XXXIV.

[1] Ceterum omne ex nihilo constitisse illa postremo diuina dispositio suadebit quae omnia in nihilum redactura est. [2] Siquidem et caelum conuoluetur ut liber, immo nusquam fiet cum ipsa terra, cum qua primordio factum est. Caelum et terra praeteribunt, inquit, caelum primum et terra prima abierunt, et locus non est inuentus illis, quia scilicet quod et finit locum amittit. Sic et Dauid: Opera manuum tuarum caeli et ipsi peribunt. Nam et si mutabit illos uelut opertorium et mutabuntur, sed et mutari perire est pristino statui que, dum mutantur, amittunt. Et stellae quidem de caelo ruent, sicut fici arbor cum ualido commota uento acerba sua amittit, montes uero tamquam cera liquescent a conspectu domini, cum surrexerit scilicet confringere terram. Sed et paludes, inquit, arefaciam et quaerent aquam nec inuenient; etiam mare hactenus. [3] Quae omnia et si aliter putauerit [spiritaliter] interpretanda, non tamen poterit auferre ueritatem ita futurorum quomodo scripta sunt. Si quae enim figurae sunt, ex rebus consistentibus fiant necesse est, non ex uacantibus, quia nihil potest ad similitudinem de suo praestare nisi sit ipsum quod tali similitudim praestet. [4] Reuertor igitur ad causam definientem omnia ex nihilo edita in nihilum peruentura. Ex aeterno enim, id est ex materia, nihil deus interibile fecisset nec ex maioribus minora condidisset, cui magis congruat ex minoribus maiora producere, id est ex interibili aeternum, quod et carni nostrae pollicetur. [5] Cuius uirtutis et potestatis suae hunc iam arrabonem uoluit in nobis collocasse, ut credamus etiam illum uniuersitatem ex nihilo uelut emortuam, quae scilicet non erat, in hoc, ut esset, suscitasse.