• Home
  • Works
  • Introduction Guide Collaboration Sponsors / Collaborators Copyrights Contact Imprint
Bibliothek der Kirchenväter
Search
DE EN FR
Works Thomas Aquinas (1225-1274)

Translation Hide
Summe der Theologie

Erster Artikel. Die Ehre schließt etwas Äußeres, Körperliches ein.

a) Das scheint nicht. Denn: I. Die Ehre ist ein Darbringen der Ehrfurcht als Zeugnis der Tugend, (1 Ethic. 5.) Ehrfurcht haben vor jemandem aber ist etwas Geistiges; Ehrfurcht ist ein Akt der Furcht. Also ist auch die Ehre etwas Geistiges, Innerliches. II. „Die Ehre ist der Lohn der Tugend.“ (4 Eethic. 3.) Der Lohn der Tugend aber kann nur innerlich sein. III. Die Ehre unterscheidet sich vom Lobe und vom Ruhme. Diese beiden letzteren aber sind etwas Äußerliches. Also besteht die Ehre in Innerlichem und Geistigem. Auf der anderen Seite sagt Hieronymus zu 1. Tim. 5. Viduas honora (ep. ad Ageruchum): „Die gegenwärtige Ehre wird entweder als Almosen oder als ein Geschenk aufgefaßt.“ Beides ist aber etwas Körperliches.

b) Ich antworte, die Ehre schließe die Bezeugung eines Vorranges ein, den jemand besitzt. Deshalb suchen Menschen, die geehrt werden wollen, nach einem, der als Zeuge ihres Vorranges dienen kann. (1 Ethic. 5.) Ein Zeugnis nun kann vor Gott abgegeben werden oder vor den Menschen. Vor Gott, der in die Herzen schaut, genügt das Zeugnis des Gewissens“. Vor den Menschen kann aber etwas bezeugt werden nur durch äußere Zeichen oder Worte, wie wenn jemand den anderen lobt oder ihn grüßt, oder ihm Geschenke darbringt oder ein Bild von ihm machen läßt oder ähnlich. Danach also besteht die Ehre in äußerlichen Zeichen.

c) I. Die Ehrfurcht ist nicht dasselbe wie Ehre. Sie ist einerseits der erste Beweggrund, jemanden zu ehren; und andererseits der Zweck der Ehre; — denn deshalb ehrt man jemanden, damit andere vor ihm Ehrfurcht haben. II. Nach Aristoteles ist die Ehre kein genügender Lohn der Tugend. Aber im Bereiche des Menschlichen und Körperlichen kann nichts höher stehen wie die Ehre; insofern damit selbst das Körperliche den Vorzug der Tugend in anderen darthut. Es ist auch dem Guten und Schönen geschuldet, daß es offenbar werde, nach Matth. 5.: „Man stellt die Leuchte nicht unter den Scheffel.“ III. Das Lob besteht nur in Worten, die Ehre auch in äußerlichenZeichen. Ferner bezeugen wir durch die Ehre den Vorrang von etwas Gutem in einem schlechthin; durch das Lob jedoch nur mit Bezug auf den Zweck. Denn Ehre gebührt auch dem besten, der schon den Zweck erreicht hat; Lob aber auch dem, der zweckdienlich handelt. Der Ruhm aber ist das Ergebnis von Lob und Ehre. Denn danach daß wir das Gute in einem Menschen durch Lob und Ehre bezeugen, sind wir Ursache davon, daß dieses zur Kenntnis mehrerer kommt; Ruhm nämlich ist nichts Anderes wie ein „mit Lob verbundenes Bekanntsein“.

Edition Hide
Summa theologiae

Articulus 1

IIª-IIae q. 103 a. 1 arg. 1

Ad primum sic proceditur. Videtur quod honor non importet aliquid corporale. Honor enim est exhibitio reverentiae in testimonium virtutis, ut potest accipi a philosopho, in I Ethic. Sed exhibitio reverentiae est aliquid spirituale, revereri enim est actus timoris, ut supra habitum est. Ergo honor est aliquid spirituale.

IIª-IIae q. 103 a. 1 arg. 2

Praeterea, secundum philosophum, in IV Ethic., honor est praemium virtutis. Virtutis autem, quae principaliter in spiritualibus consistit, praemium non est aliquid corporale, cum praemium sit potius merito. Ergo honor non consistit in corporalibus.

IIª-IIae q. 103 a. 1 arg. 3

Praeterea, honor a laude distinguitur, et etiam a gloria. Sed laus et gloria in exterioribus consistunt. Ergo honor consistit in interioribus et spiritualibus.

IIª-IIae q. 103 a. 1 s. c.

Sed contra est quod Hieronymus, exponens illud I ad Tim. V, qui bene praesunt presbyteri duplici honore etc., dicit, honor in praesentiarum vel pro eleemosyna, vel pro munere accipitur. Utrumque autem horum ad corporalia pertinet. Ergo honor in corporalibus consistit.

IIª-IIae q. 103 a. 1 co.

Respondeo dicendum quod honor testificationem quandam importat de excellentia alicuius, unde homines qui volunt honorari, testimonium suae excellentiae quaerunt, ut per philosophum patet, in I et VIII Ethic. Testimonium autem redditur vel coram Deo, vel coram hominibus. Coram Deo quidem, qui inspector est cordium, testimonium conscientiae sufficit. Et ideo honor quoad Deum potest consistere in solo interiori motu cordis, dum scilicet aliquis recogitat vel Dei excellentiam, vel etiam alterius hominis coram Deo. Sed quoad homines aliquis non potest testimonium ferre nisi per aliqua signa exteriora, vel verborum, puta cum aliquis ore pronuntiat excellentiam alicuius; vel factis, sicut inclinationibus, obviationibus, et aliis huiusmodi; vel etiam exterioribus rebus, puta in exenniorum vel munerum oblatione, aut imaginum institutione, vel aliis huiusmodi. Et secundum hoc, honor in signis exterioribus et corporalibus consistit.

IIª-IIae q. 103 a. 1 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod reverentia non est idem quod honor, sed ex una parte est principium motivum ad honorandum, inquantum scilicet aliquis ex reverentia quam habet ad aliquem, eum honorat; ex alia vero parte est honoris finis, inquantum scilicet aliquis ad hoc honoratur ut in reverentia habeatur ab aliis.

IIª-IIae q. 103 a. 1 ad 2

Ad secundum dicendum quod, sicut philosophus ibidem dicit, honor non est sufficiens virtutis praemium, sed nihil potest esse in humanis rebus et corporalibus maius honore, inquantum scilicet ipsae corporales res sunt signa demonstrativa excellentis virtutis. Est autem debitum bono et pulchro ut manifestetur, secundum illud Matth. V, neque accendunt lucernam et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt, et pro tanto praemium virtutis dicitur honor.

IIª-IIae q. 103 a. 1 ad 3

Ad tertium dicendum quod laus distinguitur ab honore dupliciter. Uno modo, quia laus consistit in solis signis verborum, honor autem in quibuscumque exterioribus signis. Et secundum hoc, laus in honore includitur. Alio modo, quia per exhibitionem honoris testimonium reddimus de excellentia bonitatis alicuius absolute, sed per laudem testificamur de bonitate alicuius in ordine ad finem, sicut laudamus bene operantem propter finem; honor autem est etiam optimorum, quae non ordinantur ad finem, sed iam sunt in fine; ut patet per philosophum, in I Ethic. Gloria autem est effectus honoris et laudis. Quia ex hoc quod testificamur de bonitate alicuius, clarescit eius bonitas in notitia plurimorum. Et hoc importat nomen gloriae, nam gloria dicitur quasi claria. Unde Rom. I, dicit quaedam Glossa Ambrosii quod gloria est clara cum laude notitia.

  Print   Report an error
  • Show the text
  • Bibliographic Reference
  • Scans for this version
Editions of this Work
Summa theologiae
Translations of this Work
Summe der Theologie

Contents

Faculty of Theology, Patristics and History of the Early Church
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Imprint
Privacy policy