• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Thomas d'Aquin (1225-1274)

Edition Masquer
Summa theologiae

Articulus 3

IIIª q. 58 a. 3 arg. 1

Ad tertium sic proceditur. Videtur quod sedere ad dexteram patris non conveniat Christo secundum quod homo. Ut enim Damascenus dicit dexteram patris dicimus gloriam et honorem divinitatis. Sed honor et gloria divinitatis non convenit Christo secundum quod homo. Ergo videtur quod Christus, secundum quod homo, non sedeat ad dexteram patris.

IIIª q. 58 a. 3 arg. 2

Praeterea, sedere ad dexteram regnantis subiectionem excludere videtur, quia qui sedet ad dexteram regnantis, quodammodo illi conregnat. Christus autem, secundum quod homo, est subiectus patri, ut dicitur I Cor. XV. Ergo videtur quod Christus, secundum quod homo, non sit ad dexteram patris.

IIIª q. 58 a. 3 arg. 3

Praeterea, Rom. VIII, super illud, qui est ad dexteram Dei, exponit Glossa, idest, aequalis patri in honore quo Deus pater est; vel, ad dexteram patris, idest in potioribus bonis Dei. Et super illud Heb. I, sedet ad dexteram Dei in excelsis, Glossa, idest, ad aequalitatem patris, super omnia et loco et dignitate. Sed esse aequalem Deo non convenit Christo secundum quod homo, nam secundum hoc ipse dicit, Ioan. XIV, pater maior me est. Ergo videtur quod sedere ad dexteram patris non conveniat Christo secundum quod homo.

IIIª q. 58 a. 3 s. c.

Sed contra est quod Augustinus dicit, in sermone de symbolo, ipsam dexteram intelligite potestatem quam accepit ille homo susceptus a Deo, ut veniat iudicaturus qui prius venerat iudicandus.

IIIª q. 58 a. 3 co.

Respondeo dicendum quod, sicut dictum est, nomine dexterae patris intelligitur vel ipsa gloria divinitatis ipsius, vel beatitudo aeterna eius, vel potestas iudiciaria et regalis. Haec autem praepositio ad quendam ad dexteram accessum designat, in quo designatur convenientia cum quadam distinctione, ut supra dictum est. Quod quidem potest esse tripliciter. Uno modo, ut sit convenientia in natura et distinctio in persona. Et sic Christus, secundum quod filius Dei, sedet ad dexteram patris, quia habet eandem naturam cum patre. Unde praedicta conveniunt essentialiter filio sicut et patri. Et hoc est esse in aequalitate patris. Alio modo, secundum gratiam unionis, quae importat e converso distinctionem naturae et unitatem personae. Et secundum hoc Christus, secundum quod homo, est filius Dei, et per consequens sedens ad dexteram patris, ita tamen quod ly secundum quod non designet conditionem naturae, sed unitatem suppositi, ut supra expositum est. Tertio modo potest praedictus accessus intelligi secundum gratiam habitualem, quae abundantior est in Christo prae omnibus aliis creaturis, in tantum quod ipsa natura humana in Christo est beatior ceteris creaturis, et super omnes alias creaturas habens regiam et iudiciariam potestatem. Sic igitur, si ly secundum quod designet conditionem naturae, Christus, secundum quod Deus, sedet ad dexteram patris, idest in aequalitate patris. Secundum autem quod homo, sedet ad dexteram patris, idest in bonis paternis potioribus prae ceteris creaturis, idest in maiori beatitudine, et habens iudiciariam potestatem. Si vero ly secundum quod designet unitatem suppositi, sic etiam, secundum quod homo, sedet ad dexteram patris secundum aequalitatem honoris, inquantum scilicet eodem honore veneramur ipsum filium Dei cum eadem natura assumpta, ut supra dictum est.

IIIª q. 58 a. 3 ad 1

Ad primum ergo dicendum quod humanitas Christi, secundum conditiones suae naturae, non habet gloriam vel honorem deitatis, quem tamen habet ratione personae cui unitur. Unde ibidem Damascenus subdit, in qua, scilicet gloria deitatis, Dei filius existens ante saecula ut Deus et patri consubstantialis sedet, conglorificata ei carne eius. Adoratur enim una hypostasis una adoratione cum carne eius, ab omni creatura.

IIIª q. 58 a. 3 ad 2

Ad secundum dicendum quod Christus, secundum quod homo, subiectus est patri prout ly secundum quod designat conditionem naturae. Et secundum hoc, non competit ei sedere ad dexteram patris secundum rationem aequalitatis, secundum quod est homo. Sic autem competit ei sedere ad dexteram patris secundum quod per hoc designatur excellentia beatitudinis, et iudiciaria potestas super omnem creaturam.

IIIª q. 58 a. 3 ad 3

Ad tertium dicendum quod esse in aequalitate patris non pertinet ad ipsam naturam humanam Christi, sed solum ad personam assumentem. Sed esse in potioribus bonis Dei, secundum quod importat excessum aliarum creaturarum, convenit etiam ipsi naturae assumptae.

Traduction Masquer
Summe der Theologie

Dritter Artikel. Das Sitzen zur Rechten kommt Christo auch als Menschen zu.

a) Dies muß man leugnen. Denn: I. Nach Damascenus ist „die Rechte die Herrlichkeit und die Ehre
der Gottheit“. II. Das Sitzen zur Rechten scheint auszuschließen das Unterworfensein; denn wer zur Rechten sitzt, herrscht mit. Christus als Mensch ist aber
unterworfen dem Vater, nach 1. Kor. 15. III. Zu Röm. 8. (qui est aad dextram Dei) sagt die Glosse des
Ambrosius: „Gleich dem Vater, in der Ehre, worin Gott Vater ist.“ Und
zu Hebr. 1. (sedet ad dextram) sagt die Glosse, „nämlich Er sitzt gemäß
der Gleichheit des Vaters erhaben über Alles, sowohl dem Orte wie der
Würde nach.“ Gemäß der menschlichen Natur aber ist Christus geringer
wie der Vater (Joh. 14.). Also nicht als Mensch sitzt Er zur Rechten
des Vaters. Auf der anderen Seite sagt Augustin (2. de symb. 7.): „Unter dieser Rechten verstehet die Gewalt, welche jener von Gott angenommene Mensch erhalten hat, daß Er käme zu richten, wie Er kam gerichtet zu werden.“

b) Ich antworte, dieses Vorwort „zur“ bezeichne ein gewisses Herantreten zur Rechten; also eine gewisse Gemeinschaft mit der Rechten und
einen gewissen Unterschied. Dies kann nun entweder so sein, daß Gemeinsamkeit sei in der Natur und Unterscheidung in der Person; und so
sitzt Christus als Gott, wesentlich eins mit dem Vater, zur Rechten des
Vaters in vollkommener Gleichheit; — oder 2. gemäß der Gnade der Einigung, welche einschließt den Unterschied in der Natur und Einheit in der
Person; und so sitzt Christus als Mensch, der da Sohn Gottes ist, zur
Rechten des Vaters, wonach das „als“ nicht die Beschaffenheit der Natur
ausdrückt, sondern die Einheit in der Person; — oder es kann 3. so sein,
daß das Herantreten verstanden wird gemäß der heiligmachenden, zuständlichen Gnade, insoweit durch die überfließende Gnade die menschliche Kreatur
höher steht und seliger ist wie alle übrigen Kreaturen und über sie alle
insgesamt königliche und richterliche Gewalt ausübt. Bezeichnet also das „als“ die Beschaffenheit der Natur, so sitzt Christus als Gott zur Rechten des Vaters, in voller Gleichheit mit dem Vater. „AIs“ Mensch sitzt Er zur Rechten des Vaters, weil Er eine größere Seligkeit hat wie die übrigen Kreaturen und dabei richterliche Gewalt. Bezeichnet das „als“ aber die Einheit der Person, so sitzt Er wieder in voller Gleichheit mit dem Vater zu dessen Rechten, insoweit wir mit derselben Ehre wie den Vater ehren den Sohn mit der angenommenen Natur.

c) I. Nur wegen der Einheit der Person im ewigen Worte wird Christo dem Menschen göttliche Ehre erwiesen. Deshalb fügt Damascenus hinzu: „In welcher (göttlichen Herrlichkeit) der Sohn Gottes sitzt vor aller Zeit, als Gott und wesensgleich mit dem Vater, nun zugleich mit seinemverherrlichten Fleische. Denn eine einzige Anbetung gebührt Ihm mit seinem Fleische von aller Kreatur.“ II. Als Mensch, soweit die menschliche Natur in Betracht kommt, sitzt
Christus zur Rechten des Vaters auf Grund der größeren Seligkeit und
der Richtergewalt. III. „Gleich sein dem Vater“ geht nur die annehmende Person, nicht
die angenommene menschliche Natur an.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
Summa theologiae
Traductions de cette œuvre
Summe der Theologie

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité