• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 1

IIª-IIae, q. 136 a. 1 arg. 1

Ad primum sic proceditur. Videtur quod patientia non sit virtus. Virtutes enim perfectissime sunt in patria, ut dicit Augustinus, XIV de Trin. Sed ibi non est patientia, quia nulla sunt ibi mala toleranda, secundum illud Isaiae XLIX et Apocalyps. XXI, non esurient neque sitient, et non percutiet eos aestus neque sol. Ergo patientia non est virtus.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 arg. 2

Praeterea, nulla virtus in malis potest inveniri, quia virtus est quae bonum facit habentem. Sed patientia quandoque in malis hominibus invenitur, sicut patet in avaris, qui multa mala patienter tolerant ut pecunias congregent, secundum illud Eccle. V cunctis diebus vitae suae comedit in tenebris, et in curis multis, et in aerumna atque tristitia. Ergo patientia non est virtus.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 arg. 3

Praeterea, fructus a virtutibus differunt, ut supra habitum est. Sed patientia ponitur inter fructus, ut patet Galat. V. Ergo patientia non est virtus.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 s. c.

Sed contra est quod Augustinus dicit, in libro de patientia, virtus animi quae patientia dicitur, tam magnum Dei donum est ut etiam ipsius qui nobis eam largitur patientia praedicetur.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 co.

Respondeo dicendum quod, sicut dictum est supra, virtutes morales ordinantur ad bonum inquantum conservant bonum rationis contra impetus passionum. Inter alias autem passiones, tristitia efficax est ad impediendum bonum rationis, secundum illud II ad Cor. VII, saeculi tristitia mortem operatur; et Eccli. XXX, multos occidit tristitia, et non est utilitas in illa. Unde necesse est habere aliquam virtutem per quam bonum rationis conservetur contra tristitiam, ne scilicet ratio tristitiae succumbat. Hoc autem facit patientia. Unde Augustinus dicit, in libro de patientia, quod patientia hominis est qua mala aequo animo toleramus, idest sine perturbatione tristitiae, ne animo iniquo bona deseramus per quae ad meliora perveniamus. Unde manifestum est patientiam esse virtutem.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod virtutes morales non remanent secundum eundem actum in patria quem habent in via, scilicet per comparationem ad bona praesentis vitae, quae non remanebunt in patria, sed per comparationem ad finem, qui erit in patria. Sicut iustitia non erit in patria circa emptiones et venditiones, et alia quae pertinent ad vitam praesentem, sed in hoc quod est subditum esse Deo. Similiter actus patientiae in patria non erit in sustinendo aliqua, sed in fruitione bonorum in quae pervenire volebamus patiendo. Unde Augustinus dicit, in XIV de Civ. Dei, quod in patria non erit ipsa patientia, quae necessaria non est nisi ubi toleranda sunt mala, sed aeternum erit id quo per patientiam pervenitur.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 ad 2

Ad secundum dicendum quod, sicut Augustinus dicit, in libro de patientia, patientes proprie dicuntur qui mala malunt non committendo ferre, quam non ferendo committere. In illis autem qui mala sustinent ut mala faciant, nec miranda nec laudanda est patientia, quae nulla est, sed miranda duritia, neganda patientia.

IIª-IIae, q. 136 a. 1 ad 3

Ad tertium dicendum quod, sicut supra dictum est, fructus in sui ratione importat quandam delectationem. Sunt autem operationes virtutum delectabiles secundum seipsas, ut dicitur in I Ethic. Consuetum est autem ut nomine virtutum etiam virtutum actus significentur. Et ideo patientia, quantum ad habitum, ponitur virtus quantum autem ad delectationem quam habet in actu, ponitur fructus et praecipue quantum ad hoc quod per patientiam animus praeservatur ne obruatur tristitia.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Erster Artikel. Die Geduld ist eine Tugend.

a) Dem widerspricht: I. „Die Tugenden sind in vollkommenster Weise im ewigen Heim;“ sagt Augustin. (14. de Trin. 9.) In der Ewigkeit aber ist keine Geduld; denn es bestehen da keine Übel, die ertragen werden müssen: „Sie werden nicht hungern und nicht dürsten und nicht wird sie belästigen die Glut der Sonne.“ (Isai. 49.; Apok. 7.) II. „Die Tugend macht gut den, der sie hat.“ Die Geduld aber findet sich manchmal in den bösen; wie die geizigen z. B. viele Übel ertragen, um Geld zusammenzuscharren, nach Ekkle. 5.: „Alle Tage seines Lebens ißt er im Dunkeln und in vieler Sorge und in Kummer und Trauer.“ Also ist die Geduld keine Tugend. III. Die Früchte sind unterschieden von den Tugenden. (I., Kap. 70, Art. 1 ad III.) Die Geduld aber wird unter den Früchten aufgezählt bei Gal. 5. Auf der anderen Seite sagt Augustin (de pat.): „Die Tugend der Seele, welche Geduld heißt, ist eine so große Gabe Gottes, daß die Geduld dessen, der sie uns gegeben, gepriesen wird.“

b) Ich antworte, die moralischen Tugenden dienen dem Guten, insofern sie das der Vernunft entsprechende Gute wahren gegen den Ansturm der Leidenschaften. Unter allen anderen Leidenschaften aber ist die Trauer am wirksamsten, um das der Vernunft entsprechende Gute zu hindern; sagt doch der Apostel (2. Kor. 7.): „Die weltliche Trauer wirkt den Tod,“ und Ekkli. 30. heißt es: „Viele hat die Trauer getötet und kein Nutzen ist in ihr.“ Die Geduld nun hindert, daß die Seele nicht der Trauer unterliege; und deshalb ist sie eine Tugend und zwar eine höchst notwendige. Darum sagt Augustin (pat. 2.): „Die Geduld des Menschen ist es, womit man die Übel der Welt mit Gleichmut erträgt;“ d. h. ohne Trauer, „damit wir nicht mit boshaftem Geiste das Gute beiseite lassen, wodurch wir zu Besserem gelangen.“

c) I. Die moralischen Tugenden haben im ewigen Heim nicht die nämliche Thätigkeit wie hier; aber sie bleiben dieselben mit Rücksicht auf den Zweck. So wird da die Gerechtigkeit nicht mehr den Kauf und Verkauf regeln, sondern Gott Unterthan sein. Und die Geduld wird keine Übel ertragen, sondern aller Güter genießen, die wir kraft der Geduld erreichen wollen. Deshalb sagt Augustin (14. de civ. Dei 9.): „Im ewigen Heim wird nicht die Geduld selber verbleiben, wo keine Übel mehr zu ertragen sind; ewig aber wird bleiben, was wir durch die Geduld erreicht haben.“ II. „Geduldig werden im eigentlichen Sinne jene genannt, welche vorziehen, Übel nicht zu thun, indem sie dieselben ertragen; als Übles zu thun und nicht es ertragen. In jenen aber, die Übel erdulden, damit sie Übles thun, ist die Geduld weder zu bewundern noch zu loben; denn es ist da keine Geduld. Hartherzigkeit ist da, nicht Geduld.“ (Aug. de pat. 2.) III. Die Frucht ergötzt. Die Thätigkeiten der Tugenden aber verbreiten immer Ergötzen. Die Geduld also ist eine Tugend, als Zustand betrachtet; insoweit ihre Thätigkeit Freude verbreitet, ist sie eine Frucht, zumal die Geduld den Geist gegen die Trauer festigt.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité