Edition
Masquer
Summa theologiae
Articulus 3
IIIª q. 88 a. 3 arg. 1
Ad tertium sic proceditur. Videtur quod per ingratitudinem peccati sequentis consurgat tantus reatus quantus fuerat peccatorum prius dimissorum. Quia secundum magnitudinem peccati est magnitudo beneficii quo peccatum remittitur; et per consequens magnitudo ingratitudinis qua hoc beneficium contemnitur. Sed secundum quantitatem ingratitudinis est quantitas reatus consequentis. Ergo tantus reatus surgit ex ingratitudine sequentis peccati quantus fuit reatus omnium praecedentium peccatorum.
IIIª q. 88 a. 3 arg. 2
Praeterea, magis peccat qui offendit Deum quam qui offendit hominem. Sed servus manumissus ab aliquo domino reducitur in eandem servitutem a qua prius fuerat liberatus, vel etiam in graviorem. Ergo multo magis ille qui contra Deum peccat post liberationem a peccato, reducitur in tantum reatum poenae quantum primo habuerat.
IIIª q. 88 a. 3 arg. 3
Praeterea, Matth. XVIII dicitur quod iratus dominus tradidit eum, cui replicantur peccata dimissa propter ingratitudinem, tortoribus, quoadusque redderet universum debitum. Sed hoc non esset nisi consurgeret ex ingratitudine tantus reatus quantus fuit omnium praeteritorum peccatorum. Ergo aequalis reatus per ingratitudinem redit.
IIIª q. 88 a. 3 s. c.
Sed contra est quod dicitur Deuteron. XXV, pro mensura peccati erit et plagarum modus. Ex quo patet quod ex parvo peccato non consurgit magnus reatus. Sed quandoque mortale peccatum sequens est multo minus quolibet peccatorum prius dimissorum. Non ergo ex peccato sequenti redit tantus reatus quantus fuit peccatorum prius dimissorum.
IIIª q. 88 a. 3 co.
Respondeo dicendum quod quidam dixerunt quod ex peccato sequenti, propter ingratitudinem, consurgit tantus reatus quantus fuit reatus omnium peccatorum prius dimissorum, supra reatum proprium huius peccati. Sed hoc non est necesse. Quia supra dictum est quod reatus praecedentium peccatorum non redit per peccatum sequens inquantum sequebatur ex actibus praecedentium peccatorum, sed inquantum consequitur actum sequentis peccati. Et ita oportet quod quantitas reatus redeuntis sit secundum gravitatem peccati subsequentis. Potest autem contingere quod gravitas peccati subsequentis adaequat gravitatem omnium praecedentium peccatorum, sed hoc non semper est necesse, sive loquamur de gravitate eius quam habet ex sua specie, cum quandoque peccatum sequens sit simplex fornicatio, peccata vero praeterita fuerunt homicidia vel adulteria seu sacrilegia; sive etiam loquamur de gravitate quam habet ex ingratitudine annexa. Non enim oportet quod quantitas ingratitudinis sit absolute aequalis quantitati beneficii suscepti, cuius quantitas attenditur secundum quantitatem peccatorum prius dimissorum. Contingit enim quod contra idem beneficium unus est multum ingratus, vel secundum intensionem contemptus beneficii, vel secundum gravitatem culpae contra benefactorem commissae; alius autem parum, vel quia minus contemnit, vel quia minus contra benefactorem agit. Sed proportionaliter quantitas ingratitudinis adaequatur quantitati beneficii, supposito enim aequali contemptu beneficii, vel offensa benefactoris, tanto erit gravior ingratitudo quanto beneficium fuit maius. Unde manifestum est quod non est necesse quod propter ingratitudinem semper per peccatum sequens redeat tantus reatus quantus fuit praecedentium peccatorum, sed necesse est quod proportionaliter, quanto peccata prius dimissa fuerunt plura et maiora, tanto redeat maior reatus per qualecumque sequens peccatum mortale.
IIIª q. 88 a. 3 ad 1
Ad primum ergo dicendum quod beneficium remissionis culpae recipit quantitatem absolutam secundum quantitatem peccatorum dimissorum. Sed peccatum ingratitudinis non recipit quantitatem absolutam secundum quantitatem beneficii, sed secundum quantitatem contemptus vel offensae, ut dictum est. Et ideo ratio non sequitur.
IIIª q. 88 a. 3 ad 2
Ad secundum dicendum quod servus manumissus non reducitur in pristinam servitutem pro qualicumque ingratitudine, sed pro aliqua gravi.
IIIª q. 88 a. 3 ad 3
Ad tertium dicendum quod illi cui peccata dimissa replicantur propter subsequentem ingratitudinem, redit universum debitum, inquantum quantitas peccatorum praecedentium proportionaliter invenitur in ingratitudine subsequenti, non autem absolute, ut dictum est.
Traduction
Masquer
Summe der Theologie
Dritter Artikel. Der Umfang der Verschuldung in den früheren Sünden, welche nach einer neuen Todsünde zurückkehrt.
a) Diese Verschuldung ist dem Umfange nach gerade so groß, wie sie vorher war. Denn: I. Die Größe des Undanks bemißt sich nach der Größe der Sünde, die nachgelassen war. Also ist die auf Grund des Undanks wiederkehrende Verschuldung gerade so groß wie die frühere. II. Mehr sündigt, wer Gott wie wer einen Menschen beleidigt. Der freigelassene Sklave aber wird, wenn er sich verfehlt, wieder in die nämliche Knechtschaft zurückgeführt, aus welcher er befreit worden oder auch in eine schwerere. Wer also nach der Befreiung von der Todsünde gegen Gott sündigt, steht wieder unter einer ebenso großen Verschuldung von Strafe wie früher. III. Matth. 18. steht: „Der erzümte Herr übergab ihn (den undankbaren) den Peinigern, bis er die ganze Schuld bezahlt habe.“ Also kommt von einer nachfolgenden Sünde, dem Umfange nach, ganz die gleiche Verschuldung her wie von allen vorhergegangenen, die nachgelassen worden. Auf der anderen Seite heißt es Deut. 25.: „Nach dem Maße der Sünden wird sein das Maß der Strafe.“ Also aus einer kleineren Sünde folgt nicht eine umfangreichere Verschuldung. Nun ist manchmal die nachfolgende Sünde geringer wie eine jede der vorhergehenden. Also folgt da nicht die nämliche Verschuldung wie früher.
b) Ich antworte, manche meinten, der Undank eben mache, daß die Verschuldung so groß sei wie vorher. Doch dies ist nicht notwendig. Denn die Verschuldung der verziehenen Sünden kehrt nicht zurück, insoweit sie verursacht ist durch die vergangenen Sündenakte; sondem insoweit sie verursacht ist durch den nachfolgenden Sündenakt. Also der Umfang der Verschuldung richtet sich nach der Schwere der nachfolgenden Sünde. Es kann freilich die Schwere dieser nachfolgenden Sünde gleichkommen der Schwere aller vorhergehenden Sünden. Aber es ist dies nicht notwendig; sei es daß man die Gattung betrachtet, wie z. B. die nachfolgende Sünde einfache Unkeuschheit sein kann, während die vorhergingen, Ehebruchssünden waren, sei es daß man den Umstand des Undankes erwägt. Denn gegenüber der nämlichen Wohlthat kann der eine mehr der andere weniger dem Grade nach undankbar sein; und der eine kann mehr, der andere weniger den Wohlthäter verachten, insoweit er mehr oder minder gegen ihn handelt. Es besteht da nur eine verhältnismäßige Gleichheit, insoweit desto schwerer der Undank ist je größer die Wohlthat. Also nicht der gleiche Umfang der Verschuldung kehrt wieder nach der neuen folgenden Sünde; sondern dem Verhältnisse nach. Je mehr oder schwerer die früheren Sünden waren, also je größer die Wohlthat war von seiten Gottes; desto größere Verschuldung kehrt zurück nach einer neuen Sünde.
c) I. Der Umfang der Wohlthat des Nachlasses der Sünden ist genau der gleiche wie der in den früher begangenen Sünden. Die Sünde des Undankes aber hat ihren Umfang nicht schlechthin gemäß dem Umfange der Wohlthat, sondern gemäß dem Umfange der Verachtung oder der Beleidigung; wie oben gesagt. II. Auch der freigelassene Knecht wird nicht für jede Schuld in die alte Knechtschaft zurückgeführt, sondern für eine sehr schwere. III. Der Umfang der vorhergehenden Sünden findet sich dem Verhältnisse nach (proportionaliter) wieder in dem nachfolgenden Undanke; es ist nicht genau der gleiche. Danach bezahlt der ruchlose Knecht die ganze Schuld.