• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 2

IIª-IIae q. 81 a. 2 arg. 1

Ad secundum sic proceditur. Videtur quod religio non sit virtus. Ad religionem enim pertinere videtur Deo reverentiam exhibere. Sed revereri est actus timoris, qui est donum, ut ex supradictis patet. Ergo religio non est virtus, sed donum.

IIª-IIae q. 81 a. 2 arg. 2

Praeterea, omnis virtus in libera voluntate consistit, unde dicitur habitus electivus, vel voluntarius. Sed sicut dictum est, ad religionem pertinet latria, quae servitutem quandam importat. Ergo religio non est virtus.

IIª-IIae q. 81 a. 2 arg. 3

Praeterea, sicut dicitur in II Ethic., aptitudo virtutum inest nobis a natura, unde ea quae pertinent ad virtutes sunt de dictamine rationis naturalis. Sed ad religionem pertinet caeremoniam divinae naturae afferre. Caeremonialia autem, ut supra dictum est, non sunt de dictamine rationis naturalis. Ergo religio non est virtus.

IIª-IIae q. 81 a. 2 s. c.

Sed contra est quia connumeratur aliis virtutibus, ut ex praemissis patet.

IIª-IIae q. 81 a. 2 co.

Respondeo dicendum quod, sicut supra dictum est, virtus est quae bonum facit habentem et opus eius bonum reddit. Et ideo necesse est dicere omnem actum bonum ad virtutem pertinere. Manifestum est autem quod reddere debitum alicui habet rationem boni, quia per hoc quod aliquis alteri debitum reddit, etiam constituitur in proportione convenienti respectu ipsius, quasi convenienter ordinatus ad ipsum; ordo autem ad rationem boni pertinet, sicut et modus et species, ut per Augustinum patet, in libro de natura boni. Cum igitur ad religionem pertineat reddere honorem debitum alicui, scilicet Deo, manifestum est quod religio virtus est.

IIª-IIae q. 81 a. 2 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod revereri Deum est actus doni timoris. Ad religionem autem pertinet facere aliqua propter divinam reverentiam. Unde non sequitur quod religio sit idem quod donum timoris, sed quod ordinetur ad ipsum sicut ad aliquid principalius. Sunt enim dona principaliora virtutibus moralibus, ut supra habitum est.

IIª-IIae q. 81 a. 2 ad 2

Ad secundum dicendum quod etiam servus potest voluntarie domino suo exhibere quod debet, et sic facit de necessitate virtutem, debitum voluntarie reddens. Et similiter etiam exhibere Deo debitam servitutem potest esse actus virtutis, secundum quod homo voluntarie hoc facit.

IIª-IIae q. 81 a. 2 ad 3

Ad tertium dicendum quod de dictamine rationis naturalis est quod homo aliqua faciat ad reverentiam divinam, sed quod haec determinate faciat vel illa, istud non est de dictamine rationis naturalis, sed de institutione iuris divini vel humani.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Zweiter Artikel. Die Gottesverehrung ist eine Tugend.

a) Dem steht entgegen: I. Verehren ist ein Akt der Furcht, die da eine Gabe des heiligen Geistes ist. II. Alle Tugend ist im freien Willen begründet. Die Gottesverehrung aber ist ein Dienst. III. Alle Tugend wohnt uns von Natur inne, so daß Alles, was zur Tugend gehört, von der natürlichen Vernunft bereits geboten wird. Die Ceremonien aber, mit denen wir Gott verehren, kommen nicht von der natürlichen Vernunft. Auf der anderen Seite wird die Religion oder Gottesverehrung unter den übrigen Tugenden aufgezählt.

b) Ich antworte, die Tugend mache das Werk des Menschen zu einem guten, wie oft gesagt. Also muß jede gute Thätigkeit einer Tugend angehören. Jemandem aber geben, was man ihm schuldet, hat den Charakter von etwas Gutem. Denn dadurch tritt jener, der das thut, in das ordnungsmäßige Verhältnis zu demjenigen, dem gegenüber er es thut; und die Ordnung gehört immer, sowie das Maß und die Gestalt oder die Form, zum Wesen des Guten. Da also die Gottesverehrung den Menschen befähigt, Gott die Ihm gebührende Ehre zu geben, so ist sie eine Tugend.

c) I. Gott verehren ist allerdings die Thätigkeit der Gabe der Furcht. Der Tugend der Gottesverehrung aber kommt es zu, Manches zu thun auf Grund der Ehrfurcht vor Gott. Die Gottesverehrung also ist nicht die Gabe der Furcht, sondern steht zu ihr in Beziehung wie zum Hauptsächlicheren; denn die Gaben des heiligen Geistes stehen höher wie die moralischen Tugenden. II. Auch der Knecht kann aus freien Stücken das dem Herrn gegenüber thun, was er doch thun muß; und so aus der Notwendigkeit eine Tugend machen. Insoweit also der Mensch aus freien Stücken Gott dient, ist dies ein Akt der Tugend. III. Einiges überhaupt oder im allgemeinen zu thun, um Gott zu ehren, ist Vorschrift der natürlichen Vernunft. Daß jenes oder dieses Bestimmte geschieht, das kommt vom göttlichen oder menschlichen Recht.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité