Translation
Hide
An Donatus (BKV)
Kap. 4. Mit Begeisterung schildert er die wunderbaren Wirkungen der göttlichen Gnade, die mit der Taufe auf den Christen überströmt.
So dachte ich oft bei mir. Denn auch ich war durch ziemlich viele Irrtümer in meinem früheren Leben in Banden gehalten und hätte nicht geglaubt, daß ich davon loskommen könnte. So völlig war ich den mir anhaftenden Lastern ergeben, und in der Verzweiflung an einer Besserung hielt ich es mit meinen Übeln wie mit unbedingt zugehörigen Hausgenossen, Nachdem aber mit Hilfe des lebenspendenden Wassers der Taufe der Schmutz der früheren Jahre abgewaschen war und sich in die nun entsühnte und reine Brust von oben her das Licht ergossen hatte, nachdem ich den himmlischen Geist eingesogen hatte und durch die zweite Geburt in einen neuen Menschen umgewandelt war, da wurde mir plötzlich auf ganz wunderbare Weise das Zweifelhafte zur Gewißheit, das Verschlossene lag offen, das Dunkel lichtete sich, als leicht S. 43 stellte sich dar, was früher schwierig erschien, und ausführbar wurde das, was zuvor als unmöglich galt. So konnte man erkennen, daß das irdisch gewesen, was ehedem im Fleische geboren war und im Dienste der Sünde lebte, und daß Gottes Eigentum geworden war, was nunmehr der Heilige Geist belebte. Du weißt es ja und erkennst es so gut wie ich, was dieser Tod der Sünden, was dieses Leben der Tugenden uns genommen oder gebracht hat. Du weißt es selbst, und ich will mich nicht rühmen. Prahlerei zum eigenen Lob ruft nur Haß hervor1 , obwohl all das nicht Prahlerei, sondern nur Dankbarkeit sein kann, was man nicht dem Verdienste des Menschen zuschreibt, sondern als Geschenk der göttlichen Gnade preist, so daß das jetzige Nichtmehrsündigen sich als Wirkung des Glaubens eingestellt hat, die früheren Sünden aber auf menschlichen Irrtum zurückzuführen waren. Von Gott, sage ich, von Gott stammt alles, was wir vermögen. Durch ihn leben wir, ihm verdanken wir unsere Stärke; durch ihn haben wir die lebendige Kraft empfangen und erhalten, so daß wir schon im voraus die Zeichen der Zukunft erkennen, so lange wir noch hier auf Erden weilen. Lassen wir nur die Furcht die Wächterin der Unschuld sein, damit der Herr, der mit dem unmerklichen Nahen der göttlichen Gnade sich voll Güte in unsere Herzen ergossen hat, in der Wohnung des wohlgefälligen Herzens durch gerechte Barmherzigkeit als Gast festgehalten wird und damit nicht die gewonnene Sicherheit uns sorglos macht und der alte Feind von neuem sich einschleicht!
-
Fast wörtliches Zitat aus Quintilian [heidnischer Rhetor zur Zeit Domitians], Inst. or. XI, 1: „Jede Prahlerei ist verwerflich .. und erweckt bei den Hörern nicht nur Ekel, sondern meist sogar Haß.“ ↩
Edition
Hide
Ad Donatum (CSEL)
§ 4
Haec egomet saepe mecum. nam et ipse quam plurimis uitae prioris erroribus inplicatus tenebar, quibus exui me posse non 1P. 6 crederem: sic uitiis adhaerentibus obsecundans eram, desperatione meliorum malis meis uelut iam propriis ac uernaculis et fauebam. sed postquam undae genetalis auxilio superioris aeui labe detersa in expiatum pectus ac purum desuper se lumen infudit, postquam caelitus spiritu hausto in nonum me hominem natiuitas secunda reparauit, mirum in modum protinus confirmare se dubia, patere clausa, lucere tenebrosa, facultatem dare quod prius difficile uidebatur, geri posse quod inpossibile putabatur, ut esset agnoscere terrenum fuisse , quod prius carnaliter natum delictis obnoxium uiueret, Dei esse coepisse, quod iam Spiritus sanctus animaret. scis profecto et mecum pariter recognoscis, quid detraxerit nobis quidue contulerit mors ista criminum, uita uirtutum2. scis ipse, nec praedico. in proprias laudes odiosa iactatio est: quamuis non iactatum possit esse sed gratum, quicquid non uirtuti hominis adscribitur, sed de Dei munere praedicatur, ut iam non peccare esse , coeperit fidei, quod ante peccatum est, fuerit erroris humani. Dei est, inquam, Dei omne, quod possumus. inde uiuimus, inde pollemus, inde sumpto et concepto uigore hic adhuc positi futurorum indicia praenoscimus: sit tantum timor innocentiae custos, ut qui in mentes nostras indulgentiae caelestis adlapsu clementer Dominus influxit, in animi oblectantis 3P. 7 hospitio iusta operatione teneatur, ne accepta securitas indiligentiam pariat et uetus denuo hostis obrepat.
-
Apparatus: 1 ego] ergo [^Pamelius; codicum scripturam exhibet Augustinus] Serm. [^312, tom. V, p. 1256] ceca P 2 salo [^WMP',] solo PlJB oberantibus M2, operantibus [^Mt] 3 fluctuarer [^B] uitae] uiae [^coni]. Oxon. 5 michi [^B super] ut quis [^Mt m]. 2 : aque 6 possit Mx aque [^W,] que [^M] salutaris itineris [^M] 7 corporea [^Rigaltius post] licet [^sex litterae erasae] in [^W] 8 conpage] materia P qui] quid [^M,] cui [^Goulartias, ] quin [^r] inpossibiles P, [^inpossibilius M,,] inpossibilibus [^M7,] inpossibilis r agebam [^M] 9 est tanta [^vel] tanta est [^v] exsuatur [^WPl genuino B] 10 situm M1 [^obdurauit Ma B vel] at M] diu] interdiu [^Pv] 11 paenitus [^PM] 12 discet [^M] aepolaribus [^Mx] caenis [^WМI] 13 praeciosam uestem conspicuos [^Mx] in [^(ante] purpura) [^om. B] 14 deponet [^M] 15 oblectatur [^WM] ingloriosius [^B] 16 et [^ante] freq. [^add. inM m. 2 comitato Mx] 17 [^acminia Mx honestatur WM;,] honegtator M\ [^paenam WMB eolis Mt 18 uinulentia W] 20 et libido P 21 et [^WMBv,] ut [^Pv] ipsi [^M] quam [^om. August. I. c]. uitae [^mewo Augusthc. 22 priori B orroribus P] implicitus v [^eisui PB] ↩
-
uiitutum ↩
-
Apparatus: 1 sic] signis P et desperatione d 2 ueluti v uenaculis P [^et fauebam W, effauebam MB, fauebam Pr, offauebam Balusius,] adfauebam [^v et August. I. c]. 3 undae] mundi [^M] genitalis [^WP] 4 serenum [^add. post] pectus [^Baluzius] 6 [^post] reparauit [^desinit in M apographum primum (Mf), seqwur alteri apographo praemusum epistolium Ulud ficticium,] quod [^e codice Cambronensi primus edidit Pamelius:] DONATUS CTPHIANO CREDO TE retinere sanctissime Cypriane, quae nobis fuerit apud oratorem (oratores w) garrulitas, unus sensus, una cogitatio, indiuidua lectio (dilectio [^Baluzius)]. Quare non et in diuina lectione ita animis roboramur? aut non ea semper nobis fuit cogitatio, sicut promittebus (promittebamus v), ut simul crederemus caeperunt confirmare [^MB] 7 se [^om. M] 9 ag- [^nosciilf] 10 [^delectis Ml,] dilectisP1 11 scis P scis ipse [^B v] recognosces [^Ml] 13 predico in proprias laudes. Ociosa r 14 quidquid Pv 15 uirtuti] uirium [^B] de [^om. M] d.1 P 16 [^mper] ut [^Pm. 2:] quod non om. [^W] esse [^om. P] ceperit [^W] 17 est omne v 18 inde pollemus [^om. M] uignore [^B] 20 qui [^WVPBMI,] quia [^Mt,] quod v, dominus qui [^Pamelius] .21 influxit [^WMB,] infulsit [^PY,] inluxit [^Morelliuf ]* animo W, animis Mx oblectantes P1 ↩