sic proceditur. Videtur quod in anima Christi non fuerit nisi unus habitus scientiae. Quanto enim scientia est perfectior, tanto est magis unita, unde et Angeli superiores per formas magis universales cognoscunt, ut in prima parte dictum est. Sed scientia Christi fuit perfectissima. Ergo fuit maxime una. Non ergo fuit distincta per plures habitus.

IIIª q. 11 a. 6 arg. 2

Praeterea, fides nostra derivatur a scientia Christi, unde dicitur Heb. XII, aspicientes in auctorem fidei et consummatorem, Iesum. Sed unus est habitus fidei de omnibus credibilibus, ut in secunda parte dictum est. Ergo multo magis in Christo non fuit nisi unus habitus scientiae.

IIIª q. 11 a. 6 arg. 3

Praeterea, scientiae distinguuntur secundum diversas rationes scibilium. Sed anima Christi omnia scivit secundum unam rationem, scilicet secundum lumen divinitus infusum. Ergo in Christo fuit tantum unus habitus scientiae.

IIIª q. 11 a. 6 s. c.

Sed contra est quod Zach. III dicitur quod super lapidem unum, idest Christum, sunt septem oculi. Per oculum autem scientia intelligitur. Ergo videtur quod in Christo fuerunt plures habitus scientiae.

IIIª q. 11 a. 6 co.

Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, scientia indita animae Christi habuit modum connaturalem animae humanae. Est autem connaturale animae humanae ut recipiat species in minori universalitate quam Angeli, ita scilicet quod diversas naturas specificas per diversas intelligibiles species cognoscat. Ex hoc autem contingit quod in nobis sunt diversi habitus scientiarum, quia sunt diversa scibilium genera, inquantum scilicet ea quae reducuntur in unum genus, eodem habitu scientiae cognoscuntur; sicut dicitur in I Poster. quod una scientia est quae est unius generis subiecti. Et ideo scientia indita animae Christi fuit distincta secundum diversos habitus.

IIIª q. 11 a. 6 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod, sicut supra dictum est, scientia animae Christi est perfectissima, et excedens scientiam Angelorum, quantum ad id quod consideratur in ea ex parte Dei influentis, est tamen infra scientiam angelicam quantum ad modum recipientis. Et ad huiusmodi modum pertinet quod scientia illa per multos habitus distinguatur, quasi per species magis particulares existens.

IIIª q. 11 a. 6 ad 2

Ad secundum dicendum quod fides nostra innititur primae veritati. Et ideo Christus est auctor fidei nostrae secundum divinam scientiam, quae est simpliciter una.

IIIª q. 11 a. 6 ad 3

Ad tertium dicendum quod lumen divinitus infusum est ratio intelligendi communis ea quae divinitus revelantur, sicut et lumen intellectus eorum quae naturaliter cognoscuntur. Et ideo oportuit in anima Christi species singularum rerum ponere ad cognoscendum cognitione propria unumquodque. Et secundum hoc, oportuit esse diversos habitus scientiae in anima Christi, ut dictum est.

Translation Hide
Summe der Theologie

Sechster Artikel. In Christo waren mehrere Zustände des Wissens.

a) Es war da nur einer. Denn: I. Je vollendeter die Wissenschaft ist, als desto geeinter stellt sie sich
dar; wie ja auch die höheren Engel durch umfassendere Ideen erkennen
(I. Kap. 55, Art. 3.). Die Wissenschaft in Christo aber war höchst vollendet. Also war da nur ein Zustand. II. Unser Glaube leitet sich ab vom Wissen Christi, nach Hebr. 12.:
„Blicken wir auf den Urheber des Glaubens und den Vollender Jesum.“
Ein einziger Zustand des Glaubens in uns aber umfaßt alle Gegenstände
des Glaubens. Also war um so mehr in Christo nur ein Zustand des
Wissens. III. Die Wissenschaften unterscheiden sich voneinander gemäß den maßgebenden verschiedenen Gründen des Wissenswerten. Die Seele Christi aber
erkannte Alles unter einem einzigen maßgebenden Gesichtspunkte, nämlich
unter dem einen, von oben eingegossenen Lichte. Also war da nur ein
Wissenszustand. Auf der anderen Seite steht im Propheten Zacharias (3, 9.) „daß auf dem einen Ecksteine, nämlich Christo, sieben Augen sind.“ Unter dem Auge versteht man bildlich die Wissenschaft. Also waren in Christo mehrere Zustände des Wissens.

b) Ich antworte; die Christo eingegossene Wissenschaft hatte in Ihm
eine unserer Natur entsprechende Seinsbeschaffenheit. Dies ist aber der
Natur der menschlichen Seele entsprechend, daß sie in weniger umfassenden
Erkenntnisformen erkennt wie die Engel; so nämlich daß sie die der Gattung nach verschiedenen Naturen erkennt durch je einer jeden entsprechende
und verschiedene Ideen. Und daher kommt es, daß in uns verschiedene Zustände des Wissens sind, weil es verschiedene Arten im Bereiche des Wissenswerten giebt, insoweit was in der „Art“ übereinkommt durch ein und denselben Wissenszustand erkannt wird (I. Posteriora). Danach also waren
untereinander verschiedene Wissenszustände in der Seele Christi.

c) I. Soweit im Wissen Christi das in Betracht kommt, was vom direkt einwirkenden Einflusse Gottes herrührt, ist dieses Wissen höher und vollendeter in Christo wie in den Engeln. Soweit aber es die empfangende Natur angeht, ist es niedriger; und dazu gehört die Scheidung in den Zuständen. II. Unser Glaube stützt sich auf göttliche Autorität. Und danach
ist Christus Urheber unseres Glaubens gemäß seinem göttlichen Wissen,
das schlechthin ein einiges ist. III. Das Licht von Gott ist der gemeinsame maßgebende Grund für
Alles, was von Gott offenbart worden; gleichwie das Licht der einwirkenden Vernunft für Alles, was kraft der Natur erkannt wird. Und deshalb
mußten in Christo sich finden eigene den verschiedenen Naturen der Dinge
eigens entsprechende Ideen, damit jegliches Ding in der ihm eigenen Weise
erkannt werde. Danach also sind verschiedene Zustände im Wissen der Seele
Christi.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy