14.

Augustinus: Acute quidem falleris, sed ut falli desinas, acutius attende quod dicam, si tamen id dicere, ut volo, valuero: nam verbis de verbis agere tam implicatum est, quam digitos digitis inserere et confricare; ubi vix dignoscitur, nisi ab eo ipso qui id agit, qui digiti pruriant, et qui auxilientur prurientibus.

Adeodatus: En toto animo adsum, nam ista haec similitudo me intentissimum fecit.

Augustinus: Verba certe sono, et litteris constant.

Adeodatus: Ita est.

Augustinus: Ergo ut ea potissimum auctoritate utamur, quae nobis charissima est, cum ait Paulus apostolus, Non erat in Christo Est et Non, sed Est in illo erat ¹, non opinor, putandum est tres istas litteras, quas enuntiamus cum dicimus, est, fuisse in Christo, sed illud potius quod istis tribus litteris significatur.

Adeodatus: Verum dicis.

Augustinus: Intelligis igitur eum qui ait, Est in illo erat, nihil aliud dixissequam, Est appellatur quod in illo erat: tanquam si dixisset, Virtus in illo erat; non utique aliud dixisse acciperetur, nisi, virtus appellatur quod in illo erat: ne duas istas syllabas quas enuntiamus, cum dicimus, [P. 1203] Virtus, et non illud quod his duabus syllabis significatur, in illo fuisse arbitraremur.

Adeodatus: Intelligo ac sequor.

Augustinus: Quid? illud nonne intelligis etiam nihil interesse utrum quisque dicat, Virtus appellatur, an, Virtus nominatur?

Adeodatus: Manifestum est.

Augustinus: Ergo ita manifestum est, nihil interesse utrum quis dicat, Est appellatur, an, Est nominatur quod in illo erat.

Adeodatus: Video et hic nihil distare.

Augustinus: Jamne etiam vides quid velim ostendere?

Adeodatus: Nondum sane.

Augustinus: Itane tu non vides nomen esse id quo res aliqua nominatur?

Adeodatus: Hoc plane nihil certius video.

Augustinus: Vides ergo, Est nomen esse, siquidem illud quod erat in illo, Est nominatur.

Adeodatus: Negare non possum.

Augustinus: At si ex te quaererem quae sit pars orationis, Est; non opinor nomen, sed verbum esse diceres, cum id ratio etiam nomen esse docuerit.

Adeodatus: Ita est prorsus ut dicis.

Augustinus: Num adhuc dubitas alias quoque partes orationis eodem modo, quo demonstravimus, nomina esse?

Adeodatus: Non dubito, quandoquidem fateor ea significare aliquid Si autem res ipsae quas significant, quid singulae appellentur, id est nominentur, interroges; respondere non possum, nisi eas ipsas partes orationis, quas nomina non vocamus, sed, ut cerno, vocare convincimur.