• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 4

IIIª q. 84 a. 4 arg. 1

Ad quartum sic proceditur. Videtur quod impositio manuum sacerdotis requiratur ad hoc sacramentum. Dicitur enim Marc. ult., super aegros manus imponent, et bene habebunt. Aegri autem spiritualiter sunt peccatores, qui recipiunt bonam habitudinem per hoc sacramentum. Ergo in hoc sacramento est manus impositio facienda.

IIIª q. 84 a. 4 arg. 2

Praeterea, in sacramento poenitentiae recuperat homo spiritum sanctum amissum, unde ex persona poenitentis dicitur in Psalmo, redde mihi laetitiam salutaris tui, et spiritu principali confirma me. Sed spiritus sanctus datur per impositionem manuum, legitur enim Act. VIII, quod apostoli imponebant manus super illos, et accipiebant spiritum sanctum; et Matth. XIX dicitur quod oblati sunt domino parvuli ut eis manus imponeret. Ergo in hoc sacramento est manus impositio facienda.

IIIª q. 84 a. 4 arg. 3

Praeterea, verba sacerdotis in hoc sacramento non sunt maioris efficaciae quam in aliis sacramentis. Sed in aliis sacramentis non sufficiunt verba ministri, nisi aliquem actum exerceret, sicut in Baptismo, simul cum hoc quod dicit sacerdos, ego te baptizo, requiritur corporalis ablutio. Ergo etiam, simul cum hoc quod dicit sacerdos, ego te absolvo, oportet quod aliquem actum exerceat circa poenitentem, imponendo ei manus.

IIIª q. 84 a. 4 s. c.

Sed contra est quod dominus dixit Petro, quodcumque solveris super terram, erit etc., nullam mentionem de manus impositione faciens. Neque etiam cum omnibus apostolis simul dixit, quorum remiseritis peccata, remittuntur eis. Non ergo ad hoc sacramentum requiritur impositio manuum.

IIIª q. 84 a. 4 co.

Respondeo dicendum quod impositio manuum in sacramentis Ecclesiae fit ad designandum aliquem copiosum effectum gratiae, quo illi quibus manus imponitur, quodammodo continuantur per quandam similitudinem ministris, in quibus copia esse debet. Et ideo manus impositio fit in sacramento confirmationis, in quo confertur plenitudo spiritus sancti; et in sacramento ordinis, in quo confertur quaedam excellentia potestatis in divinis ministeriis; unde et II Tim. I dicitur, resuscites gratiam Dei quae est in te per impositionem manuum mearum. Sacramentum autem poenitentiae non ordinatur ad consequendum aliquam excellentiam gratiae, sed ad remissionem peccatorum. Et ideo ad hoc sacramentum non requiritur impositio, sicut etiam nec ad Baptismum, in quo tamen fit plenior remissio peccatorum.

IIIª q. 84 a. 4 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod illa manus impositio non est sacramentalis, sed ordinatur ad miracula facienda, ut scilicet per contactum manus hominis sanctificati etiam corporalis infirmitas tollatur. Sicut etiam legitur de domino, Marci VI, quod infirmos impositis manibus curavit; et Matth. VIII legitur quod per contactum leprosum mundavit.

IIIª q. 84 a. 4 ad 2

Ad secundum dicendum quod non quaelibet acceptio spiritus sancti requirit manus impositionem, quia etiam in Baptismo accipit homo spiritum sanctum, nec tamen fit ibi manus impositio. Sed acceptio spiritus sancti cum plenitudine requirit manus impositionem, quod pertinet ad confirmationem.

IIIª q. 84 a. 4 ad 3

Ad tertium dicendum quod in sacramentis quae perficiuntur in usu materiae, minister habet aliquem corporalem actum exercere circa eum qui suscipit sacramentum, sicut in Baptismo et confirmatione et extrema unctione. Sed hoc sacramentum non consistit in usu alicuius materiae exterius appositae, sed loco materiae se habent ea quae sunt ex parte poenitentis. Unde, sicut in Eucharistia sacerdos sola prolatione verborum super materiam perficit sacramentum, ita etiam sola verba sacerdotis absolventis super poenitentem perficiunt absolutionis sacramentum. Et si aliquis actus corporalis esset ex parte sacerdotis, non minus competeret crucesignatio, quae adhibetur in Eucharistia, quam manus impositio, in signum quod per sanguinem crucis Christi remittuntur peccata. Et tamen non est de necessitate sacramenti, sicut nec de necessitate Eucharistiae.

Translation Hide
Summe der Theologie

Vierter Artikel. Das Händeauflegen von seiten des Priesters ist in diesem Sakramente nicht erfordert.

a) Das ist wohl erfordert. Denn: I. Matth. ult. heißt es: „Sie werden den kranken die Hände auflegen und diesen wird es gut gehen.“ Solche geistig kranke aber sind die Sünder. II. Im Sakramente der Buße erlangt der Mensch wieder den verlorenen heiligen Geist, nach Ps. 50.: „Gieb mir zurück die Freude an meinem Heile und mit fürstlichem Geiste befestige mich.“ Der heilige Geist aber wird gegeben durch Händeauflegen, nach Act. 8, 17. und nach dem Beispiele des Herrn selber (Matth. 19, 19.), wo er den kleinen die Hände auflegte. III. Die Worte des Priesters haben hier keine größere Wirksamkeit wie in den anderen Sakramenten. In diesen aber muß mit den Wortendes Spenders eine gewisse Thätigkeit verbunden sein; wie z. B. daß der taufende Wasser ausschüttet über den Täufling, während er spricht: „Jch taufe dich.“ Also muß hier auch eine Thätigkeit wie Händeauflegen mit den Worten der Form verbunden sein. Auf der anderen Seite hat der Herr, als Er dem Petrus sagte: „Was du lösen wirst“, eines Händeauflegens keineswegs erwähnt; und auch nicht als Er allen Aposteln sagte: „Denen ihr die Sünden nachlasset.“

b) Ich antworte; das Händeauflegen bedeute im Bereiche der Sakramente eine reichliche Wirkung der Gnade, so daß die Gnade von den Spendern, in denen sie in reicher Fülle sein muß, gleichsam sich fortsetzt bis zu den anderen. Im Sakramente der Firmung also, wo die Fülle des heiligen Geistes herabkommt, und in der Priesterweihe, welche eine große Gewalt verleiht in den heiligen Mysterien, werden die Hände aufgelegt, nach 2. Tim. I, 6. Die Wirkung der Buße aber ist nicht eine hervorragende Gnadengabe, sondern die Entfernung der Sünde. Also wird da kein Händeauflegen erfordert, wie auch nicht bei der Taufe, wo doch der Sündennachlaß ein mehr vollendeter ist.

c) I. Jenes Händeauflegen ist kein sakramentales, sondern hat den Zweck, einem Wunder zu dienen; daß nämlich durch die Berührung mit der Hand eines heiligmäßigen Menschen auch die körperliche Krankheit fortgenommen wird, nach Mark. 6, 5. und Matth. 8. II. Nur das Empfangen des heiligen Geistes in einer gewissen Fülle, nicht jegliches erfordert ein Händeauflegen. III. In den Sakramenten, welche im Gebrauchen einer Materie bestehen, muß zu den Worten der Form eine äußere Handlung treten, welche diese bestimmte Materie anwendet, wie in der Taufe, der Firmung, der letzten Ölung. Hier aber stehen an der Stelle der Materie die Thätigkeiten des büßenden. Wie also in der Eucharistie durch das bloße Aussprechen der Worte über die Materie das Sakrament vollendet wird, so wird auch in der Buße das Sakrament vollendet durch die Worte allein des Priesters mit Rücksicht auf die im Sünder gebotene Materie. Wäre da eine äußerliche Thätigkeit noch vonnöten auf seiten des Priesters, so wäre mehr als das Händeauflegen das Kreuzzeichen am Platze zum Zeichen daß durch Christi Blut die Sünden getilgt morden sind. Doch ist nichts davon notwendig.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy