• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 2

IIª-IIae q. 6 a. 2 arg. 1

Ad secundum sic proceditur. Videtur quod fides informis non sit donum Dei. Dicitur enim Deut. XXXII, quod Dei perfecta sunt opera. Fides autem informis est quiddam imperfectum. Ergo fides informis non est opus Dei.

IIª-IIae q. 6 a. 2 arg. 2

Praeterea, sicut actus dicitur deformis propter hoc quod caret debita forma, ita etiam fides dicitur informis propter hoc quod caret debita forma. Sed actus deformis peccati non est a Deo, ut supra dictum est. Ergo neque etiam fides informis est a Deo.

IIª-IIae q. 6 a. 2 arg. 3

Praeterea, quaecumque Deus sanat totaliter sanat, dicitur enim Ioan. VII, si circumcisionem accipit homo in sabbato ut non solvatur lex Moysi, mihi indignamini quia totum hominem salvum feci in sabbato. Sed per fidem homo sanatur ab infidelitate. Quicumque ergo donum fidei a Deo accipit simul sanatur ab omnibus peccatis. Sed hoc non fit nisi per fidem formatam. Ergo sola fides formata est donum Dei. Non ergo fides informis.

IIª-IIae q. 6 a. 2 s. c.

Sed contra est quod quaedam Glossa dicit, I ad Cor. XIII, quod fides quae est sine caritate est donum Dei. Sed fides quae est sine caritate est fides informis. Ergo fides informis est donum Dei.

IIª-IIae q. 6 a. 2 co.

Respondeo dicendum quod informitas privatio quaedam est. Est autem considerandum quod privatio quandoque quidem pertinet ad rationem speciei, quandoque autem non, sed supervenit rei iam habenti propriam speciem. Sicut privatio debitae commensurationis humorum est de ratione speciei ipsius aegritudinis, tenebrositas autem non est de ratione speciei ipsius diaphani, sed supervenit. Quia igitur cum assignatur causa alicuius rei, intelligitur assignari causa eius secundum quod in propria specie existit, ideo quod non est causa privationis non potest dici esse causa illius rei ad quam pertinet privatio sicut existens de ratione speciei ipsius, non enim potest dici causa aegritudinis quod non est causa distemperantiae humorum. Potest tamen aliquid dici esse causa diaphani quamvis non sit causa obscuritatis, quae non est de ratione speciei diaphani. Informitas autem fidei non pertinet ad rationem speciei ipsius fidei, cum fides dicatur informis propter defectum cuiusdam exterioris formae, sicut dictum est. Et ideo illud est causa fidei informis quod est causa fidei simpliciter dictae. Hoc autem est Deus, ut dictum est. Unde relinquitur quod fides informis sit donum Dei.

IIª-IIae q. 6 a. 2 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod fides informis, etsi non sit perfecta simpliciter perfectione virtutis, est tamen perfecta quadam perfectione quae sufficit ad fidei rationem.

IIª-IIae q. 6 a. 2 ad 2

Ad secundum dicendum quod deformitas actus est de ratione speciei ipsius actus secundum quod est actus moralis, ut supra dictum est, dicitur enim actus deformis per privationem formae intrinsecae, quae est debita commensuratio circumstantiarum actus. Et ideo non potest dici causa actus deformis Deus, qui non est causa deformitatis, licet sit causa actus inquantum est actus. Vel dicendum quod deformitas non solum importat privationem debitae formae, sed etiam contrariam dispositionem. Unde deformitas se habet ad actum sicut falsitas ad fidem. Et ideo sicut actus deformis non est a Deo, ita nec aliqua fides falsa. Et sicut fides informis est a Deo, ita etiam actus qui sunt boni ex genere, quamvis non sint caritate formati, sicut plerumque in peccatoribus contingit.

IIª-IIae q. 6 a. 2 ad 3

Ad tertium dicendum quod ille qui accipit a Deo fidem absque caritate non simpliciter sanatur ab infidelitate, quia non removetur culpa praecedentis infidelitatis, sed sanatur secundum quid, ut scilicet cesset a tali peccato. Hoc autem frequenter contingit, quod aliquis desistit ab uno actu peccati, etiam Deo hoc faciente, qui tamen ab actu alterius peccati non desistit, propria iniquitate suggerente. Et per hunc modum datur aliquando a Deo homini quod credat, non tamen datur ei caritatis donum, sicut etiam aliquibus absque caritate datur donum prophetiae vel aliquid simile.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Zweiter Artikel. Auch der nicht durch die Liebe geformte Glaube ist eine Gnadengabe Gottes.

a) Dies scheint nicht. Denn: I. „Die Werke Gottes sind vollkommen;“ nach Deut. 32. Ein solcher Glaube aber ist nicht vollkommen. II. Ein Akt ist mißgestaltet, weil er der gebührenden Form ermangelt; und ebenso ist ein Glaubensakt mißgestaltet, welcher der gebührenden Form der Liebe entbehrt. Ein mißgestalteter Akt aber ist Sünde und kommt somit nicht von Gott. III. Wen Gott heilt, den heilt Er vollständig, nach Joh. 7.: „Wenn nun der Mensch die Beschneidung am Sabbath empfängt, damit nicht das Gesetz Mosis gelöst werde; warum zürnt ihr mir, daß ich den ganzen Menschen heil gemacht habe am Sabbath?“ Wer also die Gabe des Glaubens von Gott empfängt, der wird heil von allen Sünden, was nur durch den in der Liebe vollendeten Glauben geschehen kann. Also ist der ungeformte Glaube nicht von Gott. Auf der anderen Seite sagt Augustin (fragm. serm. de 5. pan.) zu 1. Kor. 13.: „Der Glaube, der ohne Liebe ist, ist eine Gabe Gottes.“ Dies ist aber der ungeformte Glaube.

b) Ich antworte, die Unvollendung im Glauben sei ein Mangel. Nun giebt es einen Mangel, der zum Wesenscharakter der Gattung gehört; und es giebt einen anderen Mangel, der zur Sache hinzutritt, während diese bereits in ihrer Wesensgattung hergestellt ist. So ist der Mangel an der gebührenden Abmessung der Säfte gegeneinander zum Wesen der Krankheit gehörig; das Dunkel aber gehört nicht zum Wesen des Durchscheinenden, sondern tritt hinzu. Weil nun also, wenn die Ursache irgend eines Dinges hervorgehoben wird, man darunter versteht, man wolle die Ursache angeben, derentwegen dieses Ding in der ihm eigenen Wesensgattung sich findet; — so kann nicht Jenes als Ursache eines Dinges, dessen Wesen der Mangel anhaftet, bezeichnet werden, was nicht die Ursache des Mangels selber ist. So nämlich kann man nicht Jenes als Ursache der Krankheit bezeichnen, was nicht Ursache des Mangels an der gebührenden Abmessung der Säfte gegeneinander ist. Wohl aber kann etwas Ursache des durchscheinenden Dinges sein, obgleich es nicht Ursache des Dunkels ist, welches ja nicht zum Wesen des Durchscheinenden gehört. Die Unvollendung des Glaubens aber gehört nicht zum Wesenscharakier des Glaubens selber, da der Glauben ungeformt genannt wird wegen des Mangelns einer von außen hinzutretenden Form. Jenes also ist die Ursache des ungeformten, in der Liebe nicht vollendeten Glaubens, was Ursache des Glaubens überhaupt ist. Das aber ist Gott. Der ungeformte Glaube also ist eine Gabe Gottes.

c) I. Der ungeformte Glaube ist nicht schlechthin vollkommen, insoweit er nicht die Vollendung einer Tugend besitzt. Er besitzt aber vollkommen den Wesenscharakter des Glaubens an sich, soweit es auf diesen allein ankommt. II. Das Mißgestaltete im Akte der Sünde gehört zum inneren Wesen der Sünde; es ist der Mangel in der inneren Form, die da besteht in der gebührenden Abmessung der Umstände des menschlichen Aktes. Gott also verursacht wohl den Akt als Akt, aber nicht den wesentlich mißgestalteten Akt; denn Er verursacht nicht die Mißgestalt. Oder: Die Mißgestalt schließt nicht nur den Mangel der gebührenden Form ein, sondern auch die der letzteren entgegengesetzte Verfassung, so daß eine solche Mißgestaltung sich verhält zum Akte wie das Falsche zum Glauben. Wie also ein mißgestalteter Akt nicht von Gott ist, so auch kein falscher Glaube; und wie der ungeformte Glaube von Gott ist, so sind auch jene Akte von Gott, die ihrer Art nach gut sind, obgleich nicht durch die Liebe vollendet; wie das bei Personen im Stande der Todsünde oft eintrifft. III. Wer von Gott den Glauben empfängt ohne die Liebe, der wird nicht schlechthin heil von der Ungläubigkeit; denn die mit letzterer verbundene Schuld wird nicht entfernt. Er wird jedoch nach einer gewissen Richtung hin heil, damit nämlich diese seine Sünde der Ungläubigkeit thatsächlich aufhöre. Das aber kommt häufig vor, daß jemand mit Gottes Hilfe von einer Sünde absteht und thatsächlich aus eigener Bosheit in einer anderen fortfährt. So nun wird manchmal dem Menschen gegeben, daß er glaube; nicht aber daß er die heilige Liebe habe; wie manchem ohne die Gnadengabe der Liebe die Gabe der Weissagung zu teil wird.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité