Caput XXII: De lapsu filiorum dei alienigenarum mulierum amore captorum, unde et omnes exceptis octo hominibus diluuio perire meruerunt.
Hoc itaque libero uoluntatis arbitrio genere humano progrediente atque crescente facta est permixtio et iniquitate participata quaedam utriusque confusio ciuitatis. quod malum a sexu femineo causam rursus inuenit; non quidem illo modo quo ab initio - non enim cuiusquam etiam tunc fallacia seductae illae feminae persuaserunt peccatum uiris - ; sed ab initio quae prauis moribus fuerant in terrena ciuitate, id est in terrigenarum societate, amatae sunt a filiis dei, ciuibus scilicet peregrinantis in hoc saeculo alterius ciuitatis, propter pulchritudinem corporis. quod bonum dei quidem donum est; sed propterea id largitur etiam malis, ne magnum bonum uideatur bonis. deserto itaque bono magno et bonorum proprio lapsus est factus ad bonum minimum, non bonis proprium, sed bonis malisque commune; ac sic filii dei filiarum hominum amore sunt capti, atque ut eis coniugibus fruerentur, in mores societatis terrigenae defluxerunt, deserta pietate, quam in sancta societate seruabant. sic enim corporis pulchritudo, a deo quidem factum, sed temporale carnale infimum bonum, male amatur postposito deo, aeterno interno sempiterno bono, quemadmodum iustitia deserta et aurum amatur ab auaris, nullo peccato auri, sed hominis. ita se habet omnis creatura. cum enim bona sit, et bene amari potest et male: bene scilicet ordine custodito, male ordine perturbato. quod in laude quadam cerei breuiter uersibus dixi: haec tua sunt, bona sunt, quia tu bonus ista creasti. 4 nil nostrum est in eis, nisi quod peccamus amantes ordine neglecto pro te, quod conditur abs te.4 creator autem si ueraciter ametur, hoc est si ipse, non aliud pro illo quod non est ipse, ametur, male amari non potest. nam et amor ipse ordinate amandus est, quo bene amatur quod amandum est, ut sit in nobis uirtus qua uiuitur bene. unde mihi uidetur, quod definitio breuis et uera uirtutis ordo est amoris; propter quod in sancto cantico canticorum cantat sponsa Christi, ciuitas dei: ordinate in me caritatem. huius igitur caritatis, hoc est dilectionis et amoris, ordine perturbato deum filii dei neglexerunt et filias hominum dilexerunt. quibus duobus nominibus satis ciuitas utraque discernitur. neque enim et illi non erant filii hominum per naturam; sed aliud nomen coeperant habere per gratiam. nam in eadem scriptura, ubi dicti sunt dilexisse filias hominum filii dei, idem dicti sunt etiam angeli dei. unde illos multi putant non homines fuisse, sed angelos.
