• Accueil
  • Œuvres
  • Introduction Instructions Collaboration Sponsors / Collaborateurs Copyrights Contact Mentions légales
Bibliothek der Kirchenväter
Recherche
DE EN FR
Œuvres Augustin d'Hippone (354-430) De Trinitate

Traduction Masquer
Fünfzehn Bücher über die Dreieinigkeit

14. Kapitel. Vater und Sohn sind ein Prinzip des Heiligen Geistes.

15. Innerhalb der Dreieinigkeit selber jedoch ist, wenn der Zeugende Urgrund des Gezeugten ist, der Vater Urgrund des Sohnes, weil er ihn zeugte. Ob aber der Vater deshalb, weil es vom Heiligen Geiste heißt: „Er geht vom Vater aus“,1 auch Urgrund des Heiligen Geistes ist, das ist keine leichte Frage. Wenn er es ist, dann ist er nicht nur Urgrund einer Wirklichkeit, die er zeugt oder schafft, sondern auch einer solchen, die er schenkt. Von hier aus fällt auch Licht, soweit das möglich ist, auf die viele beunruhigende Frage, warum nicht auch der Heilige Geist Sohn ist, da er doch auch vom Vater ausgeht, wie im Evangelium zu lesen ist.2 Der Heilige Geist ging nämlich vom Vater aus, nicht als einer, der geboren wurde, sondern als einer, der geschenkt wurde. Deshalb heißt er nicht Sohn. Er ist ja nicht geboren wie der Eingeborene, nicht durch die Gnade zu einem Sohne Gottes geschaffen und wiedergeboren worden wie wir. Was nämlich vom Vater geboren ist, besagt nur eine Beziehung zum Vater. Deshalb spricht man nur vom Sohne des Vaters, nicht auch von unserem Sohne. Was aber geschenkt wurde, das hat eine Beziehung sowohl zum Schenker als auch zum Beschenkten. Deshalb heißt der Heilige Geist nicht nur der Geist des Vaters und Sohnes, die ihn schenkten, sondern auch unser Geist, da wir ihn empfingen, sowie man vom Heil des Herrn redet,3 weil es der Herr gab, und auch von unserem Heile, weil S. 208 wir es empfingen. Der Heilige Geist ist also sowohl der Geist Gottes, der ihn schenkte, als auch unser Geist, da wir ihn empfingen. Nicht jener unser Geist, der zu unserem Sein gehört ― der Geist, der im Menschen ist, gehört ja zum Menschen ―, sondern in anderer Weise ist dieser Geist unser. In ihr beten wir: „Unser tägliches Brot gib uns heute.“4 Wir haben freilich auch jenen Geist, der zum menschlichen Sein gehört, empfangen. Die Schrift sagt ja: „Was hast du, das du nicht empfangen hättest?“5 Aber etwas anderes ist es, was wir empfangen haben, um zu sein, etwas anderes, was wir empfangen haben, um heilig zu sein. Auch von Johannes steht geschrieben, daß er im Geiste und in der Kraft des Elias komme.6 Geist des Elias heißt der Heilige Geist, den Elias schon empfangen hatte. Ähnlich muß man auch das Wort verstehen, das der Herr zu Moses sprach: „Ich nehme von deinem Geiste und gebe ihnen davon.“7 Das will sagen: Ich gebe ihnen von dem Heiligen Geiste, den ich dir schon gegeben habe. Wenn also das Geschenk den Schenker zum Urgrund hat, weil dieser nicht anderswoher nimmt, was von ihm hervorgeht, dann muß man gestehen, daß Vater und Sohn der Urgrund des Heiligen Geistes sind; nicht zwei Urgründe, sondern wie Vater und Sohn ein Gott sind und in bezug auf die Schöpfung ein Schöpfer und ein Herr, so sind sie in bezug auf den Heiligen Geist ein Urgrund. In bezug auf die Schöpfung aber sind Vater, Sohn und Heiliger Geist zusammen ein Urgrund, wie sie ein Schöpfer und ein Gott sind.


  1. Joh. 15, 26. ↩

  2. Joh. 15, 26. ↩

  3. Ps. 3, 9 [hebr. Ps. 3, 9]. ↩

  4. Matth. 6, 11. ↩

  5. 1 Kor. 4, 7. ↩

  6. Luk. 1, 17. ↩

  7. Num. 11, 17. ↩

Edition Masquer
De Trinitate

XIV.

[XIV 15] Ad se autem invicem in trinitate si gignens ad id quod gignit principium est, pater ad filium principium est quia genuit eum. Utrum autem et ad spiritum sanctum principium sit pater quoniam dicutm est: De patre procedit, non parva quaestio est. Quia si ita est, non iam principium ei tantum rei erit quam gignit aut facit sed etiam ei quam dat. Ubi et illud elucescit ut potest quod solet multos movere, cur non sit filius etiam spiritus sanctus cum et ipse a patre exeat sicut in evangelio legitur. Exit enim non quomodo natus sed quomodo datus, et ideo non dicitur filius quia neque natus est sicut unigenitus neque factus ut per gratiam in adoptionem nasceretur sicuti nos. Quod enim de patre natum est ad patrem solum refertur cum dicitur filius, et ideo filius patris est non et noster. Quod autem datum est et ad eum qui dedit refertur et ad eos quibus dedit; itaque spiritus sanctus non tantum patris et filii qui dederunt sed etiam noster dicitur qui accepimus, sicut dicitur domini salus qui dat salutem, eadem etiam nostra salus est qui accepimus.

Spiritus ergo et dei qui dedit et noster qui accepimus. Non ille spiritus noster quo sumus, quia ipse spiritus est hominis qui in ipso est, sed alio modo iste noster quo dicimus et: Panem nostrum da nobis. Quamquam et illum spiritum qui hominis dicitur utique accepimus. Quid enim habes, inquit, quod non accepisti? Sed aliud est quod accepimus ut essemus, aliud quod accepimus ut sancti essemus. Unde scriptum est et de Iohanne quod in spiritu et virtute Heliae veniret; dictus est Heliae spiritus, sed spiritus sanctus quem accepit Helias. Hoc et de Moyse intellegendum est cum ait ei dominus: Tollam de spiritu tuo et dabo eis, hoc est dabo illis de spiritu sancto quem iam tibi dedi. Si ergo et quod datur principium habet eum a quo datur quia non aliunde accepit illud quod ab ipso procedit, fatendum est patrem et filium principium esse spiritus sancti, non duo principia, sed sicut pater et filius unus deus et ad creaturam relative unus creator et unus dominus, sic relative ad spiritum sanctum unum principium; ad creaturam vero pater et filius et spiritus sanctus unum principium sicut unus creator et unus dominus.

  Imprimer   Rapporter une erreur
  • Afficher le texte
  • Référence bibliographique
  • Scans de cette version
Les éditions de cette œuvre
De Trinitate
Traductions de cette œuvre
De la trinité Comparer
Fünfzehn Bücher über die Dreieinigkeit
The Fifteen Books of Aurelius Augustinus, Bishop of Hippo, on the Trinity Comparer
Commentaires sur cette œuvre
Einleitung
On the Trinity - Introductory Essay

Table des matières

Faculté de théologie, Patristique et histoire de l'Église ancienne
Miséricorde, Av. Europe 20, CH 1700 Fribourg

© 2025 Gregor Emmenegger
Mentions légales
Politique de confidentialité