Caput XXX: Quanta Platonici dogmatis Porphyrius refutauerit et dissentiendo correxerit.
Si post Platonem aliquid emendare existimatur indignum, cur ipse Porphyrius nonnulla et non parua emendauit? nam Platonem animas hominum post mortem reuolui usque ad corpora bestiarum scripsisse certissimum est. hanc sententiam Porphyrii doctor tenuit et Plotinus; Porphyrio tamen iure displicuit. in hominum sane non sua quae dimiserant, sed alia noua corpora redire humanas animas arbitratus est. puduit scilicet illud credere, ne mater fortasse filium in mulam reuoluta uectaret; et non puduit hoc credere, ubi reuoluta mater in puellam filio forsitan nuberet. quanto creditur honestius, quod sancti et ueraces angeli docuerunt, quod prophetae dei spiritu acti locuti sunt, quod ipse quem uenturum saluatorem praemissi nuntii praedixerunt, quod missi apostoli qui orbem terrarum euangelio repleuerunt, - quanto, inquam, honestius creditur reuerti animas semel ad corpora propria quam reuerti totiens ad diuersa. uerumtamen, ut dixi, ex magna parte correctus est in hac opinione Porphyrius, ut saltem in solos homines humanas animas praecipitari posse sentiret, beluinos autem carceres euertere minime dubitaret. dicit etiam ad hoc deum animam mundo dedisse, ut materiae cognoscens mala ad patrem recurreret nec aliquando iam talium polluta contagione teneretur. ubi etsi aliquid inconuenienter sapit - magis enim data est corpori, ut bona faceret; non enim mala disceret, si non faceret - , in eo tamen aliorum Platonicorum opinionem et non in re parua emendauit, quod mundatam ab omnibus malis animam et cum patre constitutam numquam iam mala mundi huius passuram esse confessus est. qua sententia profecto abstulit, quod esse Platonicum maxime perhibetur: ut mortuos ex uiuis, ita uiuos ex mortuis semper fieri; falsum que esse ostendit, quod Platonice uidetur dixisse Vergilius, in campos Elysios purgatas animas missas - quo nomine tamquam per fabulam uidentur significari gaudia beatorum - ad fluuium Letheum euocari, hoc est ad obliuionem praeteritorum: scilicet inmemores supera ut conuexa reuisant rursus et incipiant in corpora uelle reuerti. merito displicuit hoc Porphyrio, quoniam reuera credere stultum est ex illa uita, quae beatissima esse non poterit nisi de sua fuerit aeternitate certissima, desiderare animas corruptibilium corporum labem et inde ad ista remeare, tamquam hoc agat summa purgatio, ut inquinatio requiratur. si enim quod perfecte mundantur hoc efficit, ut omnium obliuiscantur malorum, malorum autem obliuio facit corporum desiderium, ubi rursus inplicentur malis: profecto erit infelicitatis causa summa felicitas et stultitiae causa perfectio sapientiae et inmunditiae causa summa mundatio. nec ueritate ibi beata erit anima, quamdiucumque erit, ubi oportet fallatur, ut beata sit. non enim beata erit nisi secura; ut autem secura sit, falso putabit semper se beatam fore, quoniam aliquando erit et misera. cui ergo gaudendi causa falsitas erit, quomodo de ueritate gaudebit? uidit hoc Porphyrius purgatamque animam ob hoc reuerti dixit ad patrem, ne aliquando iam malorum polluta contagione teneatur. falso igitur a quibusdam est Platonicis creditus quasi necessarius orbis ille ab eisdem abeundi et ad eadem reuertendi. quod etiamsi uerum esset, quid hoc scire prodesset, nisi forte inde se nobis auderent praeferre Platonici, quia id nos in hac uita iam nesciremus, quod ipsi in alia meliore uita purgatissimi et sapientissimi fuerant nescituri et falsum credendo beati futuri? quod si absurdissimum et stultissimum est dicere, Porphyrii profecto est praeferenda sententia his, qui animarum circulo alternantem semper beatitudinem et miseriam suspicati sunt. quod si ita est, ecce Platonicus in melius a Platone dissentit; ecce uidit, quod ille non uidit, nec post talem ac tantum magistrum refugit correctionem, sed homini praeposuit ueritatem.
